Historio
de EsperantoHistorio
de EsperantoFine de 1971 belga violonisto Raymond Vincent, post pluraj malsukcesaj bandoj, decidis lanĉi pli aŭdacan muzikan aventuron. Li renkontis bruselan pianiston Bruno Libert. La du muzikistoj kune kun italaj-belgaj fratoj Malisan (basisto Gino kaj drumisto Tony), komponis serion da titoloj kaj surbendigis la unuan demon en studio.
La kvaropo kun la demo iris al Britio, kaj tie ili konatiĝis kun David Mackay, kiu trovis pliajn muzikistojn por la nova bando: aŭstralian kantiston Glenn Shorrock kaj la in-korusan triopon de Cliff Richard (Joy Yates, Janice Slater kaj Bridget Dudoit).
La bando bezonis gitariston, kaj David trovis plian aŭstralianon Brian Holloway. Korda ensemblo por subteni la violoniston kun Godfrey Salmon (dua violono), Tony Harris (alto) kaj Timothy Kraemer kompletigis la novnaskitan bandon.
Kvankam ili kantis en la angla, ili nomis la bandon Esperanto pro la internacieco de la muzikistoj, kiuj konsistigis la grupon.
En
luita farmo en Kornvalo dum kelkaj semajnoj la 12-persona grupo komencis
muzikekzercadon. La kontakto estis bonega kaj kreiva. Poste
Esperanto
daŭrigis la laboron en alia farmo en Belgio kaj surbendigis en Londono
la unuan albumon, kiun eldonis A&M. La unua disko
Rock-Orchestra
aperis en 1973. Samjare aperis dutitola vinila disketo. A&M eldonis
la albumon kaj la disketon internacie: en Britio, Usono, Aŭstralio, Brazilo,
Germanio, Japanio, Venezuelo kaj Nederlando.
Esperanto helpe de manaĝistoj organizas turneon en Britio kiel unua parto de la fama bando Sha na na. Poste Esperanto turneis en Eŭropo kun la bando Strawbs, kaj dank' al tio faris serion de registraĵoj dum vivaj koncertoj en Romo, Napolo kaj Torino, kiun disaŭdigis la itala televido.
Post
la turneoj la dekduopo izoliĝis en kimra kastelo por prepari la duan albumon…
Sed post la registrado A&M rifuzis aperigi la diskon. Tio kreis tensiojn
inter la muzikistoj — Glenn Shorrock forlasis
Esperanton kaj revenis
al Aŭstralio.
A&M petis al Peter Sinfield, kiu laboris kun King Crimson kaj ELP, arte produkti la novan albumon. Peter konsentis, kaj venigis novan kantiston, Keith Chrismas. La samaj muzikaĵoj estis rearanĝitaj kun la voĉo de la nova kantisto.
La dua disko Danse Macabre aperis en 1974. Se en la unua albumo oni sentis, ke la bando serĉas sian stilon kun influoj popaj, rokaj, klasikaj kaj progresivaj, la dua albumo estas pli homogena, pli progresivroka kaj la etoso estas malhela, kvazaŭ la etoso en la fantome hantata kimra kastelo forte influus la muzikon. Peter Sinfield implikiĝis tiel forte en tiu albumo de Esperanto, ke li rifuzis produkti la unuan albumon de Supertramp!
A&M preparis novan turneon de Esperanto en Britio, ĉi-foje kun la franca bando Magma tiam tute ne konata en Britio. La konsisto ŝanĝiĝis… Venis nova kantisto Roger Meakin, kies voĉtembro tre specifa bone akordiĝis kun tiu de Kim Moore. La tri korusaninoj foriris…
La
surbendigado de la tria albumo okazis parte en Londono kaj parte en la
famega kastelo Hérouville en Francio, kie surbendigis Jethro Tull,
Elton John kaj aliaj famuloj.
La tria albumo Last Tango estas arte produktita de Robin Geoffrey Cable (soninĝeniero kaj produktisto interalie de Queen, Genesis kaj Elton John). Ĝi aperis en 1975.
