Ĉi tiu teksto aperis en la februara kajero de La Ondo de Esperanto (2011). Oni rajtas aperigi ĝin plene aŭ parte, se oni mencias la fonton (La Ondo de Esperanto, 2011, №2).

Katalin KovatsInstruantoj de Esperanto estas la “soldatoj” de nia movado

Intervjuo kun la Esperantisto de la Jaro 2010

En la januara Ondo ni informis, ke Katalin Kováts iĝis la Esperantisto de la Jaro 2010. Katalin naskiĝis en 1957 en Budapeŝto. Ŝi estas lingvisto, kun instruistaj diplomoj pri matematiko, Esperanto, rusa kaj itala lingvoj, doktoriĝis pri la propedeŭtika valoro de Esperanto en la lernado de la itala lingvo en kazo de hungaraj infanoj. Ŝi iniciatis kaj redaktas la porinstruistan retejon www.edukado.net, trejnas Esperanto-pedagogojn kaj respondecas pri la KER-ekzamenoj. Aldone, ŝi estis vicredaktoro de Internacia Pedagogia Revuo dum 15 jaroj kaj estas lingva kontrolisto de Monato de preskaŭ 20 jaroj. Ŝi esperantistiĝis 25 jarojn antaŭe kaj gvidis ĝis nun ĉirkaŭ cent kursojn kaj trejnadojn en trideko da landoj.

Kiel impresis vin la informo, ke vi iĝis la Esperantisto de la Jaro?

En la pasintaj jaroj mi plurfoje estis nomumita, kio ĝojigis min. La ĉi-jara elekto estas rekono de mia laboro kaj rekono de la graveco de instruado kaj ekzamenado de Esperanto, la du terenoj kie mi multe aktivas. La fakto, ke la komisionanoj rimarkis kaj taksis grava tiun agadon estas por mi stimulo daŭrigi eĉ kun pli granda elano, kaj espereble estas ankaŭ alvoko al la esperantistaro kunlabori kaj partopreni en tiuj laboroj. Sekve mi tre ĝojis, ke pere de mia honorigo la instruista laboro ricevis atenton.

La Esperantisto de la Jaro estas elektata ekde la 1998a jaro, kaj nur unu fojon, en 2008, la diferenco inter la laŭreato kaj la dua kandidato estis pli granda ol ĉi-jare. Kio, laŭ vi, kaŭzis tiel unuaniman elekton ĉi-foje?

Estis relative multe da “bruo” (en la pozitiva senco de la vorto) ĉirkaŭ la rekonstruo de www.edukado.net por kio mi ene de kelkaj monatoj sukcesis kolekti 35 mil eŭrojn, kaj per tre granda kaj persista laboro savi la tre riĉan kolekton. La lanĉo de la nova paĝaro komence de oktobro estis sekvata de pli ol 2000 membroj kaj multaj aliaj samideanoj. Ankaŭ la sukcesa starto de la KER-ekzamenoj kaj “enirigo de Esperanto” en la Konsilion de Eŭropo estas atingaĵoj, kiuj kulminis en la lastaj du jaroj kaj estas taksataj kiel gravaj lingvopolitikaj sukcesoj. Do, verŝajne tiuj koincidoj en la sama periodo klarigas la relative grandan nombron de voĉdonoj de la elektintoj.

La tri plej subtenitaj kandidatoj en 2010 estas virinoj. Ĉu tio estas hazarda?

Estas interese, ke vi demandas tion. Mi legis la nomojn, konas la personojn, sed tute ne rimarkis tiun komunan trajton de la kandidatoj. Ĉu estas iu feminisma aliro aŭ malatento? Por mi malantaŭ la nomoj estas nur personoj kun siaj karakteroj, agadoj, kvalitoj kaj atingaĵoj, kaj tute ne aperas ligoj al iliaj sekso kaj nacieco. Laŭ mi estus bone se ĉiu pensus tiel kaj ne estus ajnaj distingoj inter viroj kaj virinoj.

