Universalaj Kongresoj de Esperanto

Duafoje en Zagrebo

86a Universala Kongreso de Esperanto.
Zagrebo (Kroatio). 21–28 jul 2001.

Kvankam, laŭ Georgo Handzlik, la alta protektanto estas “ulo, kiu anstataŭ viziti kongreson sendas telegramon”, ĉi-foje prezidento de Kroatio, Stjepan Mesić, venis al la malfermo kaj komparinte la du UK-epokojn, diris:

En tiu epoko, maltrankvila, sed interesa kaj sortdecida, unu sola afero ne ŝanĝiĝis, kaj tio estas la entuziasmo de vi, esperantistoj, kaj via deziro helpi, per la lingvo kiun vi uzas kaj kiun vi propagandas, ke la mondo, en kiu ni vivas fariĝu pli bona.

Kroatiaj samideanoj dank' al la bonaj kontaktoj kun la ŝtatgvidantoj preparis bonan kongreson, kaj ni esperu, ke la kongresa postrikolto estos abunda.

En la urbo de Lapenna

Lapenna nun prenas sian ĝustan lokon en nia historio, kiel unu el niaj plej elstaraj kolegoj kaj animantoj. Estas bele, ke tio okazu ĝuste ĉi tie en Zagrebo, kaj ke memorante lin ni memoru ne la aferojn, kiuj en pasinteco nin dividis, sed la aferojn, kiuj nin unuigis kaj unuigas en dialogo de paco kaj kompreniĝo, kiu estu ekzemplo por nia mondo dividita.

Dialogoj kaj aliaj konversacioj

Fakaj asocioj uzis la kongreson por siaj kunvenoj. Ekzemple, IKEF (Internacia kaj Komerca Ekonomia Fakgrupo) konfirmis la stabilan agadon. Ĝia prezidanto, Josef Braun, menciis eldonon de INKOTERMOJ 2000, verkadon de altnivelaj artikoloj por Monato kaj bonan kunlaboron kun TAKE, kiu manifestiĝis per sukcesa komuna faka seminario en Francio. En la diskutado oni emfazis neceson de rapida pretigo de aktualaj terminaroj pri ekonomio kaj komerco kaj pli forta helpo al esperantistaj komercistoj. IKEFanoj estis akceptitaj en la Zagreba Ekonomia Ĉambro.

Terminologian problemaron dum tri horoj diskutis sesdeko da interesitoj. Daŭras provoj reaktivigi Terminologian E-centron, estas serĉata kunordiganto por terminologia diskutgrupo. Esperantologia konferenco allogis pli ol 160 personojn — kvin prelegoj kun vigla diskutado daŭris kvar horojn.

Elektado sen elekto

Laŭ la propono de la Elekta Komisiono, la elektado estis senalternativa; kaj inter la nunaj estraranoj estas nur unu B-komitanano, rekte elektita de la membroj. Kvankam nun estas je unu estrarano pli multe ol antaŭe, el la taskoj de la Estraro malaperis “kulturo” kaj “faka kaj scienca agado”.

Forta lezo antaŭ Fortalezo

Kvankam la demisiintoj ne diris tion, multaj mense asociis la demisiojn kun la premkampanjo kontraŭ iuj roterdamaj oficistoj, informoj pri kiu likis en la reto antaŭ la kongreso. Sed mankas glasnosto en Esperantujo, kaj dum la tri postkongresaj semajnoj la novaj gvidantoj de UEA ankoraŭ ne donis la “oficialan vidpunkton”. Ĉu Zagrebon hantis Lapenna, kies iama demisio efikis pli ol la kabeo de Kabe? “Forta lezo jam en Zagrebo”, — komentis kongresano.

Cetere, Fortalezo atendos nin en 2002. Kaj Göteborg en 2003. Ankaŭ en Ĉinio, Vjetnamio, Japanio, Litovio kaj Ruslando oni planas inviti UKon. La nova estraro decidos.

