Temas pri Aleksandr Postnikov -- la unua martiro de Esperanto en Ruslando. La caraj oficistoj akceptis lin, kaj komerca ministerio eæ oficvojaøigis lin al la 6a UK en Washington, tamen fine armea tribunalo sengradigis lin kaj kondamnis al okjara bagnado. Amnestiita de la kontraýcarisma revolucio li ekkarieris æe la ruøuloj, sed tiuj fine agis pli kruele ol la imperiaj tribunalanoj -- li estis pafekzekutita.
Feliæe lia nomo revenas. Anatolo Sidorov reprenis la stafeton de Igorj Simonov kaj Bernard Golden kaj sukcesis trovi interesan materialon pri la lastaj jaroj de la prezidanto de la unua tutlanda esperantista asocio en Ruslando.
Samtempe kun la julia Ondo aperas -- kiel aparta broþuro -- ankaý historia skizo Esperanto en Ruslando, kiun kunverkis la eldonanto kaj redaktanto de tiu æi revuo. La sorto de Aleksandr Postnikov, malgraý ties graveco kaj tragedieco, estas nur unu el la multaj eroj en la historio de la ruslanda esperantistaro.
En tiu historio nur malmultajn øojajn momentojn spertis ruslandaj esperantistoj. La legantoj de nia modesta monografio refoje konvinkiøos, ke ne hazarde pli ol duonon de la Danøera lingvo profesoro Lins dediæis al nia lando. Nepermesitaj kaj malpermesitaj gazetoj, kongresoj kaj organizoj, enprizonigoj kaj ekzekutoj, kalumniado kaj denuncoj, cenzurado kaj fermo, tro fruaj forpasoj kaj elmigroj, longa kripligado de mensoj kaj senæesaj konfliktoj inter la "samideanoj".
Spite al æio Esperanto ne mortis en Ruslando, kaj nia gazeto -- eldonata en la kondiæoj, kiujn neniu optimisto povus nomi favoraj -- estas plia pruvo de la vivanteco de Esperanto kaj de esperantistoj.
Tamen la historio ne nur listigas faktojn. Øi neeviteble instruas, almenaý
øi instruas tiujn kiuj deziras lerni. Sed la historio estas farata nun,
de la nuntempuloj. Kaj parto de tiu historio estos la 73a Kongreso de SAT,
kiun meze de julio gastigos Moskvo -- almenaý pro tio, ke øi estos la unua
internacia E-kongreso en la plej granda urbo de Ruslando.
UEA aparte celas kontribui al pli vasta konscio pri la valoro de la neýtrala lingvo Esperanto, kaj al pli amasa lernado kaj uzado de Esperanto en interkulturaj kaj interlingvaj rilatoj.
UEA celas evoluigi idean kaj organizan kadron, en kiu øiaj anoj povas senpere kaj efike kontaktiøi kaj kunlabori, sen limigoj rilate al etna, nacia, seksa aý ekonomia identeco, politikaj aý religiaj kredoj, kaj simile.
UEA bazas æiun sian agadon sur respekto de la homaj rajtoj, de neperforta paca kunvivado kaj de la vivo-diverseco øenerale.
Øi analizas la agadon por Esperanto laý tri tavoloj:
-- komprenigi Esperanton (ekstera informado, interna klerigado);
-- paroligi Esperanton (de bazaj kursoj øis renkontiøoj kaj kongresoj);
-- utiligi Esperanton (por interkultura edukado kaj internacia praktika kunlaboro).
Ni rekomendas, ke æiu kunlaboranta E-organiza¼o analizu sian agadon en tiu kadro, kaj vastigu la laboron en tiuj tavoloj, kiuj estas plej malfortaj.
La plano ankaý identigas tri strategiajn prioritatojn aý kolonojn, aplikeblajn al æiu tavolo:
-- profesiiøon,
-- plijuniøon,
-- tutmondiøon.
Ni rekomendas, ke æiu organiza¼o kritike pritaksu la propran agadon surbaze de tiuj prioritatoj, kaj strebu plibonigi øin en æiuj tri direktoj.
Æi tiu plano estas intence øenerala kaj nur indikas la æefajn prioritatojn en æiu labor-tavolo kaj labor-kolono. Æiu organiza¼o adaptu øin al siaj kondiæoj, tenante laýeble la øeneralan ideon æi supre indikitan: la tri labor-tavolojn kaj la tri labor-kolonojn.
Apartaj detalaj laborprogramoj estos faritaj pri la praktikaj paþoj
por atingi tiujn celojn.
Sur la ekstera kampo, necesas transiri de pasiva informado (nur al petantoj) al aktiva informado, æu al publiko øenerala æu al pli faka publiko.
Tiucele, ni rekomendas ke æiu organiza¼o pristudu la inform-kanalojn uzatajn por similaj kulturaj-sociaj-internaciaj agadoj en la koncernaj landoj aý medioj. Oni nepre ne neglektu la diversajn uzojn de elektronikaj retoj por nacilingva informado. Oni ankaý utiligu maksimume la eblojn de tradukado por disponigi kvalitajn informojn en kiel eble plej multaj lingvoj.
Sur la interna kampo, necesas plifortigi la tradicion de daýra kleriøado
pri Esperanto, æu temas pri la lingvo mem, øiaj historio, literaturo, socipolitika
signifo aý terminologia evoluo. Inter la eblaj rimedoj troviøas librokluboj,
studgrupoj, seminarioj, ekzamenoj kaj konkursoj.
Necesas koncepti la esperantistiøon kiel daýran procezon, kiu ne finiøas
per la trapaso de baza kurso. Instruistoj trejniøu pri komunikiga kaj aktiviga
pedagogioj. Æiuj kursgvidantoj dediæu parton de la kurso al la pretigado
de la lernantoj por posta memstara agado; laýeble oni ankaý proponu konkretan
daýrigan kurson. En la planado de renkontiøoj kaj kongresoj, la orientigo
kaj kontentigo de novuloj estu nepra prioritato. Izolitojn oni kunligu
telefone kaj retpoþte.
Necesas transiri de la nuna situacio al vast-skala utiligo de Esperanto
por praktikaj celoj de la homa vivo, kiuj povas esti la plej variaj, de
scienca informiøo al komerco. Fakaj asocioj iøu pli videblaj en landaj
kaj internaciaj kongresoj kaj renkontiøoj kaj en Interreto.
En la tavolo "komprenigo", tio signifas unuavice la ellaboron de cel-taýga inform-materialo. Øi ankaý signifas la ellaboron de stud-programoj pri Esperanto je supera nivelo, kaj la eldonadon de kompetentaj verkoj pri esperantologio kaj interlingvistiko.
En la tavolo "paroligo", tio signifas unuavice la plibonigadon de nia instruista tradicio.
En la tavolo "utiligo", tio signifas la kunligadon de samfakuloj por
stimuli ilian agemon per Esperanto.
TEJO kaj øiaj landaj kaj fakaj sekcioj ludas gravegan rolon en la nuntempa
E-kulturo, sed tro ofte ekzistas divido inter ili kaj la ceteraj movadaj
strukturoj. Necesas pli da dialogado kaj reciproka subteno inter la generacioj
je æiuj niveloj. Ni rekomendas ke la Estraroj de UEA kaj TEJO ellaboru
apartan laborplanon por tiu celo kaj tasku øian efektivigon al komuna komisiito
aý komisiono.
Eýropo ne plu rolas kiel la unusola pezocentro de la E-movado; ni bonvenigu kaj daýrigu tiun evoluon. La regionaj komisionoj de UEA meritas plian apogon kaj diskonigon, interalie per pli elstara loko en øiaj æefaj eldona¼oj kaj aranøoj. La regionaj kongresoj transprenu rolon en la trejnado de instruistoj kaj klerigado pri Esperanto. Æiuj organiza¼oj donu pli grandan prioritaton en sia agado al translima kunlaboro kaj edukado al tutmonda konscio, interalie per utiligo de la rilatoj inter UEA kaj la diversaj branæoj de Unuiøintaj Nacioj.
La estraro de UEA redaktu planon por la parto pli rekte rilatanta al la centraj organoj de UEA. Tiu plano estu prezentata al la komitato dum aparta tiucela seminario antaý la Universala Kongreso en Zagrebo.
Sekve la organizaj necesaj plifortigoj estu æiam konsiderataj en la kadro de la atingo de la tri celoj de æi tiu plano.
-- Demokratiigo de la vivo de UEA kun pli da respekto por æiuj agantoj je æiu nivelo.
-- Partoprenigo de komitatanoj kaj aliaj funkciuloj en la decidoj kaj en la plenumo.
-- Esenca refortigo de la rolo de la komitato.
-- Daýrigo de la Strategia Forumo de la Esperanto-Komunumo kun la celo kunlaborigi æiujn organiza¼ojn reprezentantajn la Esperanto-komunumon.
-- Okazigo de la Kampanjo "Por pli vasta verdujo" por varbi kaj grandigi la membrarojn de UEA, Fakaj Asocioj kaj Landaj Asocioj.
-- Okazigo de specifaj agadoj en æiu mondoparto por firmigi la movadon
tie.
-- La estraro de UEA donu apartan atenton al la materialo ekzistanta por informi lingvistojn kaj ¼urnalistojn.
-- UEA starigu aý/kaj aktivigu informan fakon por la ekstera publiko.
-- UEA transiru de pasiva informado (nur al petantoj) al aktiva informado en internaciaj medioj.
-- La estraro de UEA instigu landajn Esperanto-organiza¼ojn starigi kontaktojn kun siaj registaroj kaj tute aparte kun la landaj instancoj, kiuj tenas ligojn kun internaciaj organiza¼oj.
-- UEA daýrigu la Koalicion de NROj por Internacia Helplingvo kun la celo mobilizi neregistarajn organiza¼ojn æe UN por disvastigi la ideon kaj eblecon de internacia helplingvo.
-- UEA instigu al okazigo de informaj agadoj al eýropaj instancoj.
-- UEA zorgu pri rilatoj kun la supera Komisiito de UN pri Homaj Rajtoj
kun la celo atentigi pri la lingva dimensio de Homaj Rajtoj kaj pri Esperanto
kiel solvo.
-- Aparte oni klopodu pluevoluigi la ekzistantajn centrojn por instruado de Esperanto (Kastelo Grésillon kaj similaj) kaj kunlaborigi ilin inter si ankaý por oferti siajn servojn al neesperantistoj dezirantaj lerni Esperanton.
-- La estraro de UEA, kunlabore kun ILEI, reviziu la ekzistantajn instruilojn kun la celo plibonigi la instruadon de Esperanto surbaze de modernaj metodikaj malkovroj, uzante ankaý novajn eblecojn de komputiloj, elektronikaj retoj k.s. kaj zorgante pri la integrigo de la finstudintoj en la komunumon.
-- La estraro de UEA plie subtenu la projekton Interkulturo.
-- UEA daýrigu la Kampanjon "Savu Esperanta¼ojn" kun la celo prizorgi
kaj savi historie valorajn esperanta¼ojn en bibliotekoj kaj muzeoj.
-- UEA aranøu agadojn en la regionoj en kiuj ekzistas etna/nacia streæo por pruvi la pac-potencialon de Esperanto.
-- La rolo instrua/kuntena/aktiviga de la revuo de UEA estu atentata.