Vi estas elektita la Esperantisto de la Jaro 2010 pro la “diversmaniera antaŭenigo de profesieca instruado de Esperanto”, kaj unue, “pro la popularigo kaj okazigo de la ekzamenoj laŭ la Komuna Eŭropa Referenckadro”. Bonvolu rakonti pri ĝi.

La novtipaj ekzamenebloj havas gravan signifon, ĉar pere de ili Esperantujo havas ŝtate agnoskatan ekzamensistemon, kiu konstruiĝis laŭ la plej modernaj eŭropaj kriterioj kaj viciĝas inter la prestiĝaj ekzamensistemoj de la grandaj institutoj kaj ekzamencentroj. La diplomojn, kiujn ĝis nun akiris preskaŭ 300 personoj el 38 landoj, multaj povas utiligi por siaj laboro kaj studoj. La novtipaj KER-ekzamenoj donas pretiĝon al Esperanto en la ekstera mondo, ankaŭ inter lingvistoj, fakuloj pri ekzamenado kaj instruado. Laŭ la kvanto de diplomitoj Esperanto povos eliri el la kategorio de hobio aŭ “movado de stranguloj” kaj esti agnoskata kiel vera interkomunikilo, lingvo kun kulturo kaj ĝin fleganta intelektularo. Espereble post kelkaj jaroj oni ne bezonos kampanjojn kaj listojn por nombri kiom da esperantistoj estas en la mondo, sed ni povos fiere deklari kiom da KER-diplomitoj estas en la movado kaj ties alta cifero estos mezurilo pri prestiĝa lingvo(re)kono. Venos tempo kiam estos avantaĝo aŭ rekta postulo posedi lingvoatestilon por akiri movadajn postenojn, gvidantajn rolojn aŭ instruistajn laborojn.

La dua motivo estas la porinstruista retejo edukado.net. Kio pri ĝi?

Instruantoj de Esperanto estas la “soldatoj” de nia movado. Pere de ili ni ricevas novajn membrojn, novajn esperantistojn kies lingvaj kapabloj multe gravas kaj por la individuo kaj por la komunumo. Kvankam ekzistas centoj da lerniloj, la instruantoj de la internacia lingvo plejparte estas nur entuziasmaj amatoroj, kiuj bezonas helpon, gvidadon, konsilojn kaj konkretajn materialojn por sia laboro kaj por sia pluperfektigo. En tio helpas mia retejo kun la 600 pretaj ekzercoj kaj materialoj, 450 detale prezentitaj libroj kaj lerniloj, forumo, korespondebloj, kursinformoj kaj aliaj servoj. La kreita komunumo kaj metiejo donas kunlaboreblojn al la kolegoj kiuj ofte ne nur profitas sed ankaŭ disponigas siajn kreaĵojn al la aliaj.

Ĉu via porinstruista aktivado en Esperantujo estas via sola laboro, aŭ vi laboras ankaŭ ekster Esperantujo?

Ĝis 2001, kiam mi vivis en Hungario, mi laboris en pedagogia altlernejo kaj poste en lingvistika katedro, trejnis instruistojn, gvidis interlingvistikajn seminariojn, en la 1990-aj jaroj eĉ Esperanto-fakon. Ekloĝante en Nederlando kun mia franca edzo, mi restis hejme kun nia fileto. Miaj du ĉefaj taskoj estis la fileto kaj ties bona eduko, kaj edukado.net kaj ĉi-rilata agado. Estas kelkaj jare ripetiĝantaj kursoj, kiel tiuj en Poznań kaj la aranĝoj dum la kongresoj. Verdire en la lastaj 10 jaroj mi nenion alian faris ol esperantumis.

Ĉu tiom gravan rolon Esperanto havas en via vivo?