Esperanto trovis perfektan muzikan ekvilibron. Ĝi koncertis en famaj festivaloj en Bilzen, Newcastle, Reading, Paradiso en Amsterdamo, Montreux en Svislando.
Kvankam Esperanto ekfamiĝis, ĝi ne estis informita pri la rezultoj de la diskovendado de A&M en la tuta mondo kaj longe ricevis neniun tantiemon. Malgraŭ tio A&M ne renovigis la kontrakton. La muzikistoj estis konsternitaj, kaj ĉe la komenco de la kariero la projektoj de la bando sinkis…
Esperanto fariĝis viktimo de la diskokrizo, okazinta en 1973–74 en Britio, kaj ĉar ĝi estis multnombra kaj bezonis grandajn rimedojn teknikajn kaj financajn kaj por la surbendigoj kaj por la koncertoj.
La reguloj de la tuja profito diktis tiun decidon al A&M malgraŭ la artaj kvalitoj de Esperanto, kiu postlasis nur tri belegajn albumojn.
Sed 15 jarojn post la malapero de Esperanto, A&M tra aliaj eldonejoj reeldonis la tri albumojn sur KDoj en Japanio, Ruslando kaj Koreio.
Legu pli ĉe: http://www.esperanto-rock-orchestra.com/index.html
Le
Punk el MadridoEn Hispanio famiĝas rokbando Le Punk. Jen raraĵo: ĝi enmetis unu Esperanto-kanton La lukto estas perdita en sian plej freŝan albumon, aŭskulteblan rete ĉe: http://www.myspace.com/lepunkmadrid.
La kantisto lernis Esperanton kaj venis al li la ideo verki tekston en la internacia lingvo… kaj kanti ĝin. Li faris tiun laboron sola kaj sen helpo de kleruloj, kio klarigas misan prononcon… Tamen la ideo kaj rezulto estas laŭdindaj, kaj la bando meritas ke oni malkovru ĝian muzikon.
Fine de 2000 Alfa (kantisto) kaj Joe (gitaristo) el la bando Perros de Paja (Pajlaj hundoj) decidis starigi novan bandon kun tute alia muzika koncepto. Ili kontaktis konatajn muzikistojn — Dani “Patillas” (basisto), Tuli (saksofonisto, klarnetisto) kaj Leyva (drumisto). Kaj naskiĝis Le Punk.
La bando estis bone akceptita de la publiko en koncertoj, kvankam la stilo estas tute noveca kun miksado de stiloj apenaŭ kongruaj: tango, milongo, rokenrolo kaj svingo.
En 2001 Leyva foriris, kaj eniris eksterordinara drumisto Datz kiu plifortigis la bandon.
Post
pluraj koncertoj la bando surbendigis kelkajn titolojn por demo, kiu poste
fariĝos la starpunkto de ilia unua disko… En la sama periodo pianisto
Carlos Ramos aliĝis al la bando.
Multaj koncertoj dum 2002 donis al Le Punk bonan sperton, kaj ĝi pliriĉigis sian repertuaron per novaj kantoj. Al la cititaj stiloj aldoniĝis balkanfolkloraj kaj ciganaj influoj, kiuj donas apartan etoson al tiu nedifinebla rokstilo.
Finfine ili surbendigas sian unuan albumon La logia de la canalla (La loĝio de la kanajloj), kiu aperis en 2003 kun helpo de la produktejo Tam Tam.
Tuj post la apero de la disko Datz forlasis la bandon, kaj Le Punk restis sen drumisto en la momento kiam la disko estis lanĉota per turneo… Ili sukcesis trovi la drumiston Nacho Labrador Igartúa ĵus antaŭ la starto de la turneo. La turneo kun 20 koncertoj daŭris ĝis somero 2004.
Inter la koncertoj, en la konkurso Wanadoo Discoveries, konkurante kun dek aliaj hispanaj bandoj, Le Punk gajnis la unuan premion kaj rekompence vojaĝis al Montpeliero (Francio) por prezentiĝi dum granda spektaklo antaŭ 6000 personoj kun granda sukceso!