-- Ni trovu solvojn por maksimumigi la eblecojn de esperantistoj en la entreprena kampo: por Esperanto per Esperanto.
-- UEA havu klaran kaj deklaritan kulturpolitikon.
Ministrino
parolas Esperanton
Kroata ministrino pri turismo Pave Zupan-Ruskoviæ kiel 16-jara lernantino
konatiøis pri Esperanto en lernejo en þia hejmurbo Dubrovnik. Kun siaj
samklasanoj kaj E-instruisto Dinko Matkoviæ þi partoprenis SAT-kongreson
en Vieno en 1962. Kroata E-Ligo petis akcepton æe þi por trakti pri la
Universala Kongreso de Esperanto en Zagreb en 2001.
La oficejo de la ministrino dankis pri la letero kaj anoncis baldaýan akcepton æe la ministrino. Dato de la akcepto ankoraý ne estas konata.
Spomenka Þtimec
UEA estis reprezentita de prof. Lee Chong-Yeong kaj d-ro Mark Fettes kaj de la konstanta UN-reprezentanto de UEA, Rochelle Grossman.
La Forumo estis iniciato de la NRO-oj mem, responde al la planoj de UN okazigi grandan pintkunsidon de þtatestroj en septembro 2000. La organizantoj esperis tiamaniere iom influi la interregistarajn diskutojn pri la estonteco de UN.
Kontraste al la oficialaj konferencoj, la Jarmila Forumo disponis pri tre malmultaj rimedoj -- malpli ol duonmilionon da dolaroj -- kaj neeviteble suferis reprezente kaj organize. Forestis multaj konataj NRO-oj, kaj grandaj partoj de la mondo æeestis nur per manpleno da homoj. Ankaý la diskutoj spegulis mankon de bona preparo, tiel ke nur tre malfacile ellaboriøis en la lastaj horoj komuna konkludaro de la delegitoj.
Malgraý tiuj malfortoj, la delegacio de UEA celtrafe laboris por levi la konscion pri lingvaj rajtoj kaj lingvaj problemoj. Disdoniøis multaj centoj da informiloj, i.a. kajero kun la Manifesto de Prago en la ses oficialaj lingvoj de UN, kaj plurfoje en la pleno la delegitoj de UEA prenis la mikrofonon por atentigi pri lingva dimensio de la diskutoj. Fine, en la rekomendojn de du tem-grupoj, pri Homaj Rajtoj kaj Tutmondiøo, ili sukcesis enmeti frazojn pri lingvaj rajtoj, la konservado de lingva diverseco, kaj la bezono de egaleca interkultura komunikado.
En la lasta tago UEA aranøis apartan kunsidon pri "Lingvo kaj Homaj Rajtoj", nome de la Koalicio de NRO-j por Internacia Helplingvo. Kvankam æeestis nur reprezentantoj de Transnacia Radikala Partio, Mondfederista Movado kaj Þintoismo, la kunsido montriøis tre utila por disvolvi komunan strategion en la rondoj de UN. Tre klare sentiøas bezono de NRO-grupo, kiu konstante konsciigu pri la rolo de lingva diverseco en socia evoluo kaj monda demokratio, kaj kiu varbu aliancanojn inter la þtatoj same kiel æe la diversaj branæoj de UN. Nur surbaze de tiu pli vasta konscio, la kontribuo de Esperanto povos ricevi pli vastan agnoskon kaj subtenon. En la venontaj monatoj konkretiøos agadplano surbaze de tiu ideo.
GK UEA
La inaýguron æeestis la urbestro Rumen Stomanjarski. Li speciale invitis la oficialajn gastojn al koktelo kun deputitoj en la Bulgara Parlamento, urbestroj el la tuta lando okaze de la kulturaj festoj "Botev-tagoj" en kies kadroj estis la 19a ILF.
Enkondukis la temon "Nia gazetaro fronte al la telematika defio: kiuj þancoj, kiuj riskoj por la esperanto-kulturo?" d-ro Giorgio Silfer. Intervenis d-rino Sabita Stahlberg, Georgi Mihalkov, d-ro Marco Picasso, Marija Beloþeviæ, Radojica Petroviæ, Zoran Æiriæ, d-ro Kiril Velkov.
La programo de la Forumo en Vraca enhavis ankaý koncertojn, promocion de la Premio La Verko de la Jaro (Karnavale de Abel Montagut), deklamkonkurson, prezenton de la videofilmoj Antaýen kaj Kiam Parizo estis Parizo ankaý por ni esperantistoj, sinprezenton de esperantaj eldonejoj kaj gazetoj, viziton al la urba muzeo kaj la arøenta trezoro de Rogozen el la epoko de trakoj.
Kadre de la kulturfestoj Botev-tagoj, kun æeesto de granda publiko, Ljubomir Trifonæovski -- æefredaktoro de Literatura Foiro -- per festparolo malfermis la librofoiron de Vraca, kie estis aranøita ankaý esperanta stando. La eldonistojn salutis d-ro Giorgio Silfer kaj d-rino Sabira Stahlberg. Zoran Æiriæ -- prezidanto de SEL -- donacis al la urba biblioteko ekzempleron de Serba Antologio.
La tutlanda kaj loka gazetaro informis pri la 19a ILF. D-ro Giorgio Silfer kaj d-rino Sabira Stahlberg estis intervjuitaj televide kaj radie.
30 maj okazis la øenerala Asembleo de la Esperanta PEN-Centro, kiu akceptis la sekretarian, financan kaj revizian raportojn, informiøis pri la rezultoj de la regionaj PEN-konferencoj en Ohrid (Makedonio) kaj Bled (Slovenio) kaj diskutis pri la aktivado kadre de PEN Klubo Internacia. La partoprenantoj en la Asembleo pozitive traktis la aliøpeton de Georgi Mihalkov (pseýdonime Julian Modest).
La E-centro de PEN-Klubo Internacia aliøos al la komitato por virina agado, kie øin reprezentos Sabira Stahlberg, redaktorino kaj eldonistino. Nuntempe E-verkistoj aktivas jam en aliaj du komitatoj: Verkistoj por Paco kaj Lingvaj Rajtoj.
La asembleo konstatis kun øojo la plenumon de unu el la celoj fiksitaj en 1999, nome la esperantigon de la Universala Deklaracio de Lingvaj Rajtoj. Øi konfirmis la decidon iniciati informan broþureton pri nia literaturo (angle/france) kaj rekomendis al la Komitato eldoni propran hejmpaøon.
HeKo
Kompare kun la antaýaj jaroj, la organizantoj de la Katolika Foiro æi-jare estis aparte malfermaj al æiuspecaj katolikaj aý ekumenaj iniciativoj, sendepende de la grado de ilia fideleco al la Papo kaj la ekleziaj instruoj. Sekve unuafoje ankaý samseksemaj katolikoj, aidosuloj aý edziøintaj ekspastroj rajtis oficiale prezenti sin en la aranøo, kaj eæ la fama teologo prof. Hans Küng (antaý longa tempo senigita de la eklezia instrupermeso) estis invitita prelegi.
Ankaý la tri proponitajn Esperantajn aktiva¼ojn -- informstando, Meso kaj prelego -- la organizantoj tre afable akceptis, donante eæ subvencion por la stando kaj repagante la trajn- aý flugbiletojn de la esperantistaj prelegantoj.
Pli ol mil homoj vizitis la informstandon organizitan de Internacia Katolika Unuiøo Esperantista (IKUE) kunlabore kun Germana E-Junularo (GEJ) kaj Hamburga E-Societo (HES). Sub la slogano "Esperanto -- kompreniøo por nova jarmilo" ni disdonis milon da informiloj, lotumis æirkaý 200 senpagajn Esperanto-kursojn kaj vendis librojn kaj broþurojn.
La æeestantajn esperantistojn interesis la forumo "Æu Eýropo survojas al unueco? Al kia unueco?" kun la saksa ministroprezidanto prof. Kurt Biedenkopf, la æefepiskopo kaj iama esperantisto Kardinalo Miloslav Vlk kaj d-rino Viviane Reding, EU-komisarino pri edukado kaj kulturo. Æiuj prelegantoj emfazis la gravecon plibonigi la kompreniøon inter la eýropanoj. Plej decide tion faris s-ino Reding, kiu nomis sin iniciatinto de la "Eýropa Jaro de la Lingvoj 2001". Þi forte pledis, ke la eýropanoj lernu la lingvojn de siaj najbaroj.
Kiam la forumo finiøis, mi kaptis la okazon por persone alparoli s-inon Reding: "Mi øojas, ke vi tiel engaøiøas por la kompreniøo inter la eýropanoj, kaj þatus donaci al vi libron." Ekvidante la titolpaøon de la germanlingva libro "Esperanto -- la nova latino de la eklezio", þi afable akceptis øin kun la vortoj: "Ho, Esperanto. Dankon! Multan dankon!" Simile mi faris æe prof. Biedenkopf, nuntempe unu el la plej popularaj germanaj politikistoj. Vidante la vorton "Esperanto", li diris: "Tio estis grandioza ideo. Mi nur pensas, ke hodiaý ni jam havas iun Esperanton, kaj tio estas la angla".
La esperantlingva Meso okazis en katolika preøejo æe la urborando de Hamburgo. Pro la diaspora regiono kaj la malproksima, malfacile trovebla loko ni ne atendis grandan æeestantaron; tamen pli ol 30 esperantistoj kaj pli ol 20 neesperantistaj interesatoj trovis la vojon tien. La æefcelebranto, æefepiskopo György Jakubinyi el Alba Iulia (Rumanio), finis sian predikon per la vortoj:
"Se Pentekosto fermis Babelon pere de la nova lingvo de la amo kristana, por ni restas la tasko kuraci la lingvan disigon pere de Esperanto. Esti esperantisto kristana signifas esti ilo por la Sankta Spirito por reunuigi la animojn en la ununura kristana Amo, kiu Dio estas."
La prelego "Esperanto -- æu la nova latino de la Eklezio?" de æefepiskopo György Jakubinyi kun enkonduko fare de Ulrich Matthias enhave tre bone sukcesis. Jakubinyi nomis kaj detale klarigis multajn signojn por tio, ke "la Eklezio pretas akcepti Esperanton kiel novan 'eklezian latinon'": elsendojn de Radio Vatikana, aprobon de la mestekstoj, salutojn de la Papo, agnoskon fare de la Papa Konsilio por Laikoj ktp. Fine Jakubinyi esprimis la opinion, ke "La Katolika Eklezio estas sur la plej bona vojo adopti Esperanton", sed aldonis, ke "tiu æi vojo estas malrapida", do eble li (54-jara) "ne plu travivos tion".
Tiun æi germanlingvan prelegon æeestis 30-40 homoj, je du trionoj esperantistoj (multaj hamburgaj esperantistoj timis la altajn enirkostojn), kaj je unu triono neesperantistaj interesatoj.
Domaøe estis, ke krom du intervjuoj de katolikaj gazetoj æe nia stando ne aperis pli granda interesiøo pri nia afero æe la amaskomunikiloj. Sed estis agrable sperti, ke nenie iu emis malferme diri ion kontraý Esperanto -- krom tio, ke "jam ekzistas la angla", kiel foje æe nia stando klarigis al ni øuste tiaj homoj, kiuj mem ne emas lerni iun ajn plian lingvon. Kompare kun la lasta stando antaý du jaroj en la Katolika Foiro en Majenco, ni povis konstati etan kreskon de la interesiøo. Æi-jare unu el niaj esperantistaj helpantoj æe la stando estis varbita øuste en la antaýa Katolika Foiro, kaj eble ni ja spertos denove iujn fruktojn post tri jaroj en Berlino, kiam anstataý Katolika Foiro okazos la unua Germana Ekumena Eklezia Foiro.
