UEA kun 11 libroj restis sur la dua loko, ĝin sekvas Flandra E-Ligo kaj brazila Fonto (po 9) kaj la unuan kvinon finas usona Bero per 7 titoloj.
Efektive, pro ĉi tiuj kondiĉoj la statistiko ne tute fidinde respegulas la merkaton, ĉar ĝi kompreneble ne mencias la librojn, kiuj ne atingis Roterdamon; krome, ofte estas registrataj libroj, eldonitaj ankaŭ multaj jaroj. Sed la resuma statistiko por jardeko vidigas la ĉefajn tendencojn kaj kelkajn nombrojn en nia “eldon-industrio”.
La kompilinto esprimas dankon al István Ertl, kiu pacience helpis kompletigi la informojn, kiujn kelkaj eldonintoj forgesis meti en la kolofonon.
| 1991 | 1992 | 1999 | 2000 | Sume aŭ
averaĝe* |
|
| Nombro de libroj en/pri Esperanto |
222
|
205
|
208
|
235
|
2107
|
| Suma paĝonombro de ĉiuj libroj |
26.091
|
25.789
|
24.460
|
25.869
|
251.276
|
| Nombro de la eldonintoj |
118
|
126
|
117
|
110
|
650
|
| Averaĝa paĝonombro de unu libro |
131
|
103
|
120
|
109
|
120.3*
|
| Averaĝa prezo de unu libro (ned. guldenoj) |
16.1
|
15.9
|
18.6
|
20.8
|
18.08*
|
| Lernolibroj, vortaroj, informiloj pri Esperanto |
36
|
36
|
28
|
22
|
296
|
| Originala beletro |
30
|
34
|
23
|
22
|
258
|
| Traduka beletro |
44
|
31
|
46
|
72
|
458
|
| Planlingvistiko kaj esperantologio |
25
|
27
|
19
|
19
|
229
|
| Esperanto (historio, kulturo, movado k.s.) |
27
|
18
|
32
|
30
|
241
|
| Politiko, historio, filozofio |
21
|
17
|
9
|
30
|
166
|
| Scienco kaj tekniko, fakaj terminaroj |
18
|
13
|
25
|
13
|
182
|
| Religio |
8
|
12
|
13
|
10
|
105
|
| Aliaj temoj |
13
|
17
|
13
|
17
|
172
|
La lasta jaro de la dua jarmilo repruvis la stabilecon de nia eldonado. Respondante al demandoj ni povas diri, ke ĉiujare aperas pli ol 200 libroj en/pri Esperanto kun la suma paĝonombro 25 mil. Tiu nombro ne estas falanta. Ĉar, supozeble, ne ĉiuj libroj estas registrataj en Roterdamo (tion mi scias kiel eldonisto) ne estus troigo diri, ke en Esperantujo ĉiun labortagon aperas almenaŭ unu nova libro.
Ankaŭ la temaro estas relative stabila, kvankam jaro jaron ne similas. La plej populara ĝenro estas traduka beletro — 458. Nur unu fojon, en 1992, la tradukliteraturo ne estis ĉe la pinto. Cetere, komence de la jaroj 1980aj lerniloj kaj informiloj pri Esperanto estis pli multaj ol beletraj tradukoj. Ĉu temas pri konscia reorientiĝo de nia eldonado al interno aŭ pri ŝrumpo de la ekstera intereso?
Jukka Pietiläinen afable disponigis statistikon pri Finnlando. Laŭ ĝi, en la jaro 1997 en Finnlando aperis 12 mil 717 libroj kaj broŝuroj — kvindekoble pli multe ol en Esperantujo. Tamen Finnlando havas kvin milionojn da loĝantoj, sed en la mondo estas, laŭ diversaj taksoj, inter 40 kaj 200 mil esperantistoj.
Taksinte Esperantujon centmilpersona (laŭ mi tio estas tro optimisma), oni povas konstati, ke ĝi estas kvindekoble malpli loĝata ol Finnlando. Do, proporcie ni eldonas ne malpli ol Finnlando, kiu estas ekonomie kaj kulture inter la avangardaj landoj.
Sed paroli pri 650 Esperanto-eldonejoj estus ridinde. 398 el ili produktis dum la jardeko nur unu libron aŭ broŝur(et)on, pliaj 90 — eldonis po du librojn. En la nuntempa “bonstata” mondo preskaŭ ĉiu eldonemulo kaj societo povas, post kelkmonata ŝparado, aĉeti mezkapacitan komputilon (aŭ uzi la oficejan aparaton) por komposti kaj enpaĝigi la tekston kaj poste porti printitajn foliojn aŭ diskon kun prespreta dosiero al malmultekosta ofseta presejo aŭ multobligejo, kaj tre baldaŭ pretos materialo por Laste aperis.
