Estis tro malfrue. Du el ili faligis min de malantaŭe, kaj alia piedbatis mian flankon. Antaŭ ol mi povis ekstari, mia glavosvinganta kontraŭulo estis super mi, genuis sur mia brusto kaj eltiris malbelegan ponardon kun ondolinia klingo.
— Kio estas tio, ĉifalo Dökkid? — li vokis, tenante mian mentonon per sia libera mano kaj la ponardon proksime al mia gorĝo.
— Ekstermondulo, — diris ĉifalo Dökkid. — Oni ĵetis lin el la kosmoŝipo.
— Ĉu ĝi havas ian valoron?
— Mi ne scias, — diris ĉifalo Dökkid, subenrigardante al mi penseme. — Eble. Sed ĝiaj ekstermondaj ruzaĵoj ne plaĉas al mi. Ili ne taŭgas ĉi tie. Mortigu ĝin; tiam la afero estos finita.
Mi ne moviĝis dum tiu interesa interparolo, ĉar ĝia rezulto evidente interesis min. Mi moviĝis nun.
La klingosvinganto kriis, kiam mi turnis lian brakon — espereble rompante ĝin — kaj kaptis la ponardon, dum liaj fingroj malfermiĝis. Mi tenis lin, dum mi ekstaris, kaj poste mi puŝis lin en la grupon de liaj kunuloj. Ili estis ankaŭ malantaŭ mi, sed ili retropaŝis, kiam mi movis la ponardon en cirklo ĉirkaŭ mi. Mi ekkuris post la etendita ponardo, antaŭ ol ili povis atingi siajn armilojn. Mi kuris por savi mian vivon.
Mi konis nur unu direkton: reen, malsupren laŭ la ŝtuparo. Survoje mi puŝiĝis kontraŭ Tars Tukas, kiun mi pasante igis senkonscia.
Grumbloj kaj koleraj krioj aŭdiĝis malantaŭ mi, sed mi ne malŝparis eĉ momenton por rigardi tien. Malsupren laŭ la ŝtuparo, tri ŝtupojn samtempe, al la gardistoj ĉe la enirejo. Ili ankoraŭ estis ekstarantaj, kiam mi plugis inter ilin, kaj ni ĉiuj falis. Mi batis mian genuon sub la mentonon de unu el ili, dum ni falis, kaj prenis lian pafilon. La alia penis celi sian pafilon al mi, kiam mi batis la flankon de lia kapo per tiu, kiun mi tenis.
La kurantaj piedoj estis tuj malantaŭ mi, kiam mi rapidis tra la pordo, rekte al la surprizita gardisto. Li eltiris sian glavon, sed estis senkonscia, antaŭ ol li povus uzi ĝin. Mi lasis fali la ponardon, prenis la pli efikan glavon, kaj plukuris. La pordego, tra kiu ni estis enirintaj, estis antaŭ mi, vaste malferma.
Kaj bone gardita de armitaj viroj, kiuj jam levis siajn pafilojn. Mi ŝanĝis la direkton al la sklavloĝejo, kiam ili ekpafis. Mi ne scias, kion ili trafis, sed mi ankoraŭ vivis, kiam mi kuris trans la angulon.
Unu tranĉilo, unu pafilo, unu tre laca Jim diGriz. Kiu ne kuraĝis halti aŭ eĉ malrapidiĝi. La ekstera muro estis antaŭ mi — kun skafaldo kaj ŝtupetaro apogita kontraŭ ĝi, kie masonistoj faris riparojn. Mi kriis kaj svingis miajn armilojn, kaj la laboristoj fuĝis en ĉiuj direktoj. Mi suprengrimpis kiel eble plej rapide, rimarkante, ke kugloj trafis la muron ĉie ĉirkaŭ mi, kaj ŝtonpecoj disflugis.
Kiam mi estis sur la muro, anhelante, mi unuafoje riskis rigardon malantaŭen.
Kaj tuj mi faligis min, ĉar la multaj pafistoj sube pafis salvon, kiu dividis la aeron tuj super mia kapo. Ĉifalo Dökkid kaj lia kortego lasis la persekutadon al la gardistoj kaj staris malantaŭ ili, malbenante kaj svingante siajn armilojn. Tre impone. Mi retiris mian kapon, kiam ili pafis denove.
Aliaj gardistoj suprengrimpis la muron kaj moviĝis al mi. Tio vere iom limigis mian elekton. Mi rigardis trans la ekstero de la muro al la bruna surfaco de la akvo en la fosaĵo. Kia elekto!
— Jim, vi devas lerni fari ion pri via troa parolemo, — mi diris, forte enspiris, kaj saltis.
Mi enplaŭdis la akvon kaj enkotiĝis. La akvo atingis nur mian kolon, kaj mi estis enigita en la molan ŝlimon, kiu estis bremsinta min. Mi baraktis kontraŭ ĝi, eltirante unu piedon, poste la alian; mi baraktis kontraŭ ĝia glueca karesemo, dum mi vadis al la fora bordo. Mi ankoraŭ ne povis vidi miajn persekutantojn, sed ili certe estis tuj malantaŭ mi. Mi povis nur plumoviĝi. Mi suprenrampis sur la herban bordon, firme tenante la preditajn armilojn, kaj atingis ŝanceliĝante la protekton de la arboj. Kaj ankoraŭ ne estis signo de la armitaj gardistoj. Ili devis esti trans la ponto kaj sur mia ŝpuro nun. Mi ne povis kredi je mia bonŝanco.
Ĝis mi falis, kriante pro doloro. Doloro nekredebla, kiu forigis vidon, aŭdon, sentadon.
Kiam ĝi finiĝis, mi viŝis la larmojn de turmento el miaj okuloj. La dolorkateno — mi estis tute forgesinta pri ĝi. Tars Tukas estis rekonsciiĝinta kaj premis la ŝaltilon. Kion li estis dirinta? Post sufiĉe longa tempo ĝi blokas ĉiujn nervojn kaj mortigas. Mi pripalpis miajn ŝuojn kaj la dirkon kaŝitan tie, kiam la doloro revenis.
Kiam ĝi finiĝis ĉi-foje, mi estis preskaŭ tro malforta por movi miajn fingrojn. Dum mi umis per la dirko, mi komprenis, ke ili estas sadistoj, kaj mi estu danka pro tio. Dum ili premis la ŝaltilon, mi estis kvazaŭ morta. Sed iu, sendube ĉifalo Dökkid, volis, ke mi suferu kaj samtempe sciu, ke ne estas eliro. La ŝlosilo estis en la seruro, kiam la doloro denove kaptis min.
Kiam ĝi finiĝis, mi kuŝis sur mia flanko; la dirko estis falinta el miaj fingroj, kaj mi ne povis moviĝi.
Sed mi devis moviĝi. Plia tia turmento signifus mian finon. Mi kuŝus en la arbaro ĝis mia morto. Miaj fingroj treme moviĝis. La dirko alproksimiĝis al la eta truo en la seruro, eniĝis, turniĝis malforte…
Daŭris longe, ĝis la ruĝa nebulo malaperis el mia vido, kaj la turmento forlasis mian korpon. Mi ne povis moviĝi kaj sentis, ke mi neniam refortiĝos. Mi devis palpebrumi la larmojn for, kiam mi povis vidi. Vidi la plej belan vidaĵon en la mondo.
La malfermitan dolorkatenon sur la ŝimaj folioj.
Nur la fido de mia kaptinto je la mortiga efiko de la dolorigilo savis mian vivon. La serĉantoj ne rapidis; mi aŭdis ilin interparoli, dum ili alproksimiĝis tra la arbaro.
— … ie ĉi tie. Kial ili ne simple rezignas pri li?
— Rezigni pri bona klingo kaj pafilo? Neniam! Kaj ĉifalo Dökkid volas pendigi la kadavron en la korto, ĝis ĝi putriĝos. Mi neniam vidis lin tiom kolera.
La vivo malrapide revenis al mia paralizita korpo. Mi forlasis la bestvojon, kiun mi estis sekvinta, kaj tiris min en la protekton de la arbustoj, restarigante la herbon malantaŭ mi. Apenaŭ ĝustatempe.
— Rigardu — ĉi tie li eliris el la akvo, kaj sekvis tiun vojon.
Pezaj paŝoj alproksimiĝis kaj preteriris. Mi tenis miajn armilojn kaj faris la nuran eblan aferon: Mi kuŝis trankvile kaj atendis la revenon de miaj fortoj.
Mi devas konfesi, ke tio estis iom malalta punkto en mia vivo. Sola, sen amikoj, ankoraŭ suferanta je doloroj, eluzita, pelita de armitaj viroj avidaj mortigi min, soifa… Estis impona listo. Pli-malpli la nura afero ne okazinta ĝis nun estis pluvo.
Ekpluvis.
Estas altaj kaj malaltaj punktoj de emocio, kiujn ne eblas superi. Oni povas ami iun tiom, ke ne eblas ami pli. Mi kredas. Mankas ja al mi persona sperto pri tio. Sed mi havis abunde da sperto pri la malaltaĵoj. Kie mi estis nun. Mi ne povis pli fali, aŭ pli deprimiĝi. La pluvo kaŭzis tion. Mi komencis subridi — kaj premis mian manon sur la buŝon por ne laŭte ekridi. La ridado malfortiĝis, dum mia kolero pligrandiĝis. Tiel oni ne traktas insidan Rustimunan Ŝtalraton! Kiun nun minacis rusto.
Mi movis miajn krurojn kaj devis subpremi ĝemon. La doloro ankoraŭ ĉeestis, sed la kolero malpliigis ĝin. Mi prenis la pafilon kaj puŝis la glavon en la teron. Poste mi suprentiris min kaptante branĉon per la libera mano. Mi reprenis la glavon kaj staris tie, ŝanceliĝante. Sed mi ne falis. Ĝis finfine mi povis formoviĝi, unu paŝon post alia, for de la serĉantoj kaj de la krima organizo de ĉifalo Dökkid.