Ulrich Matthias
Al la kongreso sian saluton sendis ankaý la prezidento de Respubliko Kroatio, la alta protektanto de la 86a Universala Kongreso de Esperanto en Zagrebo (2001), Stipe Mesiæ.
Dum la kongreso estis akceptita la nova statuto de la organizo kaj estis prezentitaj kvar novaj libroj en Esperanto, inter ili la kroata kandidato por la Infanlibro de la jaro 2000, La bona arbo de Shel Sivlerstein, eldonita de Izvori kaj kroata gramatiko por progresantoj Kompendio de la Esperanta gramatiko de Mirko Mamuæ. Tiun libron eldonis E-Societo Bude Borjan el Zagrebo kun la financa helpo de la vidvino de la aýtoro.
Dum la Kongreso estis fondita ILEI-sekcio kaj sekcio de entreprenistoj. Sekretario de la ILEI-sekcio estas Vladimir Dujniæ.
La kongreso donis la okazon prezenti la decidon de la estraro de UEA pri la projekto Kiel disvastigi Esperanton? La financan subtenon por disvastigo de Esperanto en Kroatio ricevis E-Societo Liberiga Stelo el Osijek por eldono de informlibreto pri Esperanto de Davor Klobuæar kaj Viþnja Brankoviæ por la projekto de Orbis Pictus pri fondo de E-Societo en Istrio.
Kroata E-Ligo en 2000 havas tri novajn Esperantajn societojn: revivigitan societon en Slavonski Brod, Esperantan Ligon de Blindaj Esperantistoj kaj societon Koko el Durdevac. Tiu lasta kun granda energio realigis la kvaran kroatan E-kongreson kaj pri sia urbo konata pri kokolegendo, lanæis ankaý belan prospekton kaj filatele valoran poþtkarton.
Oficialaj reprezentantoj de la urbo Durdevac æeestis en la kongreso dum finance la kongreson helpis la departemento de Durdevac. Kroata Fervojista E-Societo zorgis pri nekosta kaj komforta trajneskurso al Durdevac.
Al la bona etoso de la kongreso signife kontribuis muzikkoncerto de Neven Mrzleæki.
LKK de UK-86 havis dum la kongreso apartan kunsidon.
Spomenka Þtimec
-- Estis voædonita la nova statuto kaj interna regularo de UFE (kies nova nomo franclingve estas nun Esperanto-France). Æiuj regionaj asocioj, nomataj federacioj, estas petitaj rilati kun la øenerala sekretario de UFE por subskribi novan laborkontrakton.
-- Laborgrupo pri Eksteraj Rilatoj diskutis pri rilatoj kun la eýroparlamentanoj, kontaktado kun francaj politikistoj, kun la nova ministerio pri edukado, kaj kun EEU (Eýrop-Unia Esperanto Unuiøo).
-- La franca sekcio de ILEI, GEE kunvenis post pluraj jaroj da neaktiveco. Nova estraro estis elektita sub gvidado de Jo Catil.
-- Laborgrupo pri publika¼oj de UFE decidis evoluigi kaj la enhavon kaj la grafikan stilon de la eldona¼oj. La laboro daýros rete per nova dissendolisto.
Finfine, kontentiga sukceso æar pluraj lokaj kaj regionaj gazetoj parolis pri la laborkunveno en sufiæe agrablaj vortoj.
Olivier Moreau
Komence de majo la Ludo-staøon partoprenis kelkaj plenkreskuloj sed æefe ses knabinoj de 6 øis 15 jaroj. Estis ludoj interne (el kiuj angla kartludo Æevalkuro montriøis plej populara por æiuj aøoj) kaj æefe ekstere (la paraþuto!) kun Gilena Tilleý el Belgio.
La Botanikan staøon en junio partoprenis æirkaý 15 personoj, inter kiuj la aranøintoj Catrien kaj Ru Bossong (Nederlando), José Vinck (Belgio), Jean Marin (Francio), æiuj kun bona kono de botaniko. Okazis æiutagaj ekskursoj al kelkloke kotecaj sovaøejoj kie abundis la loka flaýro. La plej interesa kontribuo venis de nova esperantisto kiu eklernis Esperanton antaý nur unu jaro kaj surprizis la æeestantojn ne nur per sia bonega scio de la lingvo, sed ankaý per sia profunda kono de æiuj plantoj renkontitaj. Li alportis binoklan lupeon kaj mikroskopon kaj povis klarigi la mikrobojn kaýzantajn plantomalsanojn.
Scienca fak-gazeto por kiu li verkis artikolojn franclingve petis de li resumon en la angla por "internacia uzo". Li proponis aldoni ankaý resumon en Esperanto. La fakorgano malakceptis tion, sekve li rifuzis al la eldonisto sian artikolon!
Helga Rapley
Volodimir Hordijenko
prezidanto de UkrEA
En KAEST funkcios 3 sekcioj:
Ekonomio sojle al la 3a jarmilo;
Terminologiaj problemoj de Apliko de E-o en Scienco kaj Tekniko;
Scienco kaj tekniko øenerale.
La sinproponoj por prelegi (nepre akompanendaj per øis 50-vorta resumo) por æiuj tri sekcioj de la kolokvo estas kolektataj øis la fino de junio, øis la fino de aýgusto æiu proponinto ricevos sciigon, æu la kontribuo estis akceptita kaj gvidliniojn por øia prezento (precipe limigo de tempo, kiu dependas de la nombro de akceptitaj kontribuoj).
Pliajn detalojn petu rete æe chrdle@kava-pech.cz.
Petro Chrdle
La staøoj estas kursoj celitaj por æiu serioza laboremulo, deziranta plibonigi siajn teoriajn kaj praktikajn konojn je la servo de la esperanto-komunumo. Tial ili estas aparte interesaj por trejni aktivulojn en la establoj aliøintaj al la Pakto por la Esperanta Civito.
La unua staøo estos dediæita al la formado de redaktistoj. La informado en kaj ekster Esperantio estas fakte grava por nia kulturo. Diversaj famaj redaktoroj, æeestantaj en Æaýdefono ankaý pro aliaj kursoj, alportos la kontribuon de sia sperto. Dato: 1--6 aýg 2000.
Adreso: KCE, CP 311, CH-2301 La Chaý-de-Fonds, Svislando
Rete: kce.esperanto@bluewin.ch
HeKo
La observanto de BEL distribuis en la seminario la portugalan version de la Manifesto de Prago kaj aliajn materialojn pri Esperanto kaj kontaktis plurajn seminarianojn, interalie deputitojn Aldo Rebelo kaj Michel Temer (prezidanto de la Federacia Æambro de la Deputitoj), verkistinon Lígia Fagundes Teles k.a. Evidentiøis, ke neinformiteco pri Esperanto estas grandega. Plej ofte oni scias absolute nenion pri Esperanto. Juna studentino demandis al mi æu Esperanto estas elparolebla.
José Carlos Dorini Ramos
vicprezidanto de BEL
Tiu renkontiøo æi-jare estis dediæita al la 95-a datreveno de la unua UK kaj al la projekto Interkulturo.
Pri antaýhistorio kaj okazigo de la Bulonja Kongreso prelegis Lajoþ Sekereþ. Radojica Petroviæ prezentis praktikajn aspektojn de esperantismo kaj interkulturismo per prelego Interkulturo en Praktiko.
La renkontiøon akompanis retrospektiva ekspozicio de grafika¼oj kaj miniaturaj libroj de Karolj Andruþko, esperantisto el Senta, omaøe al lia 85a naskiødato.
Imre Belec aranøis ekspozicion de E-filatela¼oj. Estis organizita ankaý A-ekzameno, kiun bonege pasis du partoprenantoj.
Estis belege aýskulti minimume dekon da lingvoj en kiujn estis tradukita serba poezio, kaj aparte ekzotike aýdi la Montaran Kronon en la armena. Esperanto ravis per sia eýfonio kaj, mi esperas, per solida traduko, precipe la Karcero de Dis, pri kiu prof. Æoviæ diris, ke li "sentis" øin aýskultante la esperantan tradukon.
Radojica Petroviæ
HeKo
Simpoziejo: La Iliria Halo de la Kroata Akademio de Sciencoj kaj Artoj en Zagrebo.
Kontribuoj: Ni bonvenigas sciencajn kontribuojn al la simpozio. Sendu vian tekston en elektronika formo al profesoro Geraldo Mattos mattos@super.com.br antaý la fino de novembro 2000. Escepte ni povas akcepti tekston en ne-elektronika formo, sed nur post antaýa interkonsento kun profesoro Mattos kaj nur se øi alvenas (Rua Dr. João Motter, 98, BR-81210-260 Curitiba PR, Brasilo) antaý la fino de oktobro 2000.
La akceptitaj artikoloj estos publikigitaj en volumo antaý la simpozio.
Partoprenado: Personoj kiuj deziras partopreni en la simpozio (eæ sen prezento de iu verko) estas petataj informi profesoron Christer Kiselman antaý la fino de majo 2001.
Adreso: p.k. 480, SE-751 06 Uppsala, Svedio
Rete: kiselman@math.uu.se.
Christer Kiselman
Vicprezidanto de AdE
Povas peti subvencion Esperantaj bibliotekoj, kiuj ne estas subtenataj de þtata, urba aý alia publika instanco. La subvencipetojn devas akompani listo de dezirataj libroj, ordigita laý prefero. Diskoj, kasedoj, vidbendoj k.a. ne-libraj varoj ne estas subvencieblaj. Se la peto estos akceptita, oni ricevos librojn por la valoro de la subvencio.
La subvencipetoj devas atingi la Centran Oficejon de UEA øis 15 okt 2000.
