Libroproduktado sub lupeo

La bazo de la statistiko estas la rubriko Laste aperis en la revuo Esperanto. Ĉi tiu rubriko listas ĉiujn librojn, kiujn la libroservo de UEA ekvendis en la aktuala jaro, sendepende de la eldonjaro. Tiu statistiko ne estas tute fidinda por ĉiu aparta jaro, ja en Laste aperis estas libroj, eldonitaj ankaŭ multaj jaroj sed nur en la koncerna jaro ekvenditaj de UEA, kaj de jaro al jaro la nombroj tre varias. Tamen la resuma statistiko por pluraj jaroj glatigas la fluktuadon kaj bone vidigas la ĉefajn tendencojn en nia “eldon-industrio”.

Unu libro ĉiulabortage

Ĉar ne ĉiuj libroj estas registrataj en Roterdamo, precipe se temas pri lerniloj eldonataj “memeldone” por enlandaj bezonoj (ekzemple, en Ĉinio), k. s., ne estus troigo diri, ke en Esperantujo ĉiun labortagon aperas unu nova libro.

Ĉu 200 libroj jare estas multe aŭ malmulte? Ni komparu. Ekzemple, en Ruslando en 2008 aperis 123.336 libroj, kaj en 2009 — 127.596. Tio estas 600-oble pli ol en Esperanto, sed en Ruslando estas 140 milionoj da loĝantoj, dum la esperantistaro, laŭ proksimumaj taksoj varias inter 40 ĝis 200 mil, aŭ eble 1000-oble malpli ol Ruslando. Do 200 libroj por 40–200 mil personoj estas en ordo.

Kiaj libroj pli multas? Dependas de la jaro. Vidu la suban tabelon.
 

	1991–2000 Sume aŭ averaĝe	2001–2010 Sume aŭ averaĝe	1991–2010 Sume aŭ averaĝe	2009	2010
Nombro de libroj en/pri Esperanto	2107	1913	4020	158	204
Suma paĝonombro de ĉiuj libroj	251.276	276.616	527.892	24.272	28.232
Nombro de la eldonintoj	650	567	1038	88	94
Averaĝa paĝonombro de unu libro	120.3	145,2	131,1	153	138
Averaĝa prezo de unu libro (EUR)	8,22	11,4	9.7	11,8	12.36
Lernolibroj, vortaroj, informiloj pri Eo	296	307	603	17	32
Originala beletro	258	214	472	27	20
Traduka beletro	458	361	819	20	50
Planlingvistiko kaj esperantologio	229	211	440	26	16
Esperanto (historio, kulturo, movado)	241	299	540	23	38
Politiko, historio, filozofio	166	228	394	25	29
Scienco kaj tekniko, fakaj terminaroj	182	93	275	6	6
Religio	105	93	198	7	6
Aliaj temoj	172	107	279	7	7

En 2009 plej multis originala beletro (27), lingvistiko (26) kaj politiko (25); sed en 2010 en la statistiko supris tute aliaj ĝenroj: traduka beletro (50, kompare kun nur 20 antaŭ unu jaro), libroj pri Esperanto (38, precipe pri la historio de Esperanto) kaj lernolibroj (32). Sed laŭ la dudekjara statistiko nia plej populara ĝenro estas traduka beletro (819 volumoj), kiu grave postlasas la lernilaron (603), dum komence de la jaroj 1980aj lerniloj estis pli multaj ol beletraj tradukoj. Ĉu pro reorientiĝo de niaj eldonistoj al la bezonoj de la spertularo, aŭ pro ŝrumpo de la ekstera intereso? La komparo inter la du jardekoj edidentigas la grandan kreskon de libroj pri Esperanto (precipe pri la historio) kaj de la soci-politika literaturo (ne laste, danke al MAS) kaj la falegon de la sciencaj libroj (de 182 al nur 93).

Multaj kaj malfortaj

2010. Libroj

Sed multaj libroj ne egalas al multaj paĝoj. Ekzemple, la ses broŝuroj de Michel Kenton, kiuj ebligis al B. Lemarchand esti alte en la librolisto, kune havas nur 96 paĝojn, malpli ol unu averaĝa libro. Plej multe da paĝoj pasint-jare produktis la Novjorka Mondial, ankaŭ danke al la tri volumoj de Beletra Almanako.

2010. Paĝoj

Entute, dum 1991–2010 surmerkatiĝis 4020 libroj de pli ol 1000 eldonintoj. Sed ne diru, ke en la mondo estas mil Esperanto-eldonejoj, ja pli ol 700 el ili riĉigis nin nur per unu volumeto dum 20 jaroj. Pli ol cent eldonis tiuperiode po du librojn. Nur 33 eldonejoj produktis pli ol 20 librojn dum 20 jaroj, do averaĝe almenaŭ unu libron jare; kaj nur 6 eldonejoj kontribuis pli ol 80 librojn, do almenaŭ unu libron ĉiusezone.

Plej alte en la listo estas UEA kun 144 libroj. Sed tio estas nur 7 libroj jare. UEA, nia plej aktiva nuntempa eldonejo, estas multe malpli aktiva ol Hachette, kiu antaŭ cent jaroj eldonis ĉ. 350 librojn dum 1901–1914 — averaĝe 25 librojn jare. Multas sed malfortas niaj eldonejoj. Amuzas min ke, kvankam libroeldonado estas nia akcesora tasko, malpli grava ol La Ondo de Esperanto (precipe dum la lastaj jaroj), pli aktivas ol Sezonoj nur kvin Esperanto-eldonejoj en la tuta mondo.

1991-2010. Libroj

1991-2010. Paĝoj

Francio devancis Germanion

2010. Libroj

2010. Paĝoj

Ĉi-jare Francio eldonis rekorde multajn 50 librojn kaj post plurjara dua rango saltis antaŭen kun 405 libroj. Krom en Francio kaj Germanio ankaŭ en Pollando, Nederlando kaj Ruslando aperas almenaŭ unu nova Esperanto-libro ĉiumonate.

1991–2010. Libroj

1991–2010. Paĝoj

Entute, tra 20 jaroj Esperanto-libroj estis eldonataj en 61 landoj — inter ili estas sep landoj de eksUSSR (inkluzive de USSR mem), en kiuj aperis sume 410 libroj, pli ol en Francio.

La supraj linioj traktas la kvanton de la eldonitaj libroj. La kvaliton oni ne povas taksi surbaze de Laste aperis, kaj eble nur en Roterdamo kaj Vieno oni povus legi ĉiujn novaĵojn kaj aperigi la eseon “La Esperanta literaturo en la pasinta jaro”.

Venont-kajere aperos statistiko pri la fontolingvoj de la tradukitaj libroj.

Aleksander Korĵenkov

La Ondo de Esperanto, 2011, №2 (196)