Fakte jes. Unuavice ĝi estas nia familia lingvo. Kompare kun la hungara, franca kaj nederlanda lingvoj, kiujn ni parolas en diversaj kombinoj, Esperanto estas la sola lingvo, kiun ni ĉiuj bone regas kaj en kiu nia triopo tute nature interkomunikiĝas. Aldone, lastatempe ne nur ni instruas ĝin kun Sylvain, sed ekinstruis Esperanton ankaŭ mia 25-jara filino, Petra Smidéliusz, kiu nun komencas agadi en la movado. Aliflanke Esperanto estas ankaŭ la ligilo al la ekstera mondo, al la amikoj kaj disĉiploj tra kontinentoj. Ĝi faras nian vivon riĉa, malferma kaj senlima. Kaj ankaŭ komforta kaj pro tio mi ne ĉiam kontentas. Se ĝi ne ekzistus, mi verŝajne jam multe pli bone parolus la nederlandan kaj la francan… Sed eĉ tiu malavantaĝo ne povas malaltigi ĝian altan valoron en mia vivo.

Neniu laŭreato evitis respondi du niajn tradiciajn demandojn. Unue: kiujn tri librojn en Esperanto vi kunprenus al neloĝata insulo?

Mi jam esperis, ke mi povos, eĉ devos iom sen Esperanto ripozi sur la insulo kaj kunporti aliajn legaĵojn. Sed, do, bone, ni rigardu… la unua kandidato estas Bona Espero de Roman Dobrzyński por ke mi povu denove admiri la heroan laboron de Ursula kaj Giuseppe Grattapaglia, kaj eble ankaŭ mi trovus kaj povus savi kelkajn perditajn infanojn sur tiu insulo. La alia kandidato estas la jarkolektoj de La Praktiko, kiujn mi tre ŝatas legi por lerni kaj entuziasmiĝi pri la senlaca agado de la Cseh-instruistoj en la 1930-aj, 1940-aj jaroj, nia Ora Epoko. La tria estus eble la digna Festlibro de Humphrey Tonkin, kiun mi ankoraŭ ne sukcesis finlegi kaj el kiu mi certe lernos pri la arto labori kune kun miaj kolegoj kaj samtempuloj.

Due, pri viaj planoj.

Mi havas multajn planojn, kaj eĉ pli multajn ideojn por krei pliajn planojn. La plej gravaj kaj urĝaj laboroj estas fini la transkonstruadon de www.edukado.net kaj lanĉi la retan instruistan trejnadon ĉe edukado.net (RITE). Mi estas finkompilanta la pedagogian materialon de la projekto KATEDRO, kies produkto per filmitaj lecioneroj kaj manlibro instruos kiel bone instrui. Ŝvebas en mia kapo ideoj de tri libroj, el kiuj la plej urĝa estas la memorlibro omaĝe al Tiberio Morariu kaj lia agado en Svedio (aperos en majo 2011, okaze de la sveda kongreso). Alia, pli granda verko estos la libroforma aperigo de miaj Artoŝoko-kursoj, materialoj surbaze de la vivo kaj agado de Vincent van Gogh. La tria eldonaĵo estas aŭdkomprenaj tekstoj kaj ekzercoj, parte jam konataj el la reteja rubriko Monda Mozaiko.

Krom esperantumado mi ŝatus ankoraŭ krei kelkajn verajn mozaikartaĵojn, statuetojn kaj bildojn, por kio vere apenaŭ restas tempo; havi pli da tempo por pasigi ĝin kun mia familio kaj por legi, lingvojn lerni… sed por tio mi verŝajne devos transloĝiĝi al tiu insulo, kiun vi menciis.

Kaj, fine, kiuj estas viaj deziroj por la sekvaj jaroj?

Bona sano kaj tempo, multe da tempo, tagoj de minimume 48 horoj… Ĉu vi povas aranĝi?

Intervjuis Aleksander Korĵenkov

La Ondo de Esperanto, 2011, №2.

Legu pli pri la projekto La Esperantisto de la Jaro

Novaĵoj | La ĉefa enirpaĝo