GK UEA
18 jun 2000 irana verkisto k e-isto prof. Mohammad-Hasan Nasereddin Saheb-Zamani prelegis pri kulturo de paco k pri E-to en la Instituto de pedagogoj en Tehrano. (IER)
E-Eldonejo KAVA-PECH (Æe¶io) æi-jare ekspoziciis 10 librojn en la konata Lepsika Librofoiro. (Starto)
La unua E-Konferenco pri ekonomio k komerco okazis 1--4 apr 2000 en Siano (Æinio) kun 20 partoprenantoj. (Heroldo de Esperanto)
La 33a tutlanda kunloøado de japanaj e-istoj okazis 3--6 maj en Þtata Olimpika Junulara Centro en Yoyogi kun 74 E-istoj el 6 landoj; okazis prova ekzameno por la nova ekzamen-sistemo de JEI, en kiu partoprenis 38 kunloøantoj. Poste aperis duonpaøa kolora raporto pri la kunloøado k E-to sub titolo "Esperanto, alternativo por la angla" en The Daily Yomiuri. (IER)
La tradicia E-renkontiøo "Abritus" en Razgrado (Bulgario) 2--4 jun 2000 pasis kun tre granda intereso flanke de la loka esperantlingva komunumo, gastoj el Bulgario, Jugoslavio, Svislando, Germanio k Finnlando. Premiere estis prezentita la libro Vi kaj mi de Ivaniæka Maøarova, en la bulgara k E-to. (HeKo)
Post la demisio de Atiljo Orellana Rojas kiel sekretario de ILEI, øia komitato voædonis por nova sekretario: el la 17 voæoj 13 iris al Mariana Evlogieva el Bulgario; tamen pro la kritiko de la nederlanda sekcio pri la proceduro la elekto estas konfirmenda per refoja voædono. (Esperanto)
Øenerala kunveno de Svisa E-Societo (8 apr, Luzern) elektis novan estraron: Bruno Graf (prezidanto), Elisabeth Lauper, Perla Martinelli, Nicole Margot, Dietrich Weidmann; la sesa kandidato (Giorgio Silfer) ricevis 3 voæojn k ne estis elektita. (SES Informas)
La membronombro de Internacia Komercista E-Federacio kreskis de 136 fine de 1998 al 149 fine de 1999; inter la 149 membroj troviøas 7 dumvivaj. (La Merkato, Eventoj)
8 mar 2000 estis en Thionville fondita E-klubo de la Tri-Lima lando (Luksemburgio, Germanio k Belgio); la leøa agnosko ebligos profiti senpagan æambron por kunvenoj, bibliotekon k instruilaron. (Starto)
Du semajnojn antaý STRiGo-5 (nov 1999) al Kostroma (300 km norde de Moskvo) venis Andreo Ananjin kaj gvidis dutagan kurson por novuloj. Partoprenis kelkaj lernantoj el urba klubo de pliaølernantoj (kie la kurso okazis) kaj studentinoj. Unu el la studentinoj, ¼urnalistino Olga Biæa¶æan, je la malfermo de la STRiGo-5 aperigis artikolon pri Esperanto en regiona gazeto.
Post STRiGo-5 ni organizis en Kostroma (11 dec) festivalon de kelkaj urbaj kluboj. Post tio nia teamo æiusemajne kunvenas. Al ni kelkfoje denove venis Andreo kaj aliaj E-instruistoj el Moskvo kaj Ivanovo.
Mi iomete instruas, sed la instruado ne sufiæe sukcesis pro mia malsperto en E-o kaj en instruado. En nia urbo mi trovis tri E-parolantojn sed ili ne povas partopreni nian klubadon pro ilia okupiøo per aliaj aferoj. Ni havas kelkajn numerojn de E-gazetoj, kelkajn revuojn kaj librojn por legado. Niaj aktivuloj partoprenis Novjarfeston en Pljos, aranøon Vintro en antikva urbo (Jaroslavlj) kaj Strelka (Ni¼nij Novgorod). Aperis kelkaj priesperantaj artikoloj.
14 maj ni okazigis vesperon de diversnaciaj kantoj. Venis Oæjo Dadaev el Uljanovsk kaj helpis al ni per sia partopreno. La vesperon vizitis æ. 100 homoj, televido kaj radio faris raportojn, en gazeto aperis noto pri øi.
Aleksej Kuznecov
La aýskultantoj montris grandan intereson pri la internacia lingvo kaj superþutis la preleganton per demandoj. Aperis dezirantoj lerni Esperanton, tamen ili ne povis eklerni øin pro la lerneja trostreæiteco fine de la lernojaro.
Sed kiam komenciøis feriado, ses membroj de KIA partoprenis ekspresan kurson de Esperanto. Dum du semajnoj ili alproprigis la kursmaterialon kaj je la lasta tago prezentis koncerton en Esperanto por la instruisto. Nun tiuj KIAanoj havas plian eblon por starigi amikajn kontaktojn kun samaøuloj en la tuta mondo.
Bronislav Æupin
Tiu aranøo estis trifoje anoncita de la peterburga radio. La programon partoprenis ensembloj Blua Ponto kaj Blankaj Ardeoj, koruso Eterna Muziko, lernantoj de la 271a gimnazio (kantado kaj deklamado), anoj de la klubo de nevidantaj esperantistoj Amikaro (kantado kaj deklamado) kaj Ludmila Titova (rusaj romancoj).
La koncerton æeestis æ. 100 personoj. En la vestiblo estis organizita ekspozicio pri Esperanto.
Boris Kondratjev
Oni diskutis ankaý pri la somera kurso por aborigenaj popoloj, firmigo de kontaktoj kun alilandaj esperantistoj, E-komia vortaro kaj aliaj temoj. Artur Artjejev anoncis sin preta por rezervi spacon por tradukoj el Esperanto en la literatura almanako, kiun li eldonas.
Anatolo Sidorov
La tendaro okazos en "Berjozovaja Roþæa" -- eksa internacia junulara tendarejo de "Sputnik" -- speciale konstruita komence de la 1980aj jaroj por akcepti junularajn aranøojn. En la ripozejo estas tre bonaj haloj, inkluzive de la sporta kaj diskoteka. Kaj tian koncertan halon ni þajne neniam havis en niaj tendaroj! Ekzistas ankaý teniskortoj kaj boata stacio.
La tendarejo situas je distanco de 20 km de Ivanovo kaj øis øi regule veturadas buso. Krom betulaj boskoj, tie estas ankaý bela lago -- simila al Caricina lago apud Ti¶vin -- sed malpli granda.
Petu pli detalajn informojn æe la Organiza Komitato:
Adreso: ul. Ikrjanistovoj 2-28, RU-153003 Ivanovo.
Rete: oksejt2000@nm.ru
La
trompulo gazetisto kaj la kredema leganto
Iam estis gazetisto kaj estis leganto. La gazetisto estis trompulo:
li æiam trompadis; kaj la leganto estis kredema: al æio li kredis. De la
pratempo tiel funkcias la mondo: la trompuloj trompas kaj la kredemuloj
kredas. Suum cuique.
Sidas la gazetisto en sia rabistejo kaj senæese trompas-trompadas. "Vin gardu", li diras, "difterio falæas la civitanojn!" -- "La pluvoj mankas ekde la komenco de la printempo, sen greno æi-jare ni estos!" -- "Incendioj forvoras vilaøojn kaj urbojn!" -- "La havon þtatan kaj publikan oni disþtelas!"
La leganto tion legas kaj opinias ke la gazetisto malfermas liajn okulojn:
-- Tian, -- li diras, -- liberon de libropresado ni havas: kien ajn oni rigardu, æie estas aý difterio, aý incendio, aý misrikolto...
Plue -- plie. La gazetisto vidas ke liaj trompoj plaæas al la leganto, kaj ankoraý verviøas:
"Niaj rajtoj" li diras "estas neniel sekurigitaj! Ne eliru, leganto, sur la straton: tuj en la arestejon vi trafos!"
Promenante sur la strato la kredema leganto admiras:
-- A¶, kiel trafe la gazetisto esprimis nian malsekuron!
Eæ pli ol tio: renkontante alian kredeman leganton li demandas æi tiun:
-- Æu vi legis kiel lerte la gazetisto pri nia malsekuro hodiaý enþovis?
-- Certe mi legis, -- respondas la alia kredema leganto, -- virtuoze! Maleblas, absolute maleblas æe ni iri sur la stratoj, oni nepre vin metos en la arestejon!
Kaj æiuj laýdas la liberon de libropresado:
-- Ne sciis ni ke æie ni havas difterion, -- ¶oras la kredemaj legantoj, -- kaj jen, bonvolu vidi!
Tiom komfortiga estas tiu certeco, ke se la gazetisto nun deklarus ke la difterio tute finiøis, oni probable tuj æesus legi lian gazetaæon.
Nu, la gazetisto pri æio æi øojas, æar la trompo estas por li rekta profito. La veron ne æiu trovus -- oni nur provu øin akiri! eæ po dek kopekoj por linio ne sufiæos! Tute alie pri la trompo: simple verku kaj trompu. Proponu po kvin kopekoj por linio, kaj tutajn montojn da trompa¼oj oni alportos.
Tiom la gazetisto kaj la leganto amikiøis, ke nenio povus ilin disigi.
Ju pli trompas la gazetisto, des pli li riæiøas (kaj nur pri tio zorgas
la trompulo!); kaj la leganto, ju pli trompita, des pli da kvinkopekaj
moneroj li portas al la gazetisto. Æu disverþe, æu botele -- æiel ajn la
gazetisto enspezas kopekegojn!
-- Eæ pantalonon li malhavis! -- diras pri la gazetisto enviuloj, --
kaj nun, bonvolu vidi kiel li paradas! "Flatiston" li dungis! Kaj "folkloriston"!
Kia lukso!
Aliaj gazetistoj provis per la vero lin superruzi: æu tia loga¼o altiros la abonanton? -- sed spit'! Nenion volas scii la leganto, æiam la samon li ripetas:
Æu longe, æu mallonge daýris tiel, sed fine troviøis bonaj homoj kiuj kompatis la kredeman leganton. Ili venigis la trompulon gazetiston kaj diris al li: Sufiæas por vi, ho senhonta kaj perfida homo! Øis nun vi komercis per la trompo -- de nun komercu per la vero!Ol fiajn verojn, mi preferas
La trompon kiu nin nobligas...
Cetere, ankaý la legantoj komencis resobriøi kaj eæ sendi reklamaciojn al la gazetisto. Ekzemple:
"Hodiaý mi promenis kun mia filino sur la Neva avenuo, preparinte min noktumi en policejo (la filino eæ sandviæojn por la okazo pretigis, "A¶, kiel interese!" þi diradis) -- sed anstataýe ni tute bonorde revenis hejmen. Kiel tian trankviligan fakton oni akordigu kun viaj æefartikoloj pri nia malsekuro?"
Nu, la gazetisto siaflanke nur tion atendis. Sincere dirante, lin mem tedis la trompado. Lia koro jam delonge sin klinis al la vero, sed kion li povis fari se la leganton nur trompo allogis! Li ploris kaj trompis. Sed nun, kiam de æiuj flankoj oni kun ponardo postulas ke li diru la veron -- nu bone, li pretas! Du masonitajn domojn li akiris per trompado, nun du sekvajn necesos akiri per la vero!
De tiam li æiutage turmentis la leganton per la vero. Ne estas difterio, kaj fino! Arestejoj ne estas, incendioj ne estas; kaj se Konotopo ja forbrulis, tamen post la incendio øi ankoraý pli bela rekonstruiøis. Kaj la rikolto, dank' al la bontempaj varmaj pluvoj rezultis tiom granda ke meme ni øin formanøi ne povis kaj fine ¼etis sub la tablon al la germanoj: manøu øiskreve!
Sed jen interesa¼o: la gazetisto presas nuran veron, sed plu pagas po kvin kopekojn por linio. La prezo de vero falis de kiam oni komencis disverþe øin vendi. Resume, æu vero, æu trompo -- tutegale groþon kostas. Kaj la gazetaj kolumnoj ne nur ne iøis tedaj -- ankoraý pli ili verviøis. Æar se la harmonian aermikson oni komencos serioze pritrakti, tia belo rezultos, ke æion oni fordonus kaj ankoraý ne sufiæos!
Fine la leganto tute resobriøis, la skvamoj defalis de liaj okuloj. Jam antaýe li nemalbone vivis, kiam la trompon li tenis kiel veron; kaj nun tute faciliøis lia koro. En la panbutiko oni al li diras:
-- Baldaý la pano groþon kostos!
