Kio ne estas en kantoj de la grupo? Temas pri pli-malpli tradiciaj trajtoj de la verko en pop-muzika ĝenro, kiuj kaŭzas, se ne sukceson kaj popularecon de la kanto aŭ albumo (kaj aŭtoro kaj grupo), tiam almenaŭ eventualan rimarkeblon kaj rekoneblon.
Unua impreso post aŭskulto de la albumo estis proksimume tia — “tre strangaj kanzonoj, ili havas harmonion, sed ne havas melodion”. Kaj eĉ post longa aŭskultado oni ne ĉiam sukcesos tramurmuri la melodiojn por propra plezuro, des pli kanti en varma kompanio. Do estas en la melodioj nek rokenrola fajra energio, nek simpleco de minora triakordaĵo de popularigitaj popolkanzonoj, ekzemple, de Olivier Tzaut (Karnavaleto, Tra l' mondo) aŭ Johán Valano (Frandu piron). Do, evidente muzikverkoj de Persone elfalas en direkto de “la principoj de Zajdman” pri nepra simpleco de Esperanto-kanto en senco melodia kaj estas same juste pri la teksta parto. Des pli la muzikistoj ne aplikas primitivajn rimedojn kiel repan aŭ hiphopan “recitativon” — stilo eble konvena por Suda Bronkso, sed disfloranta eĉ en Ruslando (imbicilia Decl, Gisa rapidiranto k.s), aŭ elfalantaj el entute griza melodia linio jelpoj de misfunkcianta motorsegilo, kion tiel sukcese faras TATU.
Do, jam tio sufiĉas por konkludi, ke Persone ne celis verki furorajn kantojn, kiuj povus atingi altan rangon, kaj ke ilia muziko estas destinita ne al trivialaj vorantoj de fruktoj de amaskulturo, sed al rondo de aŭskultantoj pli meditemaj, kaj kapablaj traaŭskulti la diskon almenaŭ kelkfoje por eksenti ĉiujn dignojn de ties enhavo.
Pri la kantado eblas diri kurte — la voĉo estas karaktera. En tiu senco ke la voĉo ne estas karakterizita de forta muzika voĉeco, per kiu eblas beligi ajnan kanzonon, kiel tion faras, ekzemple, Aleksandr Gradskij, ankaŭ forestas eksploda metala ronko kiel de Rammstein. Ĉe Persone la kantado ne estas forta, kaj se ĝi estas eble ordinara en muzika senco, sed por la plenumo ĝi estas sufiĉe originala kaj per sia modulado kaj tembro. Ja multaj estradaj kantistoj ne posedis fortajn kaj regulajn muzikajn voĉojn, sed tio ne igas ilin esti malpli grandaj kaj ŝatataj. Nur eblas mencii tiujn muzikistojn kiel Louis Armstrong — “trapafita tenoro”, Aleksandr Vertinskij, Arkadij Severnyj, Aljoŝa Dimitrijeviĉ — ĉies voĉo sonas originale, neripeteble kaj unike. Ĉe Persone kantas tenoro iam trema, iam zuma, sed neniam troiga kaj ĉiam trankvila.
Ĝi ne elvokas sopiron kaj eĉ senton de danĝero kiel “Estas la dua” de Max Roy Carrouges aŭ streĉon pro muzikvoĉaj, tamen majstraj, plaŭdoj de Gianfranco Molle.
Mi nomus tiun plenummanieron “pigra tenoro” — certe ne en eble ofenda senco “mallaborema”, sed donanta ripozon kaj trankviliĝon al cerbo.
La rimedoj de la instrumenta akompanado ne estas buntaj, eblus eĉ diri, ke ili estas avaraj. Avaraj, sed ne primitivaj. Oni trovos en la disko nek improvizojn de ĉefgitaro, nek tondrajn paŝojn de baso, nek kanonadon de drumaparataro, nek komputerajn kvazaŭorgenajn artifikojn. La ĉefa parto de la akompanado apartenas al akustika gitaro kies taktaj akordoj, danke al fajna sento de ritmo kaj majstreco de la gitaristo(j), restigas impreson de ne nura akompanado, sed de finforma muzika verko. Uzo de naturaj, senelektraj muzikiloj faras la muzikon pli proksima, pli hejma por la aŭskultanto.
La versoj de la kanzonoj estas bonkvalitaj kaj tute ne taŭgaj por esti tekstoj de furoraĵoj. Nur pro tio, ke ili ne estas malsaĝaj. Kaj ili estas ekster difino donita de Alfred Bester (Demolished Man, 1953, konata kiel “Homo sen vizaĝo”), ke primitiva teksto devas enboriĝi en cerbon tiel, ke oni ne povu konscie ĝin elĵeti: “Tri, du, unu, ankoraŭ foj'...”
Do, ĉe Persone ni spertas okazon, kiam aro da eventualaj “Ne” rezultigas grandan, kaj sukcesan “Jes”. Ne simplaj kaj ne frapaj melodioj, ne brua kaj ne bunta, zorga akompanado, ne forta trankvila “pigra tenoro”, ne malsaĝaj kaj ne skandalaj tekstoj de la kantoj — ĉio kune faras la kantojn de Persone agrablaj kaj proksimaj. Ilin eblas aŭskulti ripozante, meditante kaj dum laboro. Kaj de tempo al tempo oni nove metas diskon por aŭdi
Petro iris for...
Aleksej Birjulin (Ruslando)
La Ondo de Esperanto. 2003. №7 (105)