Sed, bedaŭrinde, tiel produktitaj legaĵoj estas preskaŭ nevendeblaj, ĉar la produktintoj kutime havas multe da entuziasmo, sed malmulte da fakaj konoj pri kompostado, enpaĝigo, teknika redaktado kaj dezajnado. Kaj post la senpaga disdono de la presita stoko preskaŭ ĉiam malaperas ankaŭ la entuziasmo.
“Preskaŭ” ne estas “ĉiam”. Laŭrojn de laŭreato ĉi-foje
meritis Libro-Mondo de Tomasz Chmielik. Plejparte temas pri kajeretoj
kun tradukoj de verketoj de jida verkisto Icĥok Lejbuŝ Perez, kiujn la
pola tradukinto mem eldonis kiel apartajn numerojn de revuo La Epoko
antaŭ sep jaroj. La Israela UK estis bona preteksto por debeti la kajerojn
de la jid-literatura klasikulo, kaj ni ekhavis novan rekordon — 39 libroj
jare!
UEA kun 11 libroj restis sur la dua loko, ĝin sekvas Flandra E-Ligo
kaj brazila Fonto (po 9) kaj la unuan kvinon finas usona Bero
per 7 titoloj.
Sed la menciitaj 39 eldonaĵoj paĝo-kvante malsuperis al la vjetnama eldonejo Mondo, kies du libroj ampleksas 1641 paĝojn, kompare kun 1311 ĉe Chmielik. Interalie, la eldonejo el Ĥanojo eldonis la plej dikan libron de l' jaro — Granda vortaro vjetnam-Esperanta de Nguyên Minh Kinh havas 1432 paĝojn. FEL kun 1178 paĝoj estas la tria eldonejo, donacinta al ni pli ol mil paĝojn en la jaro 2000.
Plej multe eldonis UEA, per tio ankaŭ respondante al la akuzoj pri neglektado de la interesoj de la esperantistoj. Efektive, estas UEA kiu en Esperantujo okazigas la plej grandajn kongresojn, funkciigas la plej grandan libroservon, eldonas la plej amasan revuon kaj — laŭ la modesta frazo el la Jarlibro (pĝ. 16) — “krome, UEA estas eldonanto de libroj”.
Se la libroservo de UEA ne akceptos plian kvardekon da broŝuroj de T.Chmielik (estas sciate, ke li havas centojn da tekstoj multobligitaj aŭ multobligeblaj), nia plej granda kaj plej riĉa asocio longe konservos sian merititan lokon en la libro-listo.
Cetere, tiu loko estas malpli alta en la paĝo-listo. La 24 libroj de la abnegacia japano Ludovikito estas sume pli “dikaj” ol la libroj de iu ajn alia esperantista eldonejo. Cetere, ankaŭ la duan kaj trian lokojn okupas ekstereŭropaj eldonejoj. Nur Ruslandon reprezentas du eldonejoj.
Tamen paĝokvante Germanio (2502) superis Pollandon (2414) kaj Francion (1946). Cetere, Esperantaj libroj ĉi-jare aperis en 35 landoj, kaj dum la lasta jardeko en 60 landoj.
Dum la du lastaj jaroj, Germanio (la lando de Gutenbergo kaj la dua nuntempa eldon-regno en la mondo, post Usono) sukcesis iomete superi Francion laŭ la kvanto de la eldonitaj libroj (respektive 209 kaj 201), sed Francio plu estas la unua laŭ la paĝo-kvanto en la resuma tabelo por la lasta jardeko.
Sed, Esperantujo estas la lando, kiu mankas sur la mondmapo. Finfine, oni preskaŭ ne tradukas en Esperanton el la angla librojn sciencajn kaj teknikajn pro “manko de intereso”. Ne! Ni fajfu pri la monda statistiko. La jida lingvo, pro la tradukoj el Perez estis nia ĉefa fontolingvo ĉi-jare. La jidan (25 tradukoj), sekvas la franca (10), angla, germana kaj rusa (po 7).
Sed ĉar dum la antaŭaj naŭ jaroj la hejmlingvo de Zamenhof tute ne estis registrita, ĝi kun 25 libroj ankoraŭ dividas kun la nederlanda la 8an kaj 9an lokojn. Antaŭ ili estas la lingvoj franca (81), angla (67), germana (53), ĉina (36), portugala (34), rusa (32) kaj pola (28), entute 51 lingvoj. Cetere, Laste aperis registris 26 tradukojn el Esperanto.
Io mankas en la supra teksto. Nome, la literatura analizo de la eldonitaj libroj. Sed ĝin oni ne povas facile fari surbaze de Laste aperis.
La Ondo de Esperanto. 2001. № 2 (76)