Kaj en la birdovianda butiko li aýdas:
-- Sendube, post iom da tempo la tetraoj estos senpagaj!
-- Bonege, kaj kiom nun?
-- Nun unu rublon dudek kopekojn por paro, mi petas.
Jen kia turno, dankon al Dio!
Kaj tiel eliris iufoje la kredema leganto sur la straton. Trankvile li iris "en la esper' de glor' kaj bono" kaj dande svingis sian bastoneton, kvazaý dirante: vidu kiom sekura mi estas!
Sed æi-foje, kvazaý spite, okazis jeno.
Apenaý li faris kelkajn paþojn, okazis jura eraro, kaj li trafis en arestejon.
Tie li tutan tagon restis sen manøi. Æar kvankam oni provis lin regali, tamen li nur melankolie rigardis kaj diris nur tion:
-- Jen kiaj do estas niaj rikoltoj!
Krome, tie li infektiøis je difterio.
Certe, je la sekva tago la jura eraro klariøis kaj oni lin liberigis (kontraý garantio, kompreneble, æar neniu scias æu oni ankoraý lin bezonos). Li revenis hejmen kaj mortis.
La trompulo gazetisto ankoraý vivas. La kvaran masonitan domon li finkonstruas kaj senæese unu aferon pripensas: per kio nun pli konvenas la leganton trompi: æu per la trompo, æu per la vero?
(1884)
Tradukis el la rusa Sergio Pokrovskij
Eklaboris
kiel bov' Anatolo GonæarovBK. Kial vi opinias, ke estas unuavice bezonata la literatura sekcio, sed ne, ekzemple, koresponda aý scienca?
AG. Æar mi volas, ke almenaý la lastaj esperantistoj ne perdiøu. Ja se iu venis en la E-kulturon, li neniam forlasos la movadon. En Espero iam ekzistis tradukista sekcio, sed miavide la literatura sekcio estas iom alia afero -- pli vasta kaj pli multflanka. Krome, por øi tute ne estas necesa reklamo kaj aliaj elspezoj, malkiel, ekzemple, por la kursoj.
BK. Pri kio laboros la sekcio?
AG. Mi planas prezenti la E-kulturon kiel tuton, kiel fenomenon, per øiaj disponeblaj elementoj: tradukoj, kantoj, poemoj. Kadre de la sekcio eblos renkontoj kun tradukantoj kaj verkantoj, leksikografia laboro.
BK. Kio estas la plej "tikla" punkto en la peterburga movado?
AG. Manko de forta organizanto kaj manko de unueco. La kaýzo estas personaj ambicioj kaj longtempa starado flanke de SEJM.
BK. Oni scias, ke vi ne longe sidas sur la sama loko. Kie vi intencas ekloøi post nia urbo?
AG. Miaj translokiøoj, faritaj pro premo de la malfacila vivo, estis vere oftaj. Sed mi tre esperas, ke ili finiøos øuste en Peterburgo.
Intervjuis Boris Kondratjev
La multeco de la reagoj pruvas, ke la temaro vekas la atenton de la publiko, eæ se la reagoj ne æiam estas objektivaj. Ekzemple, kiel povas esti objektivaj la reagoj senditaj al la redakcio antaý la apero de la lasta æapitro? Ne eblas juøi tutan verkon nur surbaze de la unuaj paøoj... Tial æe kelkaj, specife Gudskov kaj Fettes, mi flaras antaýjuøojn. Notu bone, ke mi same malfidus je pozitiva reago antaý la fino de la felietono...
Atendinte la lastan æapitron, mi trovas la eseon pli historia ol aktuala. Øi povus porti la daton de vintro 1996/1997, do post la Manifesto de Prago kaj antaý la kunvoko de la unua Forumo de la Esperanta Civito kaj ties sekvoj: La Kvintezo, la Pakto por la Esperanta Civito, la projekto de Karolovaro. La eseo estas unuavice tre signifa resumo pri la suferoj de multaj en Orienta Eýropo, dum la 80aj jaroj. Mi øojas kaj fieras, ke tiaj junaj intelektuloj, kiaj Leyk, Revesz, Zelazny mem kaj aliaj (ankaý en Sovetunio, evidente) trovis amikan referencon kaj eæ azilon en la medio de Literatura Foiro.
Bedaýrinde grava makulo (sed ne la unua: pensu pri 1933--39) en la historio de la tradicia E-movado estas la konduto de øia gvidanta klaso, rilate al la eventoj en la pola Esperantio, 1985--87: de la denunco kontraý prezidanto Leyk kaj komisarado de PEA øis la bloka demisio de la LKK de la Jubilea Kongreso kaj la malpermeso organizi SAT-kongreson. Proteste mi ne partoprenis en la Varsovia UK, nek en la postaj (laste mi vizitis la Budapeþtan en 1983), dum mi æeestis kaj prelegis pri la esperanto-literaturo en la SAT-kongreso 1987 (Bulonjo-æe-Maro).
En Raýmo, 1980, 106 individuoj kaj kolektivoj lanæis proponon de nova strategio kiu anticipis la tempojn je tuta jardeko. Nur en 1991 la teksto de la Manifesto fine aperis ankaý en la UEA-organo (je honoro de øia nova redaktoro, István Ertl, kiu stafetis tuj post... Mark Fettes!). Tra la 80aj jaroj, dum montriøis pli kaj pli evidente la simptomoj de la granda krizo en la sovetia imperio, la UEA-sistemo fakte insistis (kiam prezentiøis la okazo) subteni la betonan flankon. Kaj en la 90aj jaroj la sistemo fatale pagis siajn historiajn erarojn, interalie per iompostioma trioniøo de la asocia membraro: 36.351 en 1987, 12.096 en 1999!
Laý Gudskov, la raýmistoj estas "ne pli ol marøena parto de la tradicia kaj oficiala Esperantio". Eble. Sed li atentu ke tiu "marøena" parto kreskadas ekstere kaj, pro la historiaj eraroj de la "nemarøena", riskas esti la enterigisto de æi tiu (sin mortiganta) parto, kaj samtempe la akuþisto de nova Esperantio.
Giorgio Silfer
Frans Cobben
Jadwiga Gibczynska
Þajnas ke la tagiøo por reunuiøo de la du Koreoj kaj paco venas. 15 jun 2000 la prezidantoj de ambaý landoj konsentis pri 5 punktoj, laý kiuj ili: 1) Klopodos por unuiøo sen aliaj intervenoj; 2) Rekonas komunajn elementojn en la unuiøaj proponoj de ambaý landoj; 3) Aranøos intervizitojn de dividitaj familianoj ekde la 15a de aýgusto; 4) Interþanøos kunlabore en la terenoj de ekonomio, kulturo, sporto, sano kaj naturmedio; kaj 5) Komencos plej baldaý oficialajn komunikadojn inter la du landoj por plenumi la interkonsenton.
Æiuj koreoj -- sudaj kaj nordaj -- bonvenigas la interkonsenton kaj ambaý landoj nun prepariøas por detale plani øian plenumon. Kompreneble, reala unuiøo, se øi sukcesos, venos post multaj jaroj.
La interkonsento havas signifon ankaý en la Esperanto-movado. Antaý longa tempo estis multaj esperantistoj en Norda Koreio. Antaý 25 jaroj Choi Duk-Shin, tiama prezidanto de la (Suda) Korea E-Asocio, pro politika konflikto kun la registaro de Suda Koreio, iris al Norda Koreio, kaj rendevuis kun la prezidanto de Norda Koreio Kim Il-Sung. Ni aýdis nenion pri li post tiam. Ankaý Æina E-Ligo aýdas nenion el Norda Koreio, kvankam ÆEL regule sendas tien sian organon El Popola Æinio. Mi supozas, ke nia movado en Norda Koreio estas dormanta. Tio donas al sudkoreaj esperantistoj novan taskon veki øin. Se regula intervizito okazos, ni iros al Norda Koreio por alporti tagiøon en la dormanta Nordkorea Esperantujo. Mi esperas ke la Tutkorea E-Kongreso okazos ene de 10 jaroj.
Grava peto! Se vi konas iun nordkorean esperantiston, bonvole sciigu al mi rete lee@esperanto.net.
Lee Chong-Yeong
prezidanto de Korea E-Asocio
Esperantio ne þvebas en Æielo. Esperantio kreskas el elementoj de reala konkreta tera vivo. Certe, ekzistas homoj kiuj interesiøas sole pri la problemaro de la lingvouzo kaj tiu de l' varbado de adeptoj. Sed ilia pura kaj faka intereso similas la intereson de puþkinisto, kiu plene koncentriøis je la interpunkcio de Eýgeno Onegin.
Esperanto havas homajn valorojn. Mi konstatas kun øojo, ke Kep Enderby bone komprenas ilian gravon. Esti neýtrala ne signifas esti nenia.
"Æu Ruslando pereas en barbareca mezepoko?" -- demandas Carlo Nicolodi. Æu oni povas respondi restante en la kadro de esperantista eldono? Kial ne? Ja sur la samaj paøoj ni legis impresajn skizojn pri Kalifornio kaj instruan socikulturan analizon el Hungario. La leganto prave atendas de rusa gazeto ion analogan pri Ruslando.
Kio estas la kaýzo de la silento de LOdE pri la interna stato de la lando? Evidente, ne la "rozkoloraj okulvitroj". Pli verþajne, la redakcio respektas sian oldan tradicion naskitan en la tempo de la almanako Sezonoj. Tiam amputi certajn informtavolojn, eviti "politikon" signifis "ne partopreni en la mensogo". Mi pensas, ke nun la stato estas iom alia. Nun eviti "politikon" povas signifi la inversan.
La amputa mondkoncepto de la pasinta epoko strange aspektas en la nova realo. Iam prudenta, la memcenzuro iøas foje ridinda. Loøanto de Novosibirsko tre sprite priskribis Amerikon, æu iu trovos trafajn vortojn ankaý por nia patrio?
Estante ruso, mi malpli akre ol alilandano sentas la menciitan lakunon en la korpo de la revuo. Por esti justa, LOdE donas bonan þarøon al la menso: laý mi tio estas sufiæa komplimento pri la nivelo de gazeto.
Sed la vojoj al perfekto ne havas finon...
Alen Kris
Miaj vejnoj sur la kolo "þveliøas" kiel þnuroj, kaj mi "æesas" pririgardadon de tia diable merda bordela instala¼o. Dank-al-Di', mi ne estis komisiita redakti la folion kun tiu bastarda teksto. Evidente neniu okupiøis pri tia tasko. Neniu kuraøis korekti la plumon de Okcidentano. Videblas laý tio, ke mankas harmonia ekvilibro inter senfleksia rigida vortordo kaj libera sintakso fleksia.
Verkanto en lingvo internacia devas esti tre singarda pri internaciaj homonimoj (homografoj kaj homofonoj), æar naciaj semantikoj de tiaj vortoj ne kongruas. Necesus konstante konsulti etalonan semantikan vortaron, se tia ekzistus.
Videble, la Fundamento bezonas urøan riparon. Mi ne posedas PIVon, sed se samaj riparistoj redaktas la novan eldonon, mi ne deziras tian produkton, en kiu svarmas falsaj amikoj de la tradukisto kaj mankas preciza distingo de sinonima tezauro. Kaj se la okcidenteskaj tradukoj ignoras la eblecojn de la esperanta sintakso, por kio servu la potencaj 17 fina¼oj?