La arbaro etendiĝis sufiĉe vaste, kaj mi sekvis bestvojetojn dum nemezureble longa tempo. La serĉantoj estis malproksime malantaŭ mi, pri tio mi certis. Do kiam la arbaro maldensiĝis kaj finiĝis, mi apogis min al arbo por regajni la spiron kaj rigardi plugitan kampon. Estis tempo por reveni al homaj restadejoj. Kie estas plugiloj, tie estas plugistoj. Ne povis esti malfacile trovi ilin. Kiam mi reakiris sufiĉan forton, mi ekiris laŭ la rando de la kampo, preta reeniri la arbaron ĉe la vido de armitaj viroj. Mi ĝojis, ke mi vidis biendomon unue. Ĝi estis malalta, kovrita per pajlo, kaj senfenestra, almenaŭ ĉe tiu flanko. Ĝi havis kamenon, el kiu leviĝis maldensa fumo. En tia milda klimato ne necesas hejti, do devis esti kuirfajro. Manĝaĵo!
Ĉe la penso pri manĝaĵo mia neglektita stomako komencis grumbli kaj plendi. Mi sentis same. Manĝaĵo kaj trinkaĵo gravis. Kaj kie oni povus pli facile trovi ilin ol en ĉi tiu izolita bieno? La demando estis la respondo. Mi stumblis tra la sulkoj al la malantaŭo de la domo kaj iris laŭ ĝia flanko ĝis la antaŭo. Neniu homo. Sed estis voĉoj de interne, ridado — kaj la odoro de kuirado. Mi rapidis antaŭen, laŭ la muro kaj tra la pordo.
— Saluton! Rigardu, kiu venas vespermanĝi kun vi!
Estis seso da ili ĉirkaŭ la brospurigita ligna tablo. Junuloj kaj maljunuloj, dikuloj kaj maldikuloj. Ĉiuj kun la sama mieno: mirego. Eĉ la bebo ĉesis plori kaj imitis la plenkreskulojn. Grizkapulo rompis la silenton, ekstarante tiom haste, ke lia trikrura seĝo renversiĝis.
— Bonvenon, via moŝto, bonvenon! — Li tiretis sian fruntbuklon, dum li klinis sin antaŭ mi por montri sian dankemon pro mia ĉeesto. — Kiel ni povas helpi vin, estimata moŝto?
— Se vi havas iom por manĝi…
— Venu! Sidiĝu! Manĝu! Nia manĝaĵo estas modesta, sed ni volonte dividas ĝin. Jen!
Li restarigis sian seĝon kaj invitis min sidiĝi sur ĝi. La aliaj rapide forlasis la tablon por ne ĝeni min. Aŭ ili havis bonegajn konojn pri homoj kaj rimarkis, kiom grandioza ulo mi estas, aŭ ili estis vidintaj la glavon kaj la pafilon. Oni plenigis lignan teleron el la poto pendigita super la fajro kaj metis ĝin antaŭ mi. La vivo ĉi tie estis iomete pli luksa ol en la sklavejoj, ĉar oni donis al mi ankaŭ lignan kuleron. Mi ekmanĝis kun granda plezuro. Estis miksaĵo de legomoj, kompreneble ĝardenfreŝaj, kun kelkaj pecoj da viando, kaj ĝi gustis bonege. Krome estis malvarma akvo en argila taso, kaj mi ne povus deziri pli. Dum mi ŝovis ĉion en mian vizaĝon, mi rimarkis la mallaŭtan flustradon de la kamparanoj kolektiĝintaj en la fora angulo de la ĉambro. Mi dubis, ĉu ili planis ian perforton. Tamen mi rigardis ilin per unu okulo, kaj mia mano restis proksime al la glavo, kiu kuŝis sur la tablo.
Kiam mi finis kaj laŭte ruktis — ili murmuris plezure ĉe tiu gustuma laŭdo — la maljunulo eliĝis el la grupo kaj piedŝoviĝis antaŭen. Li puŝis antaŭ si hirtkapan junulon, kiu ŝajnis havi mian aĝon.
— Estimata moŝto, ĉu mi rajtas paroli kun vi? — Mi mansignis konsenton kaj denove ruktis. Li ridetis ĉe tio kaj kapjesis. — Ha, vi estas afabla kaj flatas la kuiriston. Ĉar evidente vi estas homo prudenta kaj sprita, inteligenta kaj belaspekta, krom fama militisto, permesu al mi diskuti afereton kun vi.
Mi denove kapjesis; kiu flatas al ĉiu, plaĉas al ĉiu.
— Tiu ĉi estas mia tria filo, Drenel. Li estas forta kaj servopreta, kaj bona laboristo. Sed nia bieno estas malgranda; estas multaj plenigendaj buŝoj, kaj ni devas doni duonon de niaj produktoj al la tiom grandioza ĉifalo Dökkid por nia protekto.
Li diris tion kun malalta kapo, sed en lia voĉo estis kaj humileco kaj malamo. Mi supozis, ke la sola afero, kontraŭ kiu ĉifalo Dökkid protektis ilin, estis ĉifalo Dökkid. Li puŝis Drenel antaŭen kaj pinĉis lian brakmuskolon.
— Kiel roko, sinjoro, li estas tre forta. Lia ambicio ĉiam estis fariĝi lusoldato, kiel via moŝto. Milita viro, armita kaj sekura, kiu vendas siajn servojn al la nobelaro. Nobla profesio. Kaj profesio, kiu permesus al li gajni kelkajn groŝojn por sia familio.
— Mi ne okupiĝas pri rekrutado.
— Evidente, estimata moŝto! Se li fariĝus lancoportisto por ĉifalo Dökkid, estus nenia pago aŭ gloro, nur frua morto.
— Certe, — mi konsentis, kvankam mi aŭdis tion la unuan fojon. La pensoj de la maljunulo iom vagadis, kio estis utila por mi, ĉar tiel mi lernis ion pri la vivo sur Spukavatem. Ĝi tute ne ŝajnis plaĉa. Mi trinkis pli da akvo kaj provis eligi plian rukton por kontentigi la kuiriston, sed ne sukcesis. La maljunulo ankoraŭ parolis.
— Ĉiu batalisto, kiel vi, devas havi varleton, kiu servas lin. Ĉu mi rajtas demandi — ni serĉis ekstere, kaj eltrovis, ke vi estas sola — kio okazis al via varleto?
— Mortigita en batalo, — mi improvizis. Li rigardis senkomprene, kaj mi ekkomprenis, ke varletoj kutime ne batalas. — Kiam la malamiko invadis nian tendaron. — Tio estis pli bona; li kapjesis konsente. — Kompreneble mi mortigis la fiulon, kiu murdis kompatindan Odorulon. Sed tia estas la milito. Kruda afero.
La tuta aŭskultantaro murmuris kompreneme, do ŝajne mi ne faris tro grandan eraron ĝis nun. Mi donis signon al la junulo.
— Antaŭen, Drenel, parolu mem. Kiom vi aĝas?
— Mi estos kvar je la venonta Vermfesta Tago.
Mi ne volis scii detalojn pri tiu naŭza festo. Li certe estis granda por sia aĝo. Aŭ la jaro de ĉi tiu planedo estis tre longa. Mi kapjesis kaj pluparolis:
— Bona aĝo por varleto. Diru, ĉu vi konas la varletajn devojn? — Estus pli bone, se li scius, ĉar mi certe ne estis spertulo. Li kapjesis entuziasme ĉe mia demando.
— Mi scias, sinjoro. Maljuna Veadulo estis militisto, kaj rakontis al mi pri tio multfoje. Poluri glavon kaj pafilon, preni la manĝaĵon el la fajro, plenigi la akvobotelon, mortigi pedikojn per ŝtono…
— Bone, mi vidas, ke vi scias ĉion, ĝis la lasta naŭza detalo. Rekompence por viaj servoj, vi volas, ke mi instruu al vi la militan profesion. — Li kapjesis rapide. Estis silento en la granda ĉambro, kiam mi pripensis mian decidon.
— Bone, ni faru tion.
Laŭta ĝojkrio venis el sub la densa hararo, kaj la maljuna patro alportis kruĉon, en kiu devis esti hejmfarita biero. Mia situacio pliboniĝis, nur iomete, sed certe pliboniĝis.
— De malproksime mi vojaĝis kaj restas nescia pri la loka situacio, — mi rakontis al li. — Tamen oni diris al mi, ke tiu loka tiraneto, ĉifalo Dökkid, ja estas iom kruda, ĉu?
— Kruda! — li gruntis, kaj poste brusuĉis pli da farbodiluilo. — Venenaj serpentoj timplene forkuras, kiam li proksimiĝas, kaj oni ja scias, ke la fiksa rigardo de liaj okuloj mortigas infanojn.
Estis pli da tiaj rakontoj, sed mi ne plu atentis. Mi atendis tro longe dum la drinkado por eligi el li ian racian informon. Mi serĉis Drenel'on kaj trovis lin ekdrinkanta potegon de la hejmfaritaĵo. Mi prenis ĝin el liaj manoj, kaj lin skuis, ĝis li atentis.
— Ni iru. Ni foriras nun.
— Foriras?.. — Li palpebrumis rapide kaj penis enfokusigi la okulojn je mi. Kun malmulte da sukceso.
— Ni. Iru. For. Marŝado
— Ho, marŝado. Mi trovas mian kovrilon. — Li ekstaris ŝancele, poste li repalpebrumadis. — Kie estas via kovrilo, por ke mi portu ĝin?
— Prenita de la malamiko, kune kun ĉio alia, kion mi posedis, krom mia glavo kaj mia pafilo, kiuj neniam foriras de mia flanko, dum mi ankoraŭ havas spiron en mia korpo.
— Spiron en korpo… Prave. Mi trovas kovrilon. Trovas por vi kovrilon.
Li serĉadis en la malantaŭo de la ĉambro kaj revenis kun du lanugaj kovriloj, malgraŭ multaj protestkrioj familiaj pri la vintra malvarmego. Kapitalaĵoj ne estas facile akireblaj por la kamparanoj. Pli-malpli baldaŭ mi devos akiri iom da groŝoj por Drenel.