Halina Gorecka

kiu kore dankas al Petko Arnaudov pro la senditaj zagrebaj impresoj, kaj al Josip Pleadin kaj István Ertl pro la senditaj eroj el Zagreba Albumo

Mesaĝo de la Ĝenerala Sekretario de Unuiĝintaj Nacioj 
al la 86a Universala Kongreso de Esperanto

La Esperanto-movado ĉiam partoprenis la celon interligi homojn trans naciaj limoj. Hodiaŭ ni vivas en nova epoko de komunikado, en kiu eblas transsendi informojn pli rapide kaj pli foren ol iam ajn antaŭe. Tamen unu homo el du neniam faris aŭ ricevis telefonvokon. Larĝa diĝita disdivido forbaras multajn malriĉajn landojn de la rimedoj de informteknologio. Unuiĝintaj Nacioj, kunlabore kun la civila socio kaj la privata sektoro, havas firman volon transponti tiun dividon.

Inter la novaj iniciatoj, pri kiuj mi esperas, ke ili konstruos diĝitajn pontojn al la evolulandoj, estas la Teknologia Servo de UN, UNITeS. Tiu norda reto de volontuloj dividas sian scipovon kun grupo en sudaj landoj, donante trejnadon pri la aplikado de teknologio. Plibonigita komunikado havigas multajn avantaĝojn: por distanca lernado, pli rendimenta negocado kaj pli rapida reago al urĝaj okazaĵoj. Dividante la neelĉerpeblan varon informado ni povas plibonigi ĉies aliron al edukado, sano kaj prospero.

Dum ni alstrebas niajn komunajn celojn de plibonigitaj komunikado kaj komprenado, mi antaŭĝojas pri pluaj kunlaboro kaj bonvolo inter Unuiĝintaj Nacioj kaj la Esperanto-movado. En tiu spirito mi deziras al vi plenan sukceson.

(La lasta frazo de la cetere anglalingva mesaĝo estis skribita en Esperanto.) 

Mesaĝo de Unesko al la 86a Universala Kongreso de Esperanto

Unesko aparte sin koncernas pri tiu ĉi temo: unue rilate ĝian mandaton antaŭenigi kulturon de paco, kaj due, kaj pli aktuale en la nuna jaro, en la kadro de la Jaro de Unuiĝintaj Nacioj pri Dialogo inter Civilizoj. La fakto, ke la Universala Kongreso de Esperanto sin dediĉas al tiu ĉi jaro de Unuiĝintaj Nacioj, estas aparte signifa al Unesko. Neregistaraj organizaĵoj kiel la via ludas gravan rolon en antaŭenigo de la celoj kaj objektivoj de Unuiĝintaj Nacioj, kaj Unesko alte taksas siajn jam longedaŭrajn rilatojn kun Universala Esperanto-Asocio.

Lingvoj kaj lingva diverseco konsistigas la ŝlosilon al interkultura dialogo. Ĉar estas la lingvo mem, kiu esprimas la komunan historion de kulturo kaj ebligas al ĝiaj membroj komunikiĝi inter si. Je sama tempo, estas la lingvo, kiu povigas kulturojn interŝanĝi ideojn kaj prunti kaj adaptiĝi inter si. Same estas la lingvo, kiu permesas al ni komune dividi niajn ideojn pri la mondo sur tereno de kultura diverseco kaj malsami dum ni samtempe festas nian komunan homecon. Fine, estas per parolado kaj aŭskultado unu al alia, ke ni atingas kompreniĝon, tiel esencan al paca kunekzisto.

La laboro de Unesko en edukado, komunikado kaj kulturo daŭre emfazas la gravecon de multlingvismo kaj de konservado de lingva diverseco en tutmondiĝanta terglobo. Tamen, ni rekonas, ke tia diverseco neniam estu uzata kiel preteksto por perforto aŭ konflikto. Jen nia defio. Ni komune dividas tiun defion kun niaj kunlaborantoj tra la mondo, kiel ekzemple vi, kiuj dediĉis sin al la celoj de la Dialogo inter Civilizoj.

En tiu ĉi kadro ni alte taksas la laboron de la Universala Kongreso de Esperanto, ĉar vi antaŭenigas lingvon, kiu estas ilo de dialogo inter civilizoj kaj ne fiksis siajn radikojn en la kulturo aŭ intelekta tradicio de difinita grupo de nacioj.

Mi deziras al la Kongreso plenan sukceson.