Ho sezonoj, kiaj tonoj, æu tion esperis la pioniroj de la antaýpasinta jarcento? Kaj æu vin sur la Siberia limo de la kontinento, kontentigas la situacio Atlantiko-flanke? Kaj kiun devas observi ni, anoj de la centro de la kontinento, naskiølando de la Majstro?
Valdo Banajtis
postmilita antaýfestivala ondano
Bernard Golden la unua trovis liajn spurojn kaj artikolis pri Postnikov en Fenomeno kaj en La Ondo de Esperanto [3,4]. Poste en La Ondo de Esperanto aperis artikolo de Igorj Simonov [6]. La esploroj de Simonov finiøis per la jaro 1917, kaj la legantoj ne sciis, kion faris Postnikov post la liberigo, kio okazis al lia amatino Muza Zike, kaj en kiuj cirkonstancoj li mortis en 1925 -- tiun jaron mencias Aleksandr Sa¶arov [5] kaj Ernest Drezen [1].
Æar Simonov skribis:
Evidente oni povas trovi iujn informojn... en la arkivoj de GPU [6]mi sendis petleteron al FSB, kiu heredis la aferojn kaj tradiciojn de GPU. Neatendite mi ricevis el FSB stokon da dokumentoj, kiuj ebligas daýrigi la historion de la car-armea oficiro, kiu poste instruis militarton al ruøarmeanoj.
Muza Zike en ruslandaj gazetoj, ekzemple en Rusa Vorto kaj Sonorilo estis nomita respektive "la civitana edzino" kaj "pagamatino" de Postnikov. Tamen ili sukcesis poste oficialigi siajn rilatojn. Kaj post la du juøprocesoj Aleksandr Postnikov estis enprizonigita en la fortreso de Petro kaj Paýlo (Peterburgo).
Pri Muza Zike estas mencio en la Raporto de la Petrograda societo Espero [7]. Tiu raporto mencias, ke pri Zike M. oni "vidu Postnikova" (jam!). Kaj pri Postnikova M. oni legas, ke þi
estas membro de la Societo ekde 1913, ofertis jaran pagon al la Societo kaj estas membro de la Ligo antaý 1911.
En 1910 Postnikov aliøis al la Milit-Medicina Akademio kaj oficis tie kiel staba oficiro. Tie li instruis øis 10 apr 1911, kiam li estis arestita kaj metita al la fortreso de Petro kaj Paýlo. Post la juøprocesoj, pri kiuj detale skribis Simonov [6], A.Postnikov estis lokita en Peterburga prizono, poste en la Vladimira prizono, kie li restis øis oktobro 1912. Sekvis Þlisselburga fortreso (øis dec 1914), Centra prizono Aleksandra en Irkutska gubernio (øis okt 1915), etapa prizono en Peterburgo (øis apr 1916), denove centra Aleksandra prizono (øis okt 1916) kaj fine prizono en Æita, kie A.Postnikov renkontis la Februaran Revolucion 1917.
Laý dekreto de la Provizora Regisraro pri amnestio de politikaj malliberigitoj, la kazo de Postnikov estis traktita en la Arondismenta tribunalo en Æita. La tribunalo konsiderinte prizonajn dokumentojn, dokumentojn de la liganoj, atestojn de politikaj malliberigitoj, kiuj loøis apud Postnikov, decidis ke li estis politika malliberigito konforme al la Registara dekreto [9].
La prezidinto de REL rericevis liberon.
Tamen A.Postnikov ne nur restadis en bolþevistaj prizonoj kaj koncentrejoj, li ankaý laboris -- ja li estis fakulo pri militarto. Li instruis la militarton, kaj pro tio li jam en 1917 ricevis la kolonelan rangon.
La kariero de la kolonelo estis kalejdoskopa. En dec 1917 Postnikov servis sub la gvido de æefkomandanto Krylenko en la stabo de Petrograda armea arondismento. En Petrogrado, la Ligo de Socialistoj-Universalistoj (LSU) elektis lin al la Petrograda Soveto.
En 1918 Postnikov estis inspektisto de la fervojoj en la Petrograda arondismento. En januaro 1919 li eklaboris en Moskvo kiel la æefo de la Stabo pri gardo kaj defendo de æiuj fervojoj de la respubliko.
Post la liberigo el la Ivanova koncentrejo, 23 okt 1920 Postnikov estis sendita al la stabo de la Okcidenta fronto en Smolensk, de tie li venis al la stabo de la 16a armeo en Mogiljov. Tie Postnikov dum du monatoj estis komandanto de la 10a fusilista divizio, kaj poste øis novembro 1921 li servis en la Stabo de Laborist-Kamparana Ruøa Armeo.
En novembro 1921 Postnikov estis arestita kaj kondamnita al dujara bagnado en Nova-Pskova koncentrejo. Sed 8 maj 1922 li estis liberigita. Poste li laboris kiel pedagogo en la Centra klubo de Komsomolo (distrikto Sokoljniki). Ekde oktobro 1924 li perdis la laboron, registriøis en laboroficejo, sed restis senlabora øis la lasta aresto, kiu okazis 28 feb 1925.
Oni povas konstati, ke li klopodis prezenti sin instruisto, æar li sukcese finis la oficirlernejon (1897), militistan altlernejon (1899), Akademion de la Øenerala Stabo (1907) kaj eæ Arkeologian instituton (øusta jaro ne estas konata). Krom la militarton, Postnikov instruis la francan lingvon kaj Esperanton.
Dum la enketado li indikis siajn parencojn:
Edzino -- Muza Maksimiljanovna; frato -- Fjodor Postnikov, ekde 1905 loøas en Usono; fratino -- Anna Aleksejevna (48 j.), loøas æe mi; bopatrino -- Augusta Karlovna Zike (70 j.), ankaý þi loøas æe mi; nevo -- Anton Petroviæ Markoviæ, inspektisto æe Militista aýtomobila deponejo; [nevo] Boris Petroviæ Postnikov estas øenerala konsulo en Afganio.
Æar en LSU dominis viroj kaj oficiroj, oni supozis ke la Ligo estas kontraýsovetia organiza¼o, kiu intencas kapti la potencon en la lando.
Aleksandr Postnikov bone komprenis la danøeron, kaj klopodis konvinki la enketiston, ke la vera celo de la Ligo ne estis damaøi la sovetan potencon. Por tio li jene klarigis la ekziston de la Ligo:
La fina tasko de la Ligo estas fondo de internacia laborista asocio en la tuthomara skalo. Ni planis konstrui øin per du vojoj; unue, per armita okupado de necivilizitaj kaj maldense loøataj teritorioj, kaj en civilizitaj landoj per fondo de akcia kooperativa komisiono, kiu devus formi æelojn. Tiun internacian gvardion ni intencis organizi el internacia senhava aventurema junularo, kiu havas nenion por perdi. La gvardio povus ekzisti nur dank' al Sovetia registaro [10].Postnikov jene klarigis la diferencon de LSU disde Ruslanda Komunista Partio (bolþevista):
Niaj programaj diferencoj en la øenerala parto estas jenaj: ni, unue, estas oponantoj de la mortpuno; ni estas kontraý pure formala divido de la loøantaro laý la klasoj kaj ankaý kontraý privilegioj kiujn oni donas laý la skema aparteno al la certa klaso; ni ne konsentas ke RKP(b) ne iniciatis demandon pri la internacia lingvo; ni estas subtenantoj de la libero de la vorto kaj de la gazetaro, de la klerigo, de la ribelo, de la transloøiøo; ni estas kontraý la nuntempa formo de la solvo de la nacia problemo kaj aperigo de aýtonomaj naciaj respublikoj; laý nia opinio la Ligo de Socialistoj-Universalistoj devus en la æefa kerno esti kompletigata de laborista intelektularo [10].
2 personoj el la 14 estis ekzilitaj al Zyrjana teritorio (nun Komia Respubliko), 6 personoj -- ankaý Muza Postnikova -- ricevis trijaran bagnadon en koncentrejoj. 5 personoj perdis por tri jaroj la rajton loøi en la grandaj urboj (Moskvo, Kievo, Odeso, ¦arjkovo, Leningrado kaj Rostov-æe-Dono) kaj en ties gubernioj. Nur unu persono estis kondamnita al mortpafo -- Aleksandr Postnikov.
Li estis mortpafita 19 jun 1925. Kolonelo A.Postnikov estis enterigita en teritorio de Jauza malsanulejo en Moskvo [8]. Æiuj kondamnitoj estis rehonorigitaj en 1993.
Kio okazis al la ekzilitoj kaj bagnuloj post la fino de la punperiodoj? (La liberigitoj ne rajtis loøi en la supre menciitaj urboj kaj regionoj.) Kio okazis al Muza Postnikova? La laborkampo ne estas finplugita. Necesas labori, labori, labori.
Mi pretas kunlabori kun æiuj, kiuj havas intereson pri la historio de Esperanto en Ruslando. Dezirantoj notu mian adreson: RU-167031, Komi resp., Syktyvkar, ab. ja. 1316, Ruslando.
Kore. Kia viv': Kompakta disko. -- Donneville: Vinilkosmo, 2000.La sendube brava Kolekto 2000 -- Vinilkosmo, efektivigita de Eurokka kun subteno de FAME-fonda¼o, estis finita per iom miriga kompakta disko (KD) Kia viv' de bando Kore el Nantes (Francio).
Oni devas konstati ke apud la bonegaj KDoj (el æiuj vidpunktoj) de Kajto, Persone, Jacques Yvart, troviøas bedaýrinde perfekte mezkvalita albumo. La mezkvaliteco certe ne rilatas al la sono kaj interna aranøo de la disko -- ambaý estas modelaj kutime por Eurokka. La tekstolibreton oni eæ povas nomi plej bela inter æiuj KDoj de tiu serio. Sed la muziko mem estas tute neinteresa. Øi, laý priskribo de eldonistoj mem, estas "varietea" kaj "rok-gruva". Kio øi estas reale? Sendube, "varietea" tiusence, ke la muziko jes taýgas por varieteo. Tamen la recenzanto, estante delonga rok-þatanto, povas atesti, ke Kore neniukaze eblas nomi rok-grupo -- nur "pop".
La intenco de Eurokka estas klara: montri Esperantan muzikon kiel fenomenon entenantan æiun stilon kaj direkton en la moderna tutmonde populara muziko (mi substrekas vortojn "tutmonde populara", æar, ekzemple, E-alternativuloj ne estas reprezentitaj en la Kolekto 2000, kvankam tiuj ja ekzistas, sed populareco de E-"alternativo" analogias kun la tutmonda, do malgrandas). Nur per tio eblas pravigi aperon de Kia viv'. La muziko estas treege ordinara -- tian ni æiutage povas aýskulti en iu ajn radiostacio, la voæo de æefkantisto (Kris Spitzer) ne havas iun ajn elstaran trajton, kvankam ja li kantas profesie kaj senriproæe.