Li reaperis surŝultrigante la kovrilojn, kune kun leda saketo, dika bastono en la mano — kaj kruela tranĉilo en ligna ingo ĉe la talio. Mi atendis ekstere por eviti la tradician larmplenan adiaŭadon. Li fine elvenis, ŝajne iomete malpli ebria, kaj staris ŝanceliĝante ĉe mia flanko.
— Antaŭen, mastro.
— Vi konduku min. Mi deziras viziti la fortikaĵon de ĉifalo Dökkid.
— Ne! Ĉu povas esti, ke vi batalas por li?
— Tio estas la plej lasta afero, kiun mi iam farus. Fakte mi batalus kontraŭ li por unu ligna groŝo. La vero estas, ke la ĉifalo enkarcerigis tie amikon de mi. Mi volas sendi al li mesaĝon.
— Estas danĝerege eĉ proksimiĝi al lia fortikaĵo.
— Mi certas pri tio, sed mi estas sentima. Kaj mi devas kontakti mian kamaradon. Vi konduku — kaj tra la arbaro, se tio ne multe ĝenas vin. Mi deziras, ke min vidu nek ĉifalo Dökkid nek liaj uloj.
Evidente tio validis ankaŭ por Drenel. Li pli malebriiĝis, kondukante min laŭ obskuraj kaj kaŝitaj vojoj al la alia flanko de la arbaro. Mi zorge observis la ŝoseon, kiu kondukis al la levponto, ĝis la enirejo de la fortikaĵo.
— Pli proksimen, kaj oni vidos nin, — li flustris. Mi rigardis la malfruan posttagmezan sunon kaj kapjesis.
— Estis ja plena tago. Ni restos ĉi tie en la arbaro kaj ekmoviĝos morgaŭ matene.
— Ne moviĝo. Estos morto! — Liaj dentoj klakis, kvankam la posttagmezo estis varma. Li rapidis, kondukante for en la arbaron, ĝis herba valeto, kie fluis rivereto. Li eltiris argilan tason el sia sako, plenigis ĝin per akvo, kaj alportis ĝin al mi. Mi glutis brue kaj konstatis, ke havi varleton ja ne estas malbona ideo. Post kiam li finis siajn taskojn, li etendis la kovrilojn sur la herbon kaj tuj ekdormis sur la sia. Mi sidiĝis dorse al arbo, kaj unuafoje havis okazon ekzameni la pafilon, kiun mi ŝtelis.
Ĝi estis eleganta kaj nova, kaj tute ne konforma al ĉi tiu kaduka planedo. Kompreneble — ĝi devis veni el la kruptia ŝipo. La Kuriero diris, ke ili verŝajne kontrabandas armilojn. Kaj mi tenis unu en la manoj. Mi rigardis ĝin pli detale.
Estis nek fabrikmarko, nek seria numero — nek iu ajn alia identigaĵo, pri kie oni fabrikis ĝin. Kaj sufiĉe evidentis kial. Se la agentoj de La Ligo sukcesus akiri unu el ĉi tiuj, estus neeble spuri ĝin ĝis ĝia estiĝplanedo. La pafilo estis malgranda, inter la grandeco de pistolo kaj de fusilo. Mi ja pretendas iom da kono pri armiletoj — mi estis honora membro de la Pafklubo kaj Rostfesta Societo de Perla Pordego pro tio, ke mi estis sufiĉe bona pafisto kaj helpis ilin gajni turnirojn — sed mi neniam antaŭe vidis ion tian. Mi enrigardis la faŭkon. Ĝi havis kalibron de ĉirkaŭ 0,30, kaj neordinare ĝi estis glat-aleza. Estis malfermaj, ŝtalaj celiloj, ellasilo kun sekurbutono, unu plia levilo sur la kolbo. Mi aktivigis ĝin, kaj la pafilo disapartiĝis en du partojn, kaj plenmano da kartoĉoj falis sur la teron. Mi rigardis unu detale kaj ekkomprenis kiel funkcias la pafilo.
— Ordeme. Nek kaneloj nek elstaraĵoj, do ne necesas gardi la tubon pura. Anstataŭ rotacii, la kuglo havas aletojn por teni sin en rekta trajektorio. Kaj, aĥ, por fari pli grandan truaĉon en la trafito. Kaj ne estis kartoĉingoj — ĉi tio estas solida pelantaĵo. Forprenas ĉiujn zorgojn pri la eligado de la latunaĵoj. — Mi enrigardetis la ŝargujon. — Efika kaj idiotimuna. Puŝu la kartoĉojn en la retroŝovitan kolbon. Kiam plena, metu unu plian en la kulason. Fermu kaj ŝlosu. Malgranda sunekrano ĉi tie por ŝargi la baterion. Tiru la ellasilon, kaj punkto en la kulaso varmegiĝas kaj ekbruligas la ŝargaĵon. La ekspansianta gaso elpafas la kuglon — dum parto de la gaso deturniĝas por ŝovi la sekvan kuglon en la kulason. Fortika, preskaŭ idiotimuna, malmultekoste fabrikita. Kaj mortiga.
Deprimita kaj laca, mi metis la pafilon apud mi, lasis la glavon tuj apude, kuŝiĝis sur la kovrilon kaj sekvis la bonan ekzemplon de Drenel.
Ĉe tagiĝo ni estis jam satdormintaj kaj iom postebriaj. Drenel alportis akvon al mi, poste donis al mi strion de io, kio similis fumaĵitan ledon. Li prenis unu por si mem kaj ekmaĉis diligente. Matenmanĝo en la lito — la plej bona! Mi mordis mian pecon kaj preskaŭ rompis denton. Ĝi ne nur similis fumaĵitan ledon, sed ankaŭ gustis precize same.
Kiam la levponto malfermiĝis por la tago, ni kuŝadis en densejo super ĝi, kiel eble plej proksime. Estis la plej proksima ŝirmejo, kiun ni povis trovi, ĉar pro memevidentaj kialoj oni forigis ĉiujn arbojn kaj arbedojn ĉirkaŭ la alirejoj al la pordego. Ne estis tiel proksime, kiel al mi plaĉus, sed devis sufiĉi. Estis tamen tro proksime por Drenel, ĉar mi povis senti lin tremi apud mi. La unua afero, kiu eliris tra la pordego, estis malgranda grupo de armitaj homoj, sekvataj de kvar sklavoj trenantaj ĉaron.
— Kio okazas? — mi demandis.
— Impostkolekto. Akiri sian parton de la rikoltoj.
— Ni jam vidas tiujn, kiuj eliras — sed ĉu iuj el la bienuloj iam eniras?
— Frenezo kaj morto! Neniam!
— Ĉu oni vendas al ili nutraĵon?
— De ni ili forprenas ĉion, kion ili volas.
— Ĉu vi vendas al ili brullignon?
— Ili ŝtelas, kion ili bezonas.
Ili havas iom unuflankan ekonomion, mi melankolie pensis. Sed mi devis elpensi ion; mi ne povis lasi La Kurieron kiel sklavon en tiu mornejo. Mian pensadon interrompis tumulto interne de la pordego. Poste, kvazaŭ miaj pensoj realiĝus, ekeliris figuro el la pordego, terenfrapante la gardiston tie, kaj antaŭen forkuradis.
La Kuriero!
Rapide kuranta. Sed tuj malantaŭ li sekvis la postkurantaj gardistoj.
— Prenu tion kaj sekvu min! — mi ekkriis, puŝante la tenilon de la glavo en la manon de Drenel. Poste mi ekis laŭ la deklivo kiel eble plej rapide, ekkriante por altiri ilian atenton. Ili malatentis min, ĝis mi pafis super iliaj kapoj.
La aferoj ege konfuziĝis post tio. La gardistoj malrapidis; unu eĉ terenfalis kaj levis la manojn super la kapon. La Kuriero daŭre forkuris — sed unu el liaj postkurantoj estis tuj malantaŭ li, svingante longan lancon. Frapante La Kurieron en la dorso, faligante lin teren. Mi repafis kurante, supersaltis La Kurieron kaj faligis la lanciston per la kolbo de mia pafilo.
— Supren la deklivon! — mi elkriis, kiam mi vidis, ke La Kuriero luktadis por stariĝi, kun sango ĉie sur la dorso. Mi pafis ankoraŭ dufoje, poste turniĝis por helpi lin. Kaj mi vidis, ke Drenel ja tenadis la glavon, sed ankoraŭ kuŝis sur la monteto.
— Venu ĉi tien kaj helpu lin, aŭ mi mem mortigos vin! — mi kriegis, turniĝante kaj pafante denove. Mi trafis neniun, sed mi ja certigis, ke iliaj kapoj restis sube. La Kuriero stumbladis for, kaj Drenel, ĉerpinte el ia profunda fonto — aŭ timante, ke mi ja mortigus lin — venis por nin helpi. La pafoj nun fajfis preter ni, do mi turniĝis kaj repafis al ili.
Ni atingis la supron de la malalta monteto kaj transpasis ĝin, celante la relativan sekurecon de la arbaro. Drenel kaj mi duonportis la grandan figuron de La Kuriero, dum li stumbladis kaj ŝanceliĝis. Mi rapide — kaj kuraĝige — rigardis lian dorson. Estis tie malprofunda tranĉvundo — nenio tro grava. Niaj postkurantoj ankoraŭ ne estis videblaj, kiam ni trafrakasis la arbedojn kaj venis al la sekureco de la arboj.
— Drenel — konduku nin for de ĉi tie. Oni ne kaptu nin nun!
Estis sufiĉe surprize, ke oni ne jam kaptis nin. La biena knabo certe estis ludinta inter ĉi tiuj arboj sian tutan junan vivon, ĉar li konis ĉiun spuron kaj vojeton. Sed estis peniga laboro. Ni daŭre stumblis, kaj poste barakte grimpis krutan herban deklivon, meze de kiu estis kelkaj favecaj arbedoj. Drenel flankentiris la arbedojn, malkaŝante la enirejon al malprofunda kaverno.