Post tiu mirinda aventuro la bando reenstudiiĝis kaj registris novan kvin-titolan albumeton. Ĉi tiu registrado estis la lasta kun la pianisto Carlos Ramos kiu, lasinte sian lokon al César G. Miranda, dediĉis sin al solkariero.
Dum
2005 ili preparis novan albumon, kaj koncertis en 28 urboj hispanaj.
Le Punk pli kaj pli famiĝis kaj estis elektita de Instituto Cervantes
por iri al Varsovio.
Fine de 2005 Le Punk subskribis kontrakton kun la diskeldonejo multnacia Virgin, kaj finfine en septembro 2006 aperis la dua plena albumo No disparen al pianista (Ne pafu la pianiston), kun la menciita kanto La lukto estas perdita.
Pliaj informoj ĉe: http://www.lepunk.es/pantalla_normal.htm
kaj http://www.le-punk.com/
Forumo, babilejo: http://www.le-punk.com/foro/viewtopic.php?t=2433
Itala
RêverieAndrea Fontana (Anĉjo PacHorano), loĝanta proksime de Milano eklernis Esperanton en novembro 2004 kaj en 2006 li eniris la espo-movadon.
Komence de 2006 lia amiko Alberto Sozzi, muzikisto de la milana muzikgrupo Rêverie, proponis al li kunlaboron, ĉar la grupo realigas muzikon, kiu kunfandas elementojn el pluraj kulturoj kaj tradicioj, kaj do estus tre interese uzi por la tekstoj de la kanzonoj ankaŭ Esperanton, krom aliaj lingvoj (la itala, la antikva angla de Ŝekspiro, la friula lingvo de la itala poeto kaj filmreĝisoro Pasolini).
Andrea kaj la komponisto de la grupo, Valerio Vado, tre facile sukcesis kunlabori, rapide verkinte sian unuan Esperanto-kanzonon Kiam alvenos la fino. La eksperimento tiel sukcesis, ke estis decidite daŭrigi la kunlaboron. Poste Valerio kaj Andrea verkis du pliajn kanzonojn en Esperanto: Plurestantaj memoroj kaj Danco de l' maro.
La celo de ĉi tiu projekto estas:
— por Andrea: disvastigi Esperanton en la neEsperanta nord-itala muzik-medio, konkrete montrante al neesperantistoj la artajn ecojn de la lingvo;
— por Valerio kaj Rêverie: disvastigi sian muzikon en la tutmonda medio de la internacia esperantistaro.
Rêverie estis fondita en 1996 de la milana komponisto kaj gitaristo Valerio Vado. La projekto celas realigi modernan muzikon, ĉerpante inspiron el la radikoj de la muzik-tradicioj itala (renesanca kaj baroka), eŭropa kaj mediteranea, kaj prilaborante ĉi tiujn elementojn per nuntempa sentokapablo. Kunfandiĝas do tradiciaj kaj elektronikaj sonorecoj, atingante specifan “saporon” de la sono kaj de la muziko, kiun oni difinas “progresivfolka”.
Rêverie
ĝis nun publikigis tri KDojn kaj akiris pozitivajn recenzojn en Italio
kaj eksterlande. Pluraj kanzonoj estas dissendataj de diversaj radiostacioj
italaj kaj eksterlandaj.
La grupo estas nun registranta la espo-kanzonojn kaj kanzonojn eltiritajn el sonetoj de Shakespeare.
Nun la bando konsistas el: Fanny Fortunati (ĉefkantado, perkutiloj), Fulvia Borini (transversa fluto, mandolino), Alberto Sozzi (blovinstrumentoj, klavaroj, banĝo, gitaroj, perkutiloj), Valerio Vado (gitaroj, klavaroj, mandolino, voĉo), Daniele Defranchis (gitaroj), Mariella Mancuso (violonĉelo).
Legu pli: www.reverieweb.com
Kompilis por vi
Flo!
La Ondo de Esperanto, 2007, №3.