Pri la tekstoj oni povas diri fakte malmulton. Jen kion skribas pri ili la eldonistoj mem: "La tekstoj prezentas ekstremajn æiutagajn vivproblemojn (aidoso, frenezo, danøera stirado, morto, amo, surstrata vivo, pasio, disiøoj, ktp...)". Tamen la temoj kaj la lingva¼o estas primitivaj:
Frenezo, vi estas daýra øeno,(ankaý æe Persone la poezio ne estas modernisma, sed tamen tre profunda), la ritmo estas simpla, kaj (plej grave!) la vortoj iel perdiøas en la muziko. Mankas deziro mergiøi en la tekston, la tuta KD aýskultiøas pretere, ne kaptante atenton (ve!). La rimoj estas øenerale normalaj, sed tamen kelkloke kritikindaj:
Plenigas min per la veneno,
Mia mem' ne restas sam',
Vi haltu, troas jam...
("¬aluzo")
Æiutage koro mia þajnas estingita,Estas krome aliaj netrafaj rimo-paroj (turmentita/æagrenita, vin/vi, nul'/øu'). Tamen enestas ankaý tre interesaj pecoj:
...
Tiukaze, kara mia, staras mi fuþita...
("Sen øu'")
Sinjoro, estiøas tragedio,Kiel oni povas klarigi øeneralan aperon de Kore kiel ensemblo, kaj øian evidentan øisnunan ne tro grandan sukceson (deko da miaj amikoj, aýskultinte la diskon, konfesis pri neþato de la KD, kaj tio jam estas tendenco)?
Sinjoro, vi agas sen konscio,
Vi pagas por æi amor',
Vi pagas kaj iras for --
pasanta pasio.
La niæo de tiu "leøera" muziko, simile al "trajna lega¼o", estas delonge vaka en Esperantujo. Eýropaj aýskultantoj kutimas aý al bardaj-folkaj kantoj (Kajto, M. Bronþtejn, ¬omart & Nataþa), aý al vera roko (Persone, JoMo kaj Mamutoj/Liberecanoj, antaý dek kvin jaroj Amplifiki), kaj por la kompetenta muzik-þatanto Kore sonos de unu flanko -- tro nekutime, æar pop-muziko en Esperanto estas rara¼o, aliflanke -- tro kutime, æar la muziko estas vere mezkvalita kaj averaøa. Paradokse? Tute ne. Por ne tedi legantojn mi ne donu statistikon pri la jaroj kiam esperantistiøis niaj æefaj muzikistoj, sed la minimumo estas antaý 15--20 jaroj.
Do, æiuj ili perfekte konas la muzikan merkaton de E-muziko, kaj scias pri la bezonoj de esperantistoj. Sed la motoro de Kore, Kris Spitzer, estas esperantisto nur de iom pli ol unu jaro (laý komuniko de Eurokka). Oni povas imagi ke li, evidente profesia muzikisto, ekvolis okupi la "verdan" niæon de pop-muziko, sed ankoraý ne sukcesis esplori la situacion en E-muziko.
Nu, Kore ludas sendube profesian muzikon, sed dume ne tro interesan. Mi sincere deziras al la grupo grandajn sukcesojn en baldaýa estonto.
Grigori Arosiev
Miroslav Malovec. Gramatiko de Esperanto. -- 2a eldono. -- Dobrichovice: KAVA-PECH, 2000. -- 144 pø.Kutime oni opinias, ke post la eldono de PAGE oni povas facile verki gramatikon, koncizigante kaj reordigante la materialon de la plej plena el la Esperantaj gramatikoj. Unuavide ankaý la gramatiko, kiun verkis la redaktoro de Starto Miroslav Malovec, estas tradicia. Tamen krom la kutimaj æapitroj pri leksiko, fonetiko, ortografio, vortfarado, morfologio, kaj sintakso de Esperanto, en la libro estas æapitroj pri lingvoevoluo, stilistiko kaj tradukado, ja la lingvo, laý la aýtoro:
"devas esti sufiæe malsimpla kaj komplika, por ke øi kapablu esprimi æiujn ideojn, æiujn delikatajn nuancojn de la homa pensado, kiujn la uzantoj bezonas esprimi en la vivo, laboro kaj literaturo".Ne nur devas esti, sed øi estas tia.
János Csohány. La vivovojo de Jesuo Kristo / Trad. el la hun. Tibor Papp. -- Debrecen: Debrecena E-Societo, 1999. -- 29 pø., il.En hungaria urbo Debreceno aperas interesa dumonata revuo Debrecena Bulteno kaj kelkfoje jare estas eldonataj libr(et)oj en Esperanto. La verketo de János Csohány (en la komunisma tempo øi estis distribuata samizdate) celas nur persvadi la legantojn koni la Biblion. Kvankam temas pri mil-kaj-unua provo sistemigi kaj kompendiigi la vivon de Kristo surbaze de la Sankta Skribo, la legantoj eble trovos ion interesan, ekzemple la ilustra¼ojn de Ákos László.
Betty Salt. Lito apud la fenestro. -- Rotterdam: UEA, 1999. -- 111 pø., il.-- skribis la kanada esperantistino Betty Salt (1907--1994) en la novelo Þia unua kongreso."La sekvan tagon dum kunsidoj þi sukcesis kompreni la esencon de æiuj diskutoj, perdante nur kelkajn detalojn. Sed æar, antaý la kongreso, þi eæ ne unufoje estis en grupo, kiu parolis nur Esperanton, þi ege surpriziøis ke tiom estas komprenebla al þi. Tian simplan lingvon la tuta mondo ja devus koni kaj uzi".
Tiu æi kaj aliaj originalaj rakontoj, teatra¼etoj, poemoj kaj kelkaj
tradukoj konsistigas la libron, eldonitan de UEA. Fakte UEA eldonis lastatempe
plurajn pli valorajn librojn. Kial aperis tiu æi? Æu pro tio, ke "þi estis
dotita ankaý per la talento verki"? Aý pro tio, ke "þi estis granda mecenato
de UEA"? Aý æar "tian simplan lingvon" devus koni eæ la plej nelegipovaj
samideanoj?
"Resurekto"
estas eldonita!Eæ tute reala estis tiu historio. Fama juristo Anatolij Koni (øuste li akceptigis la absolvan verdikton en la kazo de Vera Zasuliæ, atencinta la vivon de la peterburga urbestro Trepov) rakontis en 1887 al Lev Tolstoj la vivhistorion de Rozalia Onni. Þi post la morto de la patro loøis æe riæa bienistino. En la aøo de dek ses jaroj þin delogis kaj forlasis parenco de la bienistino, kiu forpelis Rozalian post þia patriniøo. La senhejmulino eklaboris en bordelo, tie þtelis monon de kliento, kaj en la proceso inter la asizaj ¼urianoj hazarde estis þia deloginto.
Fine de 1889 Tolstoj malnete finis la unuan version de la romano, tamen sekvis longa polurado kaj evoluigo de la temo. Nur post dek jaroj la romano estis finpolurita. La kombino de la romantika intrigo kun la filozofia, morala kaj etika problemaro faris Resurekton unu el la plej legataj verkoj, iam ajn verkitaj en la rusa lingvo, eæ se kelkaj kritikistoj nomis øin tro engaøita.
Nun Resurekto estas legebla ankaý en Esperanto per la traduko de Viktor Sapo¼nikov. Sezonoj (Jekaterinburg, Ruslando) eldonis øin kiel la sesan volumon en la libroserio Rusa literaturo. La libro havas 368 paøojn, fortikan bindon kaj kromkovrilon de Maþa Ba¼enova.
La libro estas mendebla æe UEA kaj aliaj gravaj libroservoj kontraý 24 eýroj. La abonantoj de La Ondo povas mendi la romanon rekte æe la redakcio sendinte 35 respondkuponojn. La ruslanda prezo estas 89 rubloj (plus sendokosto).
Halina Gorecka
Æiriæ, Zoran. Vespermesaøoj. -- Varna: Bambu Ltd, 2000. -- 68 pø. -- 6 eýroj.¬us aperis Vespermesaøoj de Zoran Æiriæ (Jugoslavio). Tiu libro estas kolekta¼o de retmesaøoj senditaj de Zoran al amikoj kaj konatoj dum la NATO-atako al Jugoslavio printempe 1999. Øi rakontas pri la aýtentikaj traviva¼oj de juna esperantisto dum militaj kondiæoj meze de Eýropo. Persona, originala atesto de junulo, kiu per malfermitaj okuloj rigardas la mondon, kaj la politikon, kaj plu -- malgraý la bomboj -- esperas kaj laboras por paco kaj protekto de nia Tero.
Aldone aperas en la verko kronologio pri la bombado kaj oficialaj interkonsentoj pri la transpreno de Kosovo fare de UN.
Mendebla æe Bambu Ltd Adreso: p.k. 405, BG-9000 Varna, Bulgario Rete: bambu@mailroom.com.
Sabira Stahlberg
En aprilo 2000 veran franda¼on ricevis literatur-amantoj -- aperis la unua parto (duono) de La þaýmo de l'tagoj de Boris Vian. Claude Longue Épée surprenis veran defion per traduko de la romano, priskribanta la mondon kies fundamentaj reguloj "estas fundamente malsamaj de la niaj".
Multaj taksas tiun æi romanon netradukebla pro la tute individua lingvouzo de Vian. La tradukinto mencias tri æefajn lingvajn vojojn, kiujn Vian iras:
"Laý la unua vojo -- kiun mi nomas Schwartzeska -- li rifuzas æian stilbildon kaj æian metaforon, li uzas la vortojn laý ilia strikta signifo. Tial oni komprenas, kial la rakontanto opinias, ke estas trompema tiu, kiu uzos trinkmonon por manøi ... Sed en la Viana romano estas multegaj tiaj vortoj, kies duobla signifo en la franca lingvo tute ne ekzistas en alia lingvo, inkluzive Esperanton ... De tiuj Viana¼oj la laývorta traduko havas nenian sencon, kaj øenerale ties laýsenca Schwartzigo ne eblas. Restas nur la ambicia, æiam malfacila kaj plej ofte vana, elseræo de anstataýanta Schwartza¼o.Laý Raymond Queneau La þaýmo de l' tagoj estas la plej korþira el æiuj nuntempaj amromanoj. La enkondukinto mencias, ke Vian "vekas nuntempe, æefe æe la junularo, brilan denovan intereson", kaj tio estas vera, almenaý se temas pri intelektema studentaro en Ruslando. Ni atendu la duan parton."Sur la dua vojo -- kiun mi nomon slanga -- Boris Vian proponas al ni duone kreitajn vortojn per kripligo de tradiciaj vortoj ... Simila misformado de esperantaj vortoj estas pli malfacila ol oni povus kredi; æiuokaze tia misformado estas malpli cerbotrafa en lingvo, en kiu malmisas la konstanta sinteza formado de la vortoj...
"Sur la tria vojo -- kiun mi nomos la Zamenhofeca -- Boris Vian fabrikas kompletajn kreita¼ojn. Ili baziøas sur du geniaj principoj: la aglutinado de la radikoj, kaj la uzado de konata sufiksaro ... Sed, se "députodrome" aý "antiquitaire" en franca teksto instigas la leganton al miriga neatenditeco, oni devas konfesi, ke "deputitejo" aý "antikva¼isto" en esperanta teksto ne ridetigus... Tiukaze la apriora deziro tamen elvoki vortan strangecon al la leganto trudas al la tradukanto alispecajn vortludojn aý intence balastajn kunmetojn, kiuj povas rapide transformiøi de vortspicoj al ... gramatikaj eraroj".