— Mi iam ĉasis peltulon ĉi tien. Neniu plu konas ĝin.
La enirejo estis malalta, kaj estis pene tratiri La Kurieron. Sed interne la kaverno plilarĝiĝis, kaj estis pli ol sufiĉe da spaco por sidiĝi, sed ne sufiĉe por stari. Mi prenis unu el la kovriloj kaj etendis ĝin, kaj poste rulis La Kurieron sur ĝin, tiel ke li kuŝis sur sia flanko. Li ĝemis. Lia vizaĝo estis malpurega kaj kontuzita. Ne estis facila tempo por li. Tiam li min rigardis kaj ridetis.
— Dankon, knabo. Mi sciis, ke vi estos tie.
— Ĉu vere? Tio estas pli ol tio, kion mi sciis.
— Sensencaĵo. Sed bonvolu rapidi, la…
Li tordiĝis kaj ĝemis, kaj lia korpo arkiĝis supren pro netolerebla doloro. La dolorkateno — mi tute forgesis pri ĝi! Kaj ĝi ricevadis daŭran signalon, certan morton.
Kiu tro pelas, nur malakcelas. Do mi regis mian angoron kaj malrapide demetis mian dekstran ŝuon, malfermis la faketon, kaj prenis la dirkon firme en la fingroj. Mi kliniĝis, enmetis ĝin — kaj la kateno ekmalfermiĝis. Dolorego lancis tra mia mano, sensentigante ĝin, dum mi flankentiris la aĉaĵon.
La Kuriero estis senkonscia kaj peze spiranta. Estis plu nenio, kion mi povis fari krom sidi kaj atendi.
— Via glavo, — diris Drenel, prezentante ĝin al mi.
— Vi prizorgu ĝin dum momento. Ĉu vi sentas vin kapabla?
Li mallevis la okulojn kaj ree ektremis.
— Mi deziras esti batalisto, sed mi tiom timis. Mi ne povis moviĝi por helpi vin.
— Sed vi tamen moviĝis — finfine. Memoru tion. Ne estas homo vivanta, kiu ne timis iam aŭ tiam. Nur kuraĝulo povas senti timon kaj tamen iri antaŭen.
— Nobla penso, junulo, — diris la profunda voĉo. — Kaj penso, kiun vi ĉiam memoru.
La Kuriero rekonsciiĝis, kaj ridetis palan rideton.
— Nu, Jim, kiel mi diris, antaŭ ol ili funkciigis sian maŝineton, mi estis certa, ke vi estos ĉi tie hodiaŭ matene. Vi estis libera — kaj mi sciis, ke vi ne lasus min sola en tiu malicejo. Ekestis grandega alarmo, kiam vi eskapis, kun multe da “tien kaj reen”, ĝis oni fermis la pordegon por la nokto. Estis evidente, ke vi ne povis veni tiam. Sed ĉe tagiĝo la pordego malfermiĝos, kaj mi ne havis eĉ etan dubon, ke vi estos apude, penante eltrovi kiel atingi min. Simpla logiko. Do mi plisimpligis la ekvacion venante al vi.
— Tre simple! Vi preskaŭ vin mortigis.
— Sed mi ne mortis. Kaj ni ambaŭ estas for de ili. Kaj mi vidas ankaŭ, ke vi sukcesis rekruti aliancanon. Bona laboro por unu tago. Nun la plej grava demando: Kion ni faru nun?
Kion, do?
— Tamen mi sentas min ege sana.
— Vi forgesis, ke la dolorkateno mortigas, kiam ĝi estas uzata sen paŭzo. Do, kiam la vojo estos libera, ni iros al la plej proksima domo kaj flegos vian vundon.
— Ĝi estas sanga, sed ja ne pli ol skrapvundeto.
— Sepseco kaj infektado. Ni flegos la vundon unue. — Mi turnis min al Drenel. — Ĉu vi konas bienulon, kiu loĝas proksime de ĉi tie?
— Ne, sed la vidvino Pomarbo estas apenaŭ trans la monteto, malantaŭ la morta arbo, tra la fino de la marĉo…
— Bonege. Vi montru al ni la vojon; ne rakontu ĝin. — Mi returnis min al La Kuriero. — Kaj post la flegado de via dorso, kion?
— Post tio, Jim, ni rekrutiĝos. Ĉar vi nun jam estas lusoldato, tio estas la ĝusta movo. Armeo kutime baziĝas en fortikaĵo, kaj en tiu fortikaĵo estas ŝlosita ĉambro, kie oni gardas la groŝojn. Dum vi praktikos vian militan profesion, mi, kiel oni diras, okulumos la ejon. Por progresigi tiun noblan aferon nian, mi pensas pri specifa armeo por vi. Tiu de ĉifalo Demonte.
— Ne ĉifalo Demonte, — Drenel plorkriis tirante sian hararon ambaŭmane. — Li estas senlime demona, li manĝas infaneton por matenmanĝo ĉiutage, lia tuta meblaro estas kovrita per homa haŭto, li trinkas el la kranio de sia unua edzino…
— Sufiĉas, — La Kuriero ordonis, kaj Drenel eksilentis. — Kompreneble li ne havas bonan famon ĉi tie en la ĉifalujo de Dökkid. Ĉar li estas la ĝisosta malamiko de ĉifalo Dökkid kaj konstante militas kontraŭ li. Mi estas certa, ke tiu ne estas pli malbona — aŭ pli bona — ol iu ajn alia ĉifalo. Sed li havas avantaĝon: Li estas la malamiko de nia malamiko.
— Do espereble nia amiko. Bone. Mi ŝuldas al onklo Dökkid, kaj mi antaŭĝojas repagi al li.
— Ne estu venĝema, Jim. Tio malklarigas la vidon kaj malhelpos vian karieron. Kiu nun estu pri groŝoj, ne pri venĝado.
Mi kapjesis.
— Kompreneble. Tamen, dum vi planas la ŝteladon, nenio malhelpas min iomete venĝi min.
Mi povis vidi, ke li malaprobis miajn emociojn, sed mi ne kapablis atingi lian olimpecan flegmon. Tipa malforto de junulo, eble. Mi ŝanĝis la temon.
— Post kiam ni malplenigos la trezorujon, kion?
— Ni malkovros, kiel la planedanoj kontaktas la eksterplanedajn kontrabandistojn, la kruptianojn. Celante nian foriron el ĉi tiu malmoderna kaj mortiga mondo kiel eble plej rapide. Por tio, ni eble devos religiiĝi. — Li subridis ĉe mia ŝokita mieno. — Kiel vi, mia knabo, mi estas Scienca Homarano kaj ne sentas la bezonon de supernaturaĵo. Tamen ĉi tie en Spukavatem ĉiu ekzistanta teknologio ŝajnas esti en la manoj de ordeno nomita la Nigraj Monaĥoj…
— Aĥ ne, fortenu vin! — Drenel plorkriis; li certe estis fonto de malbonaj novaĵoj. — Ili konas Aĵojn, Kiuj Frenezigas Homojn. El iliaj metiejoj venas ĉiaj nenaturaĵoj. Maŝinoj, kiuj krias kaj gruntas, kiuj parolas tra la ĉielo, ankaŭ la dolorkatenoj. Evitu ilin, Mastro, mi petegas!
— Tio, kion via juna amiko ĵus diris, estas prava, — diris La Kuriero. — Minus la timo de nekonataĵoj, kompreneble. Per iu procezo, kiu ne gravas nun, ĉiu teknologio sur ĉi tiu mondo koncentriĝis en la manojn de tiu ordeno, la Nigraj Monaĥoj. Mi tute ne scias, kia estas ilia religia ligo — se ili havas — sed ili provizas kaj riparas la maŝinojn, kiujn vi vidis. Tio donas al ili certan protekton, ĉar, se iu ĉifalo atakus ilin, la aliaj tuj defendus ilin por protekti sian aliron al la metalaj fruktoj de la teknologio. Eble ĉe ili ni devos trovi nian savadon kaj eliron.
— Mi subtenas la proponon, kaj ĝi estas aprobita per aklamo. Rekrutiĝi; akiri tiom da groŝoj, kiom ni povas; kontakti la kontrabandistojn; kaj aĉeti nian forvojaĝon.
Drenel gapis ĉe la longaj vortoj, iomete salivumante. Li evidente ne sekvis multe de nia diskutado. Agado estis ja lia stilo. Silente li foriris por skolti, kaj eĉ pli ŝtele revenis. Neniu estis ĉirkaŭ ni; nia vojo estis libera. La Kuriero povis marŝi nun, kun iom da helpo nia, kaj la domo de la vidvino ne estis tro for. Eĉ malgraŭ la trankviligaj vortoj de Drenel, ŝi tremadis pro timo, kiam ŝi enlasis nin en sian domaĉon.
— Pafiloj kaj glavoj. Murdo kaj morto. Mi estas kondamnita, pereonta.
Malgraŭ siaj grumbloj, interpunkciataj de la suĉobruo de ŝiaj sendentaj gingivoj, ŝi sekvis miajn instrukciojn kaj metis poton da akvo super la fajro. Mi ŝiris tolbendon el mia kovrilo, bolpurigis ĝin, kaj lavis per ĝi la vundon de La Kuriero. Ĝi estis longa sed malprofunda. La vidvinon mi persvadis, ke ŝi donacu porcion de sia hejmbrando; La Kuriero tremis, sed ne kriis, kiam mi verŝis ĝin en la malferman vundon. Esperante, ke la alkoholenhavo estas sufiĉe granda por esti kontraŭsepsa. Mi uzis plian boligitan tolaĵon kiel bandaĝon, kaj tio estis ĉio, kion mi povis fari.
— Bonege, Jim, bonege, — li diris, zorge remetante sian tranĉitan jakon sur la ŝultrojn. — Viaj jaroj kun la JunNuloj estis fruktodonaj. Ni nun danku la bonan vidvinon kaj foriru, ĉar evidentas, ke ŝi maltrankvilas pro nia ĉeesto.
Kaj tion ni faris, promenante laŭ la nekaŝita, sulkita vojo, malproksimigante nin de ĉifalo Dökkid per ĉiu paŝo. Drenel estis bona provizanto, devojiĝante en fruktoĝardenojn por fruktoj, aŭ elfosante manĝeblajn tuberojn en la kampoj, kiujn ni preterpasis, eĉ sub la nazo de iliaj ĝustaj posedantoj. Kiuj nur salute tuŝis siajn antaŭbuklojn ĉe la vido de miaj armiloj. Estas malplaĉa mondo tiu, kiu respektas nur fortulojn. Unuafoje mi komencis ŝati la pli bonajn kvalitojn de la mondoj de La Ligo.
Estis malfrue posttagmeze, kiam la muroj de la fortikaĵo ekaperis antaŭ ni. Ĉi tiu estis iom pli bonstila ol tiu de Dökkid; almenaŭ ĝi aspektis tiel en la distanco, ĉar ĝi estis sur insulo en lago. Digvojo kaj levponto ligis ĝin al la ĉeftero. Drenel timtremadis denove kaj tre ĝoje akceptis resti ĉe la bordo kun La Kuriero, dum mi alfrontis la danĝerojn de la fortikaĵo. Mi paŝis soldate laŭ la ŝtona digvojo, kaj marŝis trans la ponton. La du gardistoj rigardis min kun malkaŝa suspektemo.
— Bonan vesperon, fratoj, — mi elparolis gaje, pafilo ĉe la ŝultro, glavo enmane, ventro ene kaj brusto antaŭe. — Ĉu tio estas la ejo de ĉifalo Demonte, kiu famas tra la longo kaj larĝo de la lando pro sia ĉarmo kaj la forto de sia brako?
— Kiu volas scii?
— Mi mem. Armita kaj forta soldato, kiu deziras rekrutiĝi en lian noblan servon.
— Via elekto, frato, via elekto, — li diris kun evidenta malĝojo. — Tra la pordego, trans la korton, tria pordo dekstre, demandu pri Söl Seranek. — Li klinis sin kaj flustris:
— Kontraŭ tri groŝoj mi donos konsilon.
— Akceptite.
— Pagu do.
— Baldaŭ. Mi estas iomete senmona nun.
— Sendube, se vi deziras dungiĝi ĉi tie. Bone, kvin, post kvin tagoj. — Mi kapjesis. — Li proponos tre malmulte, sed ne akceptu malpli ol du groŝojn tage.
— Dankon pro la kredito. Mi revidos vin.
Mi paradeniris tra la pordego kaj trovis la ĝustan pordon. Ĝi estis malfermita, por enlasi la lastan taglumon, kaj grasa ulo kun kalva kapo skribaĉis sur paperojn. Li alrigardis min, kiam mia ombro falis sur la tablon.
— For! — li kriis, gratante sian kapon tiom forte, ke nubo da harskvametoj ŝvebis brile en la sunradio. — Mi jam diris al ĉiuj: neniu groŝo antaŭ postmorgaŭ.
— Mi ankoraŭ ne rekrutiĝis kaj ne aliĝos, se vi pagas la soldatojn tiel.
— Pardonu, nekonato; suno en miaj okuloj. Eniru, eniru. Rekruto, ĉu? Certe. Pafilo kaj glavo; kaj municio, ĉu?
— Iom.
— Bonege. — Liaj manoj bruis, kiam li seklavadis ilin. — Manĝaĵo por vi kaj via varleto, kaj unu groŝo tage.
— Du groŝoj tage, kaj anstataŭigo de la uzita municio.
Li grimacis kaj levis la ŝultrojn. Li skribis sur paperon kaj puŝis ĝin al mi.
— Unujara kontrakto, salajro retraktebla je la fino de la jaro. Kvankam vi ne povas legi kaj skribi, mi esperas, ke vi kapablas meti vian analfabetan X-on ĉi tie.
— Mi kapablas legi tiel bone, ke mi povas vidi, ke vi skribis kvar jarojn, kion mi korektos, antaŭ ol mi subskribos. — Tion mi faris, skribante la nomon de la juĝisto Nikson sur la linio, certa, ke ni foriros longe antaŭ la fino de mia kontrakto. — Mi venigos mian varleton, kiu atendas ekstere kun mia maljuna patro.
— Nenia krommanĝaĵo por malriĉaj parencoj, — li kriaĉis afable. — Vi dividu vian.
— Konsentite, — mi diris. — Vi estas tiel bonkora.
Mi reiris al la pordego kaj gestis al miaj kunuloj veni.
— Vi ŝuldas al mi, — diris la gardisto.
— Kaj mi pagos, kiam tiu skrofola bufo pagos min.
Li gruntjesis.
— Se vi opinias lin malbona, atendu ĝis vi renkontos ĉifalon Demonte. Mi ne restus en ĉi tiu malseka lokaĉo, se ne estus la rabkrompago.
Ili alvenis malrapide; La Kuriero duontiris la nevolan Drenel.
— Rabkrompago? Ĉu baldaŭ?
— Tuj post la batalo. Ni formarŝos morgaŭ.
— Ĉu kontraŭ ĉifalo Dökkid?
— Ne tiom bonŝance. Oni diras, ke li havas amason da juveloj kaj orgroŝoj kaj pli. Estus agrable ricevi parton de tiu rabaĵo. Sed ne nun. Oni nur diris al ni, ke ni iros norden. Devas esti ŝtelatako; verŝajne kontraŭ iu amiko, kaj oni ne deziras, ke la informo publikiĝu. Bona ideo. Surprizu ilin kun malfermita levponto, kaj jen jam duono de la batalo.
Mi pripensis tiun eron de milita saĝo, dum mi kondukis mian etan grupon en la montrita direkto. La soldata loĝejo, kvankam ne taŭga por turista broŝuro, estis sendube pli altgrada ol la sklava loĝejo. Lignaj litejoj kun pajlaj matracoj por la soldatoj, pajlo sub la lito por la varletoj. Mi devos aranĝi ion por La Kuriero, sed mi estis certa, ke iom da ŝmirmono prizorgos la aferon. Ni sidis sur la lito, dum Drenel serĉis la kuirejon.
— Kiel fartas la dorso? — mi demandis.
— Dolore, sed nur eta ĝeno. Mi ripozos iomete, kaj poste komencos esplori…
— Morgaŭ matene sufiĉos. Ni trapasis kelkajn longajn tagojn.
— Konsentite. Kaj jen via varleto kun la manĝaĵo!
Estis varma raguo kun pecoj de sennoma birdo en ĝi. Devis esti birdo; ankoraŭ restis plumoj. Ni dividis la raguon en tri egalajn porciojn kaj voris ĝin. La freŝa aero kaj la marŝado ja helpis la apetiton. Ni havis ankaŭ iom da acida vino, kiun nek La Kuriero nek mi povis toleri. Sed ja Drenel, kiu brue eltrinkis ĝin, ruliĝis sub la liton kaj komencis ronki laŭtege.
— Mi ĉirkaŭiros kaj esploros, — mi diris. — Ripozu sur la lito ĝis mi revenos…
Senagorda trumpetado interrompis min. Mi serĉrigardis kaj vidis la fian muzikanton starantan ĉe la enirejo. Li ellasis ankoraŭ unu malmuzikan blovon. Mi estis preta kapti lin je la gorĝo, se li provus ankoraŭfoje, sed li flankenpaŝis kaj riverencis. Maldika ulo en blua uniformo staris en lia loko. Ĉiuj soldatoj, kiuj rigardis, klinis la kapon aŭ svingis armilon salute, do mi imitis ilin. Ne povis esti iu alia ol ĉifalo Demonte mem.
Li estis malgrasa ĝis la grado de kavventreco. Li havis malbonan cirkuladon, aŭ estis nature bluhaŭta. Liaj etaj ruĝaj okuloj rigardis el kavaj bluaj ingoj, dum li fingrumis bluan makzelon per lazuraj fingroj. Li ĉirkaŭrigardis suspekteme, kaj ekparolis; malgraŭ lia malgraseco, lia voĉo havis profundan forton.
— Viroj miaj, mi havas bonajn novaĵojn por vi. Pretigu vin kaj viajn armilojn, ĉar ni formarŝas je noktomezo. Tio estos rapidmarŝo por atingi la arbaron Pineta antaŭ la tagiĝo. Nur soldatoj, kaj ni iros sen pakaĵoj. Viaj varletoj restos ĉi tie por prizorgi viajn posedaĵojn. Ni restos tie dum la tago, kaj pluiros morgaŭ vespere. Ni renkontos niajn aliancanojn dum la nokto, kaj kune atakos la malamikon ĉe la tagiĝo.
— Demando, ĉifalo! — diris unu el la viroj. Li estis grizhara kaj cikatra, evidente veterano de multaj bataloj. — Kontraŭ kiu ni iras?
— Oni diros al vi antaŭ la atako. Ni venkos nur per surprizo.
Estis flustrado ĉiuflanke, dum la veterano demandis plu:
— Nia malamiko misteras. Almenaŭ diru al ni, kiuj estas niaj aliancanoj.
Al ĉifalo Demonte ne plaĉis la demando. Li gratis sian mentonon kaj umis per la tenilo de sia glavo, dum la aŭskultantaro atendis. Li evidente bezonis nian libervolan helpon; tial li fine parolis:
— Ĝojigos vin scii, ke ni havas ege potencajn kaj decidoplenajn aliancanojn. Ili ankaŭ havas militmaŝinojn por breĉi la plej fortikajn murojn. Kun ilia helpo, ni povas kapti iun ajn fortikaĵon, venki iun ajn armeon. Ni estas bonŝancaj servi ĉe ilia flanko. — Li kunpremis la lipojn, hezitante sed sciante, ke li devas daŭrigi.
— Nia venko estas certa, ĉar niaj aliancanoj estas neniu alia ol… la ordeno de la Nigraj Monaĥoj.
Sekvis longa momento de ŝoka silento, sekvita de kolerkriado. La signifon de tio mi ne komprenis, krom ke ĝi tute ne ŝajnis bona.
