Efektive la libro enhavas du apartajn romanetojn: Mallonga romano pri amo kaj Mallonga romano pri mortado.
La unua, pri amo, havas tre bizaran enhavon. Temas pri la juda kabalo, esotera/mistika kaj “sekreta” movado, kiu pretendas klarigi al siaj adeptoj la kaŝitan signifon de la juda biblio, kaj ebligi koni kaj renkonti la diversajn interplektitajn mondojn, kies ekziston tute ne konas la ordinara homo. Ĝenerale, la intrigo de la romano estas ke knabo serĉas perfektan plej taŭgan knabinon kiel edzinon. Kabalanaj sciuloj direktas lin, helpas lin, li spertas multajn apenaŭ kompreneblajn eventojn, kaj fine trovas sian celatan amulinon. Sed kiam komenciĝas geedziga ceremonio, lin atakas demonoj, kaj dum provo liberigi lin de la demonoj, li ekmortas. Poste, sekreta kaj danĝera rito, per kiu la spiritoj de mortintoj povas en-nian-mondon-iĝi, ebligas la gejunulojn efemere aperi kaj sciigi, ke en la spirita ekzisto ili povis plenumi la geedziĝon.
La dua romano, pri mortado, havas tute alian karakteron: multe malpli bizaran, sed ankaŭ multe malpli koheran. Ĝi rakontas scenojn el la nazia periodo en Germanio, kaj sekvas la vivon de knabeto, kiun oni prieksperimentas por ebligi studon de la manipulebleco de la interna animo/menso de la infano. Rezultas frenezo, kaj iom post iom ni mem eniras la frenezan menson de la knabo, tiel ke ĝi kvazaŭ estiĝas la nia.
Kelkaj necesaj komentoj pri la duparta verko:
En la libro svarmas komposteraroj, ĉiupaĝe, kelkfoje ĉiulinie.
La traduko estas farita de persono, kies rego de la Esperanta lingvo estis preskaŭ egale fuŝa kiel la kompostado. Dolorigas legi la unuajn dekojn da paĝoj, pro la misgramatikaĵoj kombinitaj kun la komposteraroj. Lante, dum oni legas la lastajn dekojn da paĝoj, la misgramatikemo iom post iom malaperas, kvankam preskaŭ neniam la akuzativo estas ĝuste uzata. Kaj ŝajne neniu kompetentulo traekzamenis kaj korektis la komposterarojn. Ke la libron kompostis persono(j) ne komprenantaj la kompostatan lingvon, estas domaĝe neniel neofta fenomeno en nia presita literaturo. Sed la plena manko de korekto de la kompostaĵo mirigas eĉ la plej spertan recenzanton.
Mi teoriumas, ke la tradukon komencis persono kies kono de la Esperanta gramatiko ankoraŭ estis tiu de vera komencanto, sed kiu dum la periodo de la tradukado pli kaj pli kleriĝis pri la lingvo, tiel ke en la lastaj paĝoj gramatikaj eraroj komencis manki, escepte de la akuzativmisado.
Flankenmetinte la traduko- kaj kompost-erarojn, mi devas konfesi ke la bizara karaktero de la Mallonga romano pri amo tiom perpleksis min, ke mi sentis nur konfuzon. Do mi ne ĝuis ĝin. La dua verko, Mallonga romano pri mortado, naŭzis min, ne pro sia enhavo, sed ĉar ĝi spegulas la naturon de eventoj realaj. Kaj estante psikiatria psikologo, mi multe tro facile retrovas similan karakteron en personoj de mi renkontitaj kaj renkontataj, tiom ke mi vere malesperas pri la sorto de la homaro.
Se via psikologia “stomako” estas sufiĉe fortika, mi kontraŭvole rekomendas legi la duan romaneton. Kaj se via tolero de misuzado de nia lingvo estas sufiĉe forta, nu eble vin interesos la unua romaneto.
La libro mem estas bonaspekta, la preso estas klara kaj bonaspekta. Eĉ la paĝoj ne emas elfali, kaj tio ja estas vera raraĵo en nia aktuale eldonata libraro Esperanta.
Donald Broadribb (Aŭstralio)
La Ondo de Esperanto. 2009. №7 (177)