Vidu la øustan solvon æi-sube:
1. Æeesti por helpi al iu pro ofica devo; 2. Lando en Skandinavio; 3. Æefurbo de kaýkaza þtato (R); 4. Lando en Baltio (R); 5. Rivero, enfluanta en Jenisejon; 6. Urbo en Italio; 7. Lando en Baltio; 8. Æi-jare, la kongresurbo de SAT.
Kompilis Tatjana Kulakova
La respondoj devos veni al la redakcia adreso antaý 10 sep 2000. Unu
el la respondintoj ricevos librodonacon. La respondon sendu al la redakcia
poþta adreso aý rete al la rubrikestro:
kulakova@akb.mplik.ru.
Fine de la jaro ni premios la plej aktivan respondemulon.
-- Mi certas, ke vi edziøos la sekvan tagon post mia morto!
-- Ne, karulino, mi ripozos kelkajn tagojn.
***
Sekretariino raportas al la æefo:
-- En la akceptejo estas viro, kiu deziras interparoli kun vi pri iuj fakturoj.
-- Hm... Kaj kiel li aspektas?
-- Li aspektas tiel, ke vi prefere pagu al li.
***
Edzo øoje sciigas la edzinon:
-- Karulino, imagu, ke mi aæetis loterian bileton kontraý dek eýroj kaj gajnis kvincent!
-- Kio?! Æu vi kuraøis sen mia permeso elspezi dek eýrojn!
***
Du amikoj interbabilas:
-- Æu vi konsentas, ke blondulinoj havas pli teneran karakteron ol inoj kun kaþtanaj aý nigraj haroj?
-- Mia edzino jam estis æiu el ili, sed mi ne rimarkis la diferencon.
***
Æasisto fanfaronas, ke li povas diveni la aøon de ajna besto. Oni montris al li azenon.
La æasisto longe ekzamenis øiajn dentojn, poste prenis øin je la oreloj kaj kompetente deklaris:
-- Tiu leporo supozeble aøas æirkaý cent jarojn.
Plukis kaj tradukis Halina Gorecka
Stefan MacGill. Esperanto. 2000: 5.
Faustino Castaña Vallina, prezidanto de IKEK. Internaciisto. 2000: 2.
Osmo Buller. Esperanto. 2000: 4.
Jukka Laaksonen. Esperantolehti. 2000: 2.
Perla Martinelli. Heroldo de Esperanto. 2000: 4--5.
Petro Levi. Sennaciulo. 2000: 4.
E-geklubanoj el Æeská Trebová (Æe¶io) volas gaje renkonti la novan miljaron. Dum solena adiaýo kun nuna miljaro ni aranøos letervesperon. Bonvolu sendi al ni belan bildkarton el Via lando øis la fino de novembro 2000. Unu el la gesendintoj estos elektita kaj povos travivi senpage unu semajnon en nia urbo (escepte de la vojaøkosto). Æiu sendinto de salutbildkarto ricevos E-bildkarton de nia urbo.
Anna Pistorova Adreso: Nove nam. 1746, CZ-560 02 Æeská Trebová, Æe¶io.
Adreso: P.O.Box 3, CN-063000 Tangshan Hebei, Æinio
Kalegin S.N. Adreso: RU-385060, resp Adygeja, g. Majkop, st. ¦anskaja, ul. Gorjkogo 28, Ruslando.
Gennadij Andrijaþ Adreso:UA-71112, Berdjansk, pr. Proletarskij,228-53, Ukrainio.
Lucien Bourguignon Adreso: 1013, Quartier Mouret, Route des Pinchinats, FR-13100 Aix-en-Provence, Francio.
Kvarteto. Poemoj de Viktor Æaldajev, Gafur Gazizi, Alen Kris kaj Nikolai Lozgaæev. Enkonduko de William Auld. 80 paøoj. 9 IRK.
Vivo kaj morto de Wiederboren. 12 humuraj kaj satiraj noveloj (William Auld, Clelia Conterno, Lorjak, István Nemere, Reto Rossetti, Raymond Schwartz, Sándor Szathmári, Johán Valano k.a.). 80 paøoj. 9 IRK.
La æashundo de la Baskerviloj. Krimromano de Arthur Conan Doyle. Tradukis William Auld. 14 IRK.
La stratoj de Aþkelono. Scienc-fikcia novelo de Harry Harrison. Tradukis William Auld. 2 IRK.
Maigret hezitas. Krimromano de Georges Simenon. Tradukis Daniel Luez. 128 paøoj. 12 IRK.
Princidino Mary. Romaneto de Mi¶ail Lermontov. Tradukis Nikolaj Danovskij. 72 paøoj. 6 IRK.
La morto de Ivan Iljiæ. Novelo de Lev Tolstoj. Tradukis Valentin Melnikov. 56 paøoj. 6 IRK.
William Auld -- 75 jaroj. Aýtobiografio, poemoj, bibliografio, multaj fotoj. 56 paøoj. Ilustrita. 6 IRK.
Lingvaj Respondoj. 10 esperantologiaj eseoj de akademiano Sergio Pokrovskij. 80 paøoj. 9 IRK.
Esperanto en Ruslando. Historia skizo de Halina Gorecka kaj Aleksander Kor¼enkov. 40 paøoj. 6 IRK.
Bonan legadon!
"RUSA
ANTOLOGIO"La antologio devos esti bona kiel enhave, tiel forme (bona preso, fortika bindo, eleganta kromkovrilo). La eldonkvanto devos esti almenaý duoble pli granda ol la supozata vendokvanto en la proksimaj jaroj, kaj tiel la libro estos havebla en la merkato dum sufiæe longa tempo.
La vendoprezo de la unua volumo estos 24 eýroj, sed la prezo en Ruslando estos malpli alta -- nur 170 rubloj je la nuna kurzo, aktualigota laý la inflacio -- por ke øin povu aæeti ankaý neriæaj literatur-amantoj en nia lando.
Jam nun ni akceptas antaýpagojn (24 EUR aý 170 rubloj). Paginte nun, vi þparos la sendokostojn kaj ricevos la libron tuj post la eldono rekte de Sezonoj.
Pli bonstataj samideanoj, societoj kaj entreprenoj povas sponsori la projekton per donaco de, respektive, 50 eýroj aý 500 rubloj. Æiu "sponsoro" ricevos ekzempleron de la libro kaj diplomon de la eldonejo. La listo de la donacintoj aperos en la libro mem kaj en La Ondo.
Ruslandanoj sendu pagojn al Halina Gorecka je la redakcia adreso aý banke (petu informojn). Moskvanoj povas pagi al Oksana Kostousova (tel. 498 7212). Alilandanoj pagu al nia UEA-konto avko-u.
La unua antaýpaginto estas Nikolaj Batyrev. La unuajn subtenajn kotizojn ni ricevis de Bard Hekland kaj Walter Zelazny.
Koran dankon!
Halina Gorecka
AÝSTRALIO: Libroservo de AEA, Esperanto-domo, 143 Lawson St., Redfern N.S.W. 2016
BELGIO: Flandra Esperanto-Ligo, Frankrijklei 140, BE-2000 Antwerpen
Rete: fel@mail.agoranet.be
BRAZILO: Brazila Esperanto-Ligo, Caixa Postal 03625, Brasilia, DF 70084-970
BRITIO: Peul Hewitt, 26 Highfield Road, North Thoresby, Grimsby,
DN36 5RT
Rete: paul@esperanto.freeserve.co.uk
BULGARIO: Ljubomir Trifonæovski, pk 26, BG-3000 Vraca
Rete: ljubcho@bitex.com
ÆE¦IO: Vladislav Hasala, A.Dvoráka 1, CZ-696 62 Stráznice
Rete: vlada_hasala@iol.cz
DANLANDO: Frederik Eriksen, Finsensgade 10, DK-4800, Nykoping
F.
Rete: frederikeriksen@post.cybercity.dk
ESTONIO: Virve Ernits, Mahla 65-1, EE-11215, Tallinn
FINNLANDO: Heta Kesälä, Kalamiehenkuja 3 D 32, FI-04300
FRANCIO: Unuiøo Franca por Esperanto, 4 bis rue de la Cerisaie, FR-75004 Paris
GERMANIO: Esperanto-Centro, Rheinstr. 9, DE-12159 Berlin
Wolfgang Schwanzer, Pfarrer-Seeger-Strasse 9, DE-55129 Mainz
Manfred Führer, Am Stadtpfad 11, DE-65760 Eschborn
HISPANIO: Juan Azcuénaga Vierna, Gen. Dávila, 127, por 7, 2 iz.,
ES-39007 Santander
Luis Serrano Pérez, Font Nova 32, ES-08202
Rete: luis_serrano@mixmail.com
HUNGARIO: Hungaria Esperanto-Asocio, pf 193, HU-1368 Budapest
IRLANDO: Joy Davies, 9 Templeogue Wood, Dublin 6W
ISRAELO: Aleksandr Mikiþev, 20/1 Hameleh-Amacja-str. IL-77484
Aþdod
Rete: mikisal@math.tau.ac.il
ITALIO: Itala Esperanto-Federacio, Via Viloresi 38, IT-20143
Milano
Viþnja Brankoviæ, Via Leghissa 6, IT-34131 Trieste
Rete: orbispictus@iol.it
JAPANIO: Japana Esperanto-Instituto, Sinzyuku-ku Waseda-mati
12-3, Tôkyô-to 162-0042
Rete: jei@mre.biglobe.ne.jp
KANADO: Kanada Esperanto-Asocio, P.O.Box 2159, Sidney, BC, Canada V8L 3S6
KATALUNIO: Kataluna Esperanto-Asocio, Apartat 290, ES-08200 Sabadell, Katalunio
KOREIO: KEA. Kang Byeon Han Shin Core B/D No 1601 Mapo-Dong 350
Mapo-ku, Seoul
Rete: keast@soback.kornet21.net
LITOVIO: Litova Esperanto-Asocio, p.k 167, LT-3000 Kaunas-C
NEDERLANDO: UEA, Nieuwe Binnenweg 176, NL-3015 BJ Rotterdam
Rete: uea@inter.nl.net
NORVEGIO: Esperantoforlaget A.S., Olaf Schous vei 18, NO-0572
Oslo
Rete: esp.oslo@sn.no
POLLANDO: Maciej Wnuk, Skrytka 105, ul. Broniewskego 77-137,
PL-01-865 Warszawa
Rete: nepo@eletkron.pl
Pola Esperanto-Asocio, p.k. 21, PL-44-101 Gliwice
Reto: staman@ka.onet.pl
PORTUGALIO: Portugala Esperanto-Asocio, Rua João Couto, 6, R/C-A, PT-1500 Lisboa
RUSLANDO: Galina Romanovna Goreckaja, RU-620077 Jekaterinburg-77,
p.k. 67
Rete: sezonoj@mail.ru
SLOVAKIO: Milan Zvara, Popradské Nab. 33, SK-058 01 Poprad
SVEDIO: SEF, Lisbet Andréasson, Södra Rörum pl 455, SE-24294 Hörby
SVISLANDO: Christoph Scheidegger, Im Schleedorn 6, CH-4224 Nenzlingen
USONO: Esperanto-Ligo por Norda Ameriko, P.O.Box 1129, El Cerrito
CA 94530
Rete: elna@esperanto-usa.org