— Ĉiuj tie ĉi konas min, konas Maljunan Tosüker. Mi jam fortranĉis kapojn, kiam plej multaj el vi ankoraŭ ne scipovis uzi pispoton. Mi do parolos, kaj vi aŭskultos, kaj poste ankaŭ vi havos la okazon paroli. Ĉu tio malplaĉas al iu?
Li pugnigis unu manegon kaj etendis ĝin, poste turnis sin cirkle kun sovaĝa mieno. Estis kelkaj koleraj murmuroj, sed neniu sufiĉe laŭta por indiki malkonsenton.
— Bone. Aŭskultu do. Mi konas tiujn nigravestajn aĉulojn delonge, kaj mi ne fidas ilin. Ili pensas nur pri si mem. Se ili volas, ke ni batalu por ili, tio montras nur, ke estas grandaj problemoj, kaj ili preferas, ke ni mortu anstataŭ ili. Mi ne ŝatas tion.
— Nek mi ŝatas tion, — vokis alia viro. — Sed kian elekton ni havas?
— Nenian, — Tosüker konsentis kolere. — Kaj tion mi volis diri nun. Mi opinias, ke ni estas en dilemo. — Li eltiris sian glavon kaj skuis ĝin al ili. — Ĉiuj armiloj, kiujn ni havas, krom la novaj pafiloj, venas de la Nigraj Monaĥoj. Sen ilia provizo ni havus nenion per kio batali, kaj sen batalilo estus nenio farenda por ni, kaj ni devus malsatmorti aŭ reiri al la kampoj. Kaj tio ne taŭgas por mi. Kaj ĝi ne taŭgu ankaŭ por vi. Ĉar ni ĉiuj batalas kune — aŭ neniu batalas. Kaj se ni batalas, kaj iu el vi provas forŝteli sin antaŭ la komenco, tiu trovos mian glavon pikita tra sia hepato.
Li skuis la brilan glavon antaŭ ili, kiuj rigardis silente.
— Trafa argumento, — flustris La Kuriero. — Neriproĉebla logiko. Domaĝe, ke li malŝparas ĝin por tiu malnobla afero. Vi kaj viaj kunuloj povas nur konsenti.
La Kuriero pravis. Estis pli da vokoj kaj kvereloj, sed fine ili devis akcepti la planojn. Ili batalos ĉe la flanko de la Nigraj Monaĥoj. Neniu el ili, inkluzive de mi, estis feliĉa pri la ideo. Laŭ mi ili povus daŭrigi la kverelojn ĝis noktomezo, sed mi estis laca, kaj kelkaj horoj da dormo povus utili al mi. La Kuriero foriris por akiri informojn, kaj mi envolvis min sur la liteto kaj komencis maltrankvilan dormon.
La kriataj ordonoj vekis min, kaj mi sentis min pli laca, ol kiam mi ekdormis. Neniu ŝajnis feliĉa pri la noktomeza marŝado, aŭ pri niaj kunbatalontoj, kaj estis malgajaj vizaĝoj kaj multaj sakraĵoj. Eĉ kelkaj, kiujn mi ne estis aŭdinta antaŭe, vere bonaj, kiujn mi notis por estonta uzo. Mi iris al la primitiva necesejo kaj ĵetis malvarman akvon al mia vizaĝo, kio ŝajnis helpi. Kiam mi revenis, La Kuriero sidis sur la liteto. Li ekstaris kaj etendis sian grandan manon.
— Vi devas zorgi pri vi mem, Jim. Ĉi tio estas kruda kaj mortiga mondo, kaj ĉiuj manoj estas kontraŭ vi.
— Tiel mi preferas vivi — do ne maltrankviliĝu.
— Tamen mi estas maltrankvila. — Li ege suspiris. — Mi ja malestimas superstiĉon, astrologojn, maninterpretistojn kaj simile; vi do povas kompreni, kial mi sentas abomenon kontraŭ mi mem pro la deprimo, kiu posedas min. Sed mi vidas nur mallumon kaj abismon en la estonteco. Ni estas kunuloj dum tiom mallonga tempo, ke mi ne volas, ke ĝi jam finiĝu. Tamen, mi bedaŭras, mi antaŭsentas danĝeron kaj malesperon.
— Pro kompreneblaj kialoj! — mi kriis, provante paroli entuziasme. — Oni fortiris vin el la sekureco de via kvazaŭemeriteco, arestis vin, liberigis, fuĝigis, kaŝis, dietigis vin, denove fuĝigis, akceptis vian ŝmirmonon kaj trompis, batis, sklavigis kaj vundis vin — kaj vi miras, ke vi estas deprimita!?
Tio aperigis malfortan rideton sur liaj lipoj, kaj li denove premis mian manon.
— Vi pravas, Jim, kompreneble. Veneno en la sango, deprimo en la cerbo. Atentu pri via dorso kaj revenu sekure. Ĝis tiam mi eltrovos, kiel senigi la ĉifalon je kelkaj groŝoj.
Oni povis vidi lian aĝon — la unuan fojon de post nia unua renkontiĝo. Forirante mi vidis, kiel li malforte ekkuŝis sur la liton. Li devos senti sin pli bone ĉe mia reveno. Drenel alportos manĝaĵojn kaj zorgos pri li. Mi devis koncentriĝi pri pluvivado kaj reveno.
Estis teda kaj laciga marŝado. La tago estis varma, kaj same la nokto. Ni iris piedŝove, kovritaj de ŝvitgutoj, kaj batis al la insektoj, kiuj rapidis el la mallumo por ataki nin. La malbona vojo stumbligis min, kaj polvo eniris mian nazon. Ni marŝis plu kaj plu, sekvante la klakantan kaj siblantan veturilon, kiu gvidis nian koŝmaran paradon. Unu el la vaporveturiloj tiris la militvagonon de ĉifalo Demonte, en kiu li veturis relative komforte. Liaj trupestroj akompanis lin ene, sendube alkoholumante kaj ĝenerale ĝuante. Ni marŝis plu, kaj la malbenoj el niaj vicoj konstante malplifortiĝis.
Kiam ni fine atingis la ŝirman arbaron Pineta, ni estis lacaj kaj ribelemaj. Mi faris kiel la aliaj kaj lasis min fali sur la sternaĵon el dolĉe odorantaj pingloj sub la arboj, ĝemante kun aprobo. Kaj kun admiro por la pli fortikaj militistoj, ĉefe Maljuna Tosüker, kiuj insistis pri siaj porcioj de acida vino antaŭ ol enlitiĝi. Mi fermis la okulojn, ĝemis denove, kaj ekdormis.
Ni restis tie la tutan tagon, feliĉaj pro la ripozo. Ĉirkaŭ tagmezo oni avare disdonis manĝporciojn el la vagono. Varman, malfreŝan akvon por akvumi la ŝtonecajn pecojn de io, kio povis esti pano. Post tio mi sukcesis dormi iom pli, ĝis ni denove enviciĝis ĉe la krepusko, kaj la nokta marŝado pludaŭris.
Post kelkaj horoj ni atingis vojkruciĝon kaj turnis nin dekstren. Tio kaŭzis murmuron en la vicoj, unue de tiuj, kiuj bone konis la regionon.
— Kion ili diras? — mi demandis al la viro, kiu marŝis apud mi, ĝis nun silente.
— Ĉifalo Dinobel. Lin ni celas. Ne povus esti iu alia. Ne estas alia kastelo en tiu direkto je distanco de unu aŭ du tagoj.
— Ĉu vi scias ion pri li?
Li gruntis kaj silentiĝis, sed viro malantaŭ li ekparolis:
— Mi servis sub li antaŭ longe. Jam tiam li estis maljunulo. Ĉifalo kiel ĉiuj aliaj.
Poste mi lacege metadis unu piedon antaŭ la alian. Devis ekzisti pli bonaj manieroj por vivteni sin. Tio certe estos mia unua kaj lasta militiro. Ĉe nia reveno, mi kaj La Kuriero prirabos la trezorejon kaj fuĝos kun tiom da groŝoj, kiom ni povos porti. Belega penso. Mi preskaŭ koliziis kun la viro antaŭ mi kaj haltis apenaŭ ĝustatempe. Ni staris tie, kie la vojo estis proksima al la arbaro. Antaŭ la mallumo de la arboj estis eĉ pli mallumaj ombroj. Mi penis vidi, kio ili estis, kiam unu el la oficiroj venis malantaŭen.
— Mi bezonas kelkajn volontulojn, — li flustris. — Vi, vi, vi, vi.
Li tuŝis mian brakon, kaj mi estis unu el la volontuloj. Ni estis ĉirkaŭ dudek, kiujn oni tiris el la vicoj kaj irigis antaŭen al la arbaro. La nebulo estis malaperinta, kaj la lumo de la steloj sufiĉis por vidi, ke la nigraj aĵoj estis iuspecaj radhavaj maŝinoj. Mi povis aŭdi la siblon de fuĝanta vaporo. Malhela figuro paŝis antaŭen kaj haltigis nin.
— Aŭskultu, mi diros al vi kion fari, — li diris.
Dum li parolis, metala pordo malfermiĝis en la maŝino plej proksima al ni. Lumo trembrilis, kiam oni ŝovis lignon en la fajrejon. En la trema lumo mi povis klare vidi la parolinton. Li portis nigran robon; kapuĉo kovris lian kapon kaj kaŝis lian vizaĝon. Li montris al la maŝino.
— Vi devas puŝi tion tra la arbaro — en kompleta silento. Mi ŝovos mian tranĉilon inter la ripojn de iu ajn, kiu faros bruon. Oni pretigis vojon dum la tago, kaj ĝi estas facile sekvebla. Prenu la kablojn kaj agu kiel dirite!
Aliaj malhelrobaj figuroj donis al ni la kablojn kaj puŝis nin en vicojn. Ĉe la flustrita signalo ni ektiris.