John Daniel
Asista Ĝenerala Direktoro pri Edukado 

Ni estas multnombra ŝiparo iranta laŭ la sama vojo

Yves Peyraut, la prezidanto de la Plenumkomitato de SAT, prezidis la kunvenon. Li rimarkis, ke io tia (prezidanto de la Plenumkomitato de SAT, kiu prezidas kunvenon okazantan en la kadro de la Universala Kongreso de UEA) antaŭ iom da jaroj estus neimagebla. Tamen la afero aspektis tute nature al la dudeko da reprezentantoj de esperantistaj asocioj, kiuj partoprenis, kaj al la trideko da kongresanoj, kiuj ĉeestis.

Yves Peyraut enkondukis la kunvenon per memorigo de la esenco de ĉi tiu Strategia Forumo de la Esperanto-Komunumo: temas pri libera interŝanĝo de opinioj kaj planoj inter sendependaj asocioj cele al kunlaborado por la bono de la tuta esperantlingva komunumo.

Sekvante tiun rimarkon, mi mem uzis la metaforon pri ŝiparo konsistanta el ŝipegoj, ŝipoj, ŝipetoj kaj boatoj, kiuj restas en kontakto inter si nur por decidi la vojon de la tuta ŝiparo.

Ĉi-jare la kontakto rilatis ĉefe al la nova labor-plano aprobita de la komitato de UEA. La prioritatoj de tiu labor-plano estas: informado, instruado, utiligado. Kaj ĝuste pri la punkto utiligado, pri la per-esperanta agado, temis la debato. Ni devas trovi manieron por subteni la agantojn per Esperanto, la utiligantojn de la lingvo.

Preter la multaj praktikaj ideoj proponitaj, unu ŝajnas esti la ĝenerala principo: fini la interasocian batalon (mi ŝtelas membrojn de vi kaj vi ŝtelas membrojn de mi) kaj utiligi nian diversecon por puŝi agadojn kaj agantojn al la ĝusta asocio. Mi donu du ekzemplojn.

Se en la Esperanto-komunumo estas homoj, kiuj opinias, ke esperantistoj agu kontraŭ la mort-puno, estas senutile, eĉ malutile, organizi ardajn batalojn en UEA aŭ en IKUE, ĉu ili pro sia neŭtraleco kaj ĝenerala idearo rajtas aŭ ne rajtas partopreni. Estas tre pli simple lasi SAT-on gvidi tiun agadon.

Se venas propono de ĉina fervojisto provizi ĉiujn ĉinajn lokomotivojn per verda stelo, antaŭ ol UEA aŭ SAT komencas pristudi, kio estas lokomotivo, verŝajne valoras transdoni la proponon kaj la laboremon de la ĉina membro al la IFEF. Kaj inverse.

Dua ideo, kiu estis debatita, estis la neceso starigi iom pli stabilan sistemon de konsultiĝoj tra la jaro. Eble la solvo estos nova ret-listo starigota, por doni respondon al demando, kiu jam estis levita en la unua kunsido de la Strategia Forumo en Montpeliero.

Ne mankis rakontoj pri sukcesoj (ekzemple la partopreno de gesinjoroj Grattapaglia de la Rotaria Asocio en granda kunveno de rotarianoj en Usono) kaj pri malfacilaĵoj (ekzemple la manko de administra stabileco de multaj fakaj asocioj).

Ne mankis klopodoj de partoprenantoj ne reprezentantaj asociojn tiri la diskuton al siaj propraj amataj ĉevaletoj (inform-oficejo de UEA en Bruselo aŭ provizado de ĉiuj skribiloj en la mondo per la vorto Esperanto). Sed tio apartenas al la esperantista folkloro.

La sukceson de la debato oni povas taksi per tio, ke la partoprenantoj en debato, kiu laŭ la programo daŭris proksimume de la 2a horo posttagmeze ĝis la 6a, rifuzis havi paŭzon en la mezo de la debato, malgraŭ la varmo en la salono kaj la evidenta neceso provizi sin per trinkaĵoj.

Nur fervoraj esperantistoj kapablas je tio.

Fine de la kunsido Yves Peyraut diligente listigis la sugestojn de la partoprenantoj, kiuj estos temo por debato en la nova ret-listo.

Renato Corsetti

La Ondo de Esperanto. 2001. № 8–9 (82–83)

La Fortaleza UK: Inspiris la bela sonĝo de l' (h)omaro

“Mia Brazilo brazila
Ritmado multperkutila
Brazil', por mi, Brazil', por mi …”
(Akvarelo de Brazil' de Ary