Fine
de aprilo mi sukcesis voĉdonigi artikolon pri Antoni Grabowski por la
internacia projekto “Traduko de Semajno” kadre de la tutmonda libera
reta enciklopedio Vikipedio. La artikolo gajnis la voĉdonon kaj rezulte
estis tradukita fare de volontulaj tradukistoj al 29 lingvoj, kio iĝis
ĉi-jara rekordo en la projekto.
Post kiam la afero iĝis konata, oni proponis al mi recenzi la libron de Banet-Fornalowa. Ricevinte la libron, mi tre bedaŭris, ke la eventoj ne okazis inverse: unue la libro, poste la vikipedia artikolo! Ni povintus proponi por la traduko multe pli riĉan tekston! Mi jam multe plibonigis la rusan version de la enciklopedia artikolo per la faktoj, ĉerpitaj en la libro de la pola historiistino.
La libro, kiun mi ricevis, estas jam la dua eldono. Verkis ĝin, kio gravas, profesia historiisto Banet-Fornalowa, kiu antaŭe pliriĉigis esperantistan sciaron per esploroj pri Esperanto-teatro. La aŭtorino atente kolektis grandan materialon por la libro: en ĝi estas pli ol 20 ilustraj paĝoj (fotoj, titol-paĝoj de libroj k.s.), genealogia arbo de familio Grabowski kaj, kio plej forte impresis min, kolekto de tekstoj pri Grabowski el diversaj epokoj.
La teksto de Banet-Fornalowa okupas precize duonon de la libro, la resta duono de la libro estas interesega artikolaro, en kiu, i.a., eblas trovi:
Recenzo ne estus recenzo, se mi nur laŭdus la libron. Evidenta eraro estas mencio de “teksila fabriko de Paŭuŝin kaj Derbjeniev” (pĝ. 22). Kvankam mi nenie trovis mencion de precize tiu fabriko, evidente temas pri relative oftaj rusaj familinomoj Палушин kaj Дербенёв kies Esperanta transskribo povus esti pli preciza kaj eleganta en la formo: Paluŝin kaj Derbenev.
Ĝenerale la “ruslanda” periodo de la vivo de Grabowski povus esti pli interese priskribita, se la aŭtoro provus kontakti la plu ekzistantan Esperanto-societon en Ivanovo, kies membroj eble povus trovi menciojn de la fabriko, kie laboris Grabowski, eble ĝiajn fotojn, eble la domon, kie la eminentulo loĝis, ktp.
Sendube la libro de Banet-Fornalowa pri Antoni Grabowski estas nepre havinda por ĉiu esperantisto: eĉ se ne en persona biblioteko, do almenaŭ en la biblioteko de la loka klubo.
Slavik Ivanov (Ruslando)
La Ondo de Esperanto. 2005. №7 (129)