La aĵo ruliĝis sufiĉe facile, kaj ni tiris je konstanta rapido. Estis pliaj flustrataj ordonoj por gvidi nin. Kaj ni haltis, kiam ni atingis la randon de la arbaro. Tiam ni lasis la kablojn fali kaj tiris kaj puŝis la aĵon ŝvitante, ĝis la gvidistoj estis kontentaj. Estis multe da flustra interkonsultado pri direkto kaj atingokapablo, kaj mi miris pri kio okazas. Oni estis forgesinta nin dum momento, do mi iris kiel eble plej mallaŭte preter la maŝino kaj rigardis tra la arbustaĵo al la transa sceno.
Tre interese. Dekliva grenkampo etendiĝis ĝis fortikaĵo, kies malhelaj turoj estis klare videblaj en la stellumo. Estis spegulata brilo ĉirkaŭ ĝia subo, kie la akvo en la fosaĵo protektis ĝin kontraŭ atakoj.
Mi restis tie, ĝis la krepusko grizigis la ĉielon, poste reiris por observi la objekton de nia laboro. En la kreskanta lumo ĝia formo iĝis pli klara, sed mi tamen ankoraŭ ne havis eĉ etan ideon, kio ĝi estas. Fajro kaj vaporo — mi nun povis klare vidi blankan vaporstrion. Kaj ia longa trabo ĉe la supro. Unu el la nigraj figuroj nun funkciigis la regilojn. La vaporo siblis pli laŭte, kiam la longa brako malleviĝis, ĝis la fino atingis la teron. Mi rigardis la grandan metalan ujon tie — kaj oni rekompencis mian scivolemon elektante min por helpi movi grandegan ŝtonon en ĝin. Du el ni rulis ĝin el proksima stako, sed ni devis peni kvarope por levi ĝin en la ujon. Pli da enigmoj. Mi reiris al la aliaj, kiam ĉifalo Demonte aperis kun la granda robulo ĉe sia flanko.
— Ĉu ĝi funkcios, Frato Furaval? — Demonte demandis. — Mi ne scias ion ajn pri tiaj iloj.
— Sed mi ja scias, ĉifalo, vi vidos. Kiam la levponto estos mallevita, mia maŝino detruos ĝin, frakasos ĝin.
— Ĝi faru ĝuste tion! Tiuj muroj estas altaj — kaj tiaj estos niaj perdoj, se ni devos ataki la fortikaĵon sen povi eniri tra la pordo.
Frato Furaval turnis sian dorson al li kaj donis rapidajn ordonojn al la stiristoj de la maŝino. Oni enŝovis pli da ligno, kaj la siblado plilaŭtiĝis. Estis tute taghele nun. La kampo antaŭ ni estis senhoma, la sceno paca. Sed malantaŭ ni en la arbaro kaŝis sin la malgranda armeo kaj la militmaŝinoj. Estis evidente, ke la batalo komenciĝos, kiam la levponto estos mallevita kaj detruita.
Oni ordonis al ni ekkuŝi, por kaŝi nin en la kreskanta taglumo. Jam estis tago — la suno estis super la horizonto — sed ankoraŭ nenio okazis. Mi kaŭris apud la maŝino, proksime al la kapuĉita stiristo.
— Ĝi ne malleviĝas! — Frato Furaval subite kriis. — Ĝi ĉiam estas mallevita je ĉi tiu horo. Io ne estas en ordo.
— Ĉu ili scias, ke ni estas ĉi tie? — diris ĉifalo Demonte.
— Jes! — sonegis nekredeble laŭta voĉo el la arboj super ni. — Ni scias, ke vi estas ĉi tie. Via atako malsukcesos, kaj vi ĉiuj pereos! Preparu vin al certa morto!
Ĉie ĉirkaŭ mi subite ĉio svarmis. Frato Furaval forpuŝis la monaĥon de la regiloj kaj piedbatis lin furioze muĝante. Kun la glavoj elingitaj, soldatoj kuregis ĉien kaj reen; kelkaj pafis alten al la arboj. Ĉifalo Demonte kriegis ordonojn, kiujn neniu aŭskultis. Mi, kun la dorso kontraŭ arbo, tenis mian pistolon preta por la atendata atako.
Ĝi neniam venis. Sed la laŭtigita voĉo tondris denove:
— Returnu vin. Reiru tien, de kie vi venis, kaj vi estos indulgitaj. Mi alparolas vin, ĉifalo Demonte; oni trompas vin. Vin uzas la Nigraj Monaĥoj. Vi estos sencele detruita. Reiru al via kastelo, ĉar nur la morto atendas vin ĉi tie.
— Tie, mi vidas ĝin! — kriis Frato Furaval, montrante supren en la arbojn. Li turniĝis kaj vidis min, ekkaptis mian brakon dolorige kaj montris denove. — Tie, sur tiu branĉo, la aparato de l' diablo. Detruu ĝin!
Kial ne? Mi vidis ĝin nun, eĉ rekonis, kio ĝi estas. La laŭtparolilo. La pistolo krakis kaj frapis forte mian ŝultron. Mi ree pafis, kaj la parolilo eksplodis; plastaj kaj metalaj eroj falis teren.
— Nura maŝino, — kriis Frato Furaval, piedbatante la fragmentojn. — Ekataku! Sendu la soldatojn antaŭen! Miaj mortoĵetiloj apogos vin. Ili disbatos la murojn por vi.
La ĉifalo ne havis elekton. Li mordis sian lipon kaj venigis la klarioniston. Tri latunaj tonoj sonis kaj resonis de aliaj klarionistoj malantaŭ kaj ambaŭflanke de ni. Kiam la unuaj el liaj trupoj ŝprucis el inter la arboj, li elingis sian glavon kaj ordonis, ke ni sekvu lin. Malvolonte mi trotis antaŭen.
Oni ne nomu tion fulma atako. Pli ĝuste oni nomus ĝin promenado. Ni antaŭeniris tra la kampo kaj poste atendis laŭordone, ĝis la mortoĵetiloj troviĝis en pozicio. Vaporĉaroj tiris ilin antaŭen, kaj oni komencis pafi. Rokoj siblis super niaj kapoj kaj aŭ frapis la murojn aŭ malaperis en la fortikaĵon.
— Antaŭen! — kriis la ĉifalo, kaj svingis la glavon, dum la responda pafado komenciĝis.
La arĝentaj sferoj supreniris alten el malantaŭ la muroj, arke ĝis super ni, kaj falis.
Ili frapis la teron kaj disrompiĝis. Unu trafis proksime kaj mi vidis, ke ĝi estis maldika ujo plena de fluaĵo, kiu fumis kaj vaporiĝis en la aero. Veneno! Mi eksaltis for de ĝi, kuris, strebis ne spiri. Sed la aĵoj eksplodis ĉie ĉirkaŭ ni, la aero estis densa pro haladzo. Mi kuris, miaj pulmoj doloris kaj mi devis spiri, mi ne povis min deteni.
Dum la spiro eniris miajn pulmojn, mi falis, kaj falis ankaŭ mallumo
sur min.
Mi kuŝis sur mia dorso, tion mi sciis, sed malmulton alian pro la kapdoloro, kiu tute posedis min. Se mi eĉ ekmovetis la kapon, ĝi premis kiel fajra rimeno miajn tempiojn. Kiam mi prove malfermis okulon, ruĝa fulmo trafis min tra la okulglobo. Mi gruntis kaj aŭdis la grunton eĥata de ĉiu flanko. Ĉi tiu kapdoloro estis la ĉampiono, la kapdoloro plej planedgranda iam, antaŭ kiu ĉiu alia kapdoloro palis. Mi konsideris antaŭajn kapdolorojn, kiujn mi konis, kaj rikanis al ilia senefikeco. Kartonaj kapdoloroj. Ĉi tiu estis la aŭtentika afero. Iu gruntis apude, kaj mi kaj multaj aliaj gruntis en simpatio.
Iom post iom la doloro forfluis sufiĉe, por ke mi prove malfermu unu okulon, kaj poste la alian. La blua ĉielo supre estis klara; la vento susurigis la grenon, sur kiu mi kuŝis. Heziteme mi levis min sur kubuto kaj ĉirkaŭrigardis la trafitan armeon.
Dissternitaj korpoj disŝutitaj sur la kampo. Kelkaj nun sidiĝis, tenante la kapojn per la manoj, dum unu-du pli fortaj, aŭ pli stultaj, malfirme ekstaris. Proksime kuŝis la arĝentaj rompitaj pecoj de unu el la atakintaj ĵetarmiloj, nun sufiĉe sendanĝeraspekta kun la gaso disiĝinta. Mia kapo pulsis, tamen mi ignoris ĝin. Ni estis vivaj. La gaso ne mortigis nin; evidente oni kreis ĝin nur por senkonsciigi nin. Potenca afero. Mi rigardis mian ombron, ankoraŭ ne volante riski rigardon al la suno, kaj vidis, kiom mallonga ĝi estis. Preskaŭ tagmezo. Ni dormis dum horoj.
Do kial ni ne mortis? Kial la soldatoj de ĉifalo Dinobel ne saltis sur nin kaj ne tranĉis niajn gorĝojn? Aŭ almenaŭ ne prenis niajn armilojn? Mia pistolo estis apud mi. Mi kontrolis, ke ĝi ankoraŭ estis ŝargita. Misteroj, misteroj. Mi eksaltis surprizita — tuj bedaŭrante, ĉar la kapo pulsis — kiam raŭka krio aŭdiĝis. Mi sukcesis sidiĝi kaj turniĝi por rigardi.
Interese. Temis pri Frato Furaval mem, kiu ankoraŭ kriis kaj malbenis ŝirante manplenojn da haroj de sia kapo. Tio estis plej stranga. Certe mi neniam vidis ion tian antaŭe. Mi hezite ekstaris por rigardi tion, kio tiel ĉagrenis lin. Jen ja, mi komprenis liajn sentojn.
Li staris apud unu el siaj mortoĵetiloj, al kiu mem oni ĵetis iom da morto. Ĝi estis krevinta, eksplodinta en konfuzon de torditaj tuboj kaj rompita metalo. La longa brako estis nete tranĉita en tri pecojn, kaj eĉ la radoj disigitaj de la korpo. Restis nur amaso da neriparebla rubo. Frato Furaval forkuris, ankoraŭ raŭke kriante, postlasante hartufetojn, kiuj ŝvebis en la vento.
Venis pli da krioj kaj ĝemoj el la ceteraj monaĥoj, kiam Frato Furaval revenis ŝanceliĝe direkte al ĉifalo Demonte, kiu ĵus stariĝis.
— Detruitaj — ĉiuj! — kriegis la Nigra Monaĥo, dum la ĉifalo firme ŝirmis la orelojn per la manoj. — La laboro de jaroj perdita, detruita, rompita. Ĉiuj miaj mortoĵetiloj, la vapora murrompilo — ruinigitaj. Li kulpas — ĉifalo Dinobel. Venigu viajn virojn, ataku la fortikaĵon, detruu lin pro tiu monstra krimo lia.
La ĉifalo turnis sian rigardon al la fortikaĵo. Ĝi aspektis denove kiel ĉe la tagiĝo: kvieta kaj senperturba, kun la levponto ankoraŭ fermita, kvazaŭ nenio estus okazinta antaŭe tiun tagon. Demonte turnis sin al Frato Furaval kun malvarma kaj streĉita vizaĝo.
— Ne. Mi ne kondukos miajn virojn kontraŭ tiuj muroj. Tio estus memmortigo, kaj memmortigo ne estis nia interkonsento. Temas pri via disputo, ne mia. Mi konsentis helpi vin kapti la fortikaĵon. Vi devis helpi la eniron per viaj maŝinoj. Poste mi atakus. Tiu interkonsento jam finiĝis.
— Vi ne rajtas malteni vian vorton…
— Certe. Rompu la murojn, kaj mi atakos. Tion vi promesis. Nun faru ĝin.
Frato Furaval ruĝiĝis pro kolero, minacis per la pugnoj, klinis sin antaŭen. La ĉifalo ne moviĝis, sed elingigis sian glavon kaj tenis ĝin preta.
— Vidu, — li diris. — Mi ankoraŭ estas armita. Ĉiuj miaj viroj estas armitaj. Tio estas mesaĝo, kiun mi klare komprenas. La viroj de Dinobel povis preni niajn armilojn kaj tranĉi niajn gorĝojn, dum ni kuŝis ĉi tie. Ili ne faris tion. Ili ne militas kontraŭ mi. Do, mi ne militas kontraŭ ili. Vi batalu ilin; temas pri via batalo. — Li piedbatetis la klarioniston kuŝantan apud li. — Klarionu kunvenon.
Ni senbedaŭre forlasis la Nigrajn Monaĥojn esplorantajn en la kampo la rompaĵojn restantajn de iliaj maŝinoj kaj planoj. Scio pri la okazaĵoj rapide disvastiĝis inter la trupoj, kaj ridetoj anstataŭis dolorajn grimacojn, dum kapdoloroj malaperis anstataŭate de senpeziĝo. Ne estos batalo, nek viktimoj. La Nigraj Monaĥoj komencis la aferon, kaj oni finis ĝin por ili. Mia rideto aparte larĝis, ĉar mi havis bonajn novaĵojn por La Kuriero.
Mi jam sciis, kiel ni forlasos la malallogan planedon Spukavatem.
Klarvide post la ago, mi nun povis kompreni tion, kio okazis la antaŭan nokton. La alproksimiĝon de nia soldataro en la mallumo oni zorge observis. Per ia altnivela teknologio. La kaŝitaj observantoj certe vidis ankaŭ la vojon konstruitan por la mortoĵetiloj, kaj komprenis ĝian signifon. La laŭtparolilon ili metis en arbon ĝuste super la loko kaj poste ŝaltis ĝin per radio. La gaso, kiu faligis nin, estis malsimpla kaj liverita precizege. Ĉio ĉi multe superis la teknologion de ĉi tiu kaduka planedo. Tio lasis nur unu eblon.
En la fortikaĵo de ĉifalo Dinobel estis ekstermonduloj. Ili estis tie grandnombre kaj intencis fari ion. Kaj kio ajn ĝi estis, ĝi kolerigis la Nigrajn Monaĥojn tiom, ke ili planis ĉi tiun atakon. Kiu returnis sin kontraŭ ili. Bone. La malamiko de mia malamiko, denove. La Monaĥoj regis la malmultan teknologion ekzistantan en Spukavatem, kaj laŭ tio, kion mi vidis, la teknologion akaparis la militistoj. Mi rompis al mi la cerbon memorante tiujn longajn kunsidojn kun La Kuriero pri globpolitiko kaj ekonomio. Mi komencis vidi lumeton sur nia problemo, kiam aŭdiĝis sovaĝaj krioj el la antaŭaj vicoj.
Mi puŝis min antaŭen kun la aliaj por vidi la lacegan mesaĝiston dissterniĝintan sur la herbo apud la vojo. Ĉifalo Demonte turnis sin for de li, kolere skuanta la pugnojn ĉielen.
— Ataki la kastelon malantaŭ mi! Tiu vermido Dökkid, ja li! Ek, ni iru, rapidmarŝo. Reen!
Estis marŝo, kiun mi ne volas ripeti. Ni ripozis, nur kiam lacego faligis nin teren. Tiam mi trinkis iom da akvo, ŝancele restariĝis, kaj plu iris. Ne necesis bati aŭ instigi nin, ĉar nun temis pri la aferoj de ĉiu el ni. La familio de la ĉifalo, liaj mondaj posedaĵoj — ĉio estis en la kastelo. Gardite de minimuma soldataro. Ni ĉiuj estis tiel koncernitaj kiel li, ĉar ankaŭ la malmulto, kion ni posedis, estis tie gardite de la varletoj. Drenel, kiun mi apenaŭ konis, kaj pri kiu mi tamen sentis respondecon. Kaj La Kuriero. Se oni kaptis la fortikaĵon, kio okazis al li? Nenio — li estis maljunulo sendanĝera, neniel ilia malamiko.
Tamen mi sciis, ke tio estis mensogo, eĉ kiam mi penis mem konvinki min pri ĝia valido. Li estis eskapinta sklavo, kaj mi sciis, kion oni faras al eskapintaj sklavoj en Spukavatem.
Pli da akvo, iom da manĝaĵo ĉe la sunsubiro, kaj antaŭen tra la nokto. Ĉe la tagiĝo mi povis vidi nian armeon penanta en ŝirita kolumno, dum la pli fortaj viroj sin pelis antaŭen. Mi estis juna, kapabla kaj ĉagrenita, kaj en la unua vico. Mi haltis por ripozi, regajni la spiron. Antaŭe ĉe la vojo, mi vidis du virojn elsalti el la veprejo kaj malaperi trans monteton.
— Tie! — mi kriis. — Spionoj. Oni vidis nin. — La ĉifalo saltis el la militvagono kaj kuris apud min. Mi fingromontris. — Du viroj. Kaŝitaj tie. Ili kuris al la kastelo.
Li grincigis la dentojn kun senpova kolero.
— Ni ne povas atingi ilin, ne en nia stato. Dökkid estos avertita; li eskapos.
Li rigardis malantaŭen al siaj penantaj trupoj kaj per signalo venigis siajn oficirojn.
— Vi, Barkus, restu ĉi tie kaj ripozigu ilin; poste formaciiĝu kaj sekvu min. Mi pluiras kun ĉiu ebla kapabla viro. Ili povas laŭvice veturi en la militvagono. Ni hastu antaŭen.
Mi grimpis sur la tegmenton de la ekiranta veturilo. Viroj kuris apude, sin tenis ĉe ĝi, lasis ĝin tiri ilin. La vaporĉaro fajfspiris kaj blovis fumon en grandaj kvantoj, tintante montosupren kaj poste malsupren.
Jen la turoj de la fortikaĵo malproksime, eligantaj fumon. Kiam ni klakante turniĝis trans la sekvantan kurbon, ni trovis vicon da viroj tra la vojo, kun la armiloj celantaj nin, kaj pafantaj.
Ni ne malakcelis. La vaporfajfilo akrege kriis, kaj ni kriis responde, pelite de nia kolero. La malamiko forkuris. Temis nur pri detenanta trupero. Ni vidis, ke ili kuniĝis kun la cetero de la atakantoj, kiuj nun forfluis de la lago. Kiam ni atingis la digvojon, ĝi estis malplena de vivo. Trans ĝi estis la rompita pordo de la kastelo, super kiu fumo malrapide leviĝis. Mi troviĝis tuj malantaŭ la ĉifalo, kiam ni stumblis antaŭen. Longaj tabuloj ankoraŭ pontis super la breĉo antaŭ la dissplitita kaj rompita levponto, duonlevita kaj pendanta de siaj ĉenoj. Soldato sin trudis el inter la rompitaj fragmentoj kaj levis sian glavon en laca saluto.
— Ni fortenis ilin, ĉifalo, — li diris, kaj refalis kontraŭ la splitita ligno. — Ili eniris la korton, sed ni detenis ilin ĉe la turo. Ili pafis kontraŭ la ekstera pordo, kiam ili foriris.
— La damo Demonte, la infanoj?..
— Ĉiuj sekuraj. La trezoro netuŝita.
Sed la soldatejo troviĝis ekstere en la korto, ne en la turo. Mi min trudis antaŭen kun la aliaj, kiuj komprenis tion, grimpante tra la ruinigita pordo. Estis kadavroj tie, multaj. Nearmitaj varletoj dishakitaj en la atako. La defendintoj eliris la turon nun. Drenel troviĝis inter ili, kaj venis malrapide. Liaj vestoj estis surŝprucigitaj de sango, same kiel lia hakilo, sed li aspektis senvunda.
Tiam mi rigardis lian vizaĝon kaj vidis malĝojon tie. Ne necesis, ke li parolu; mi sciis. La vortoj elvenis.
— Mi bedaŭras. Mi ne povis haltigi ilin. Li mortis, la maljunulo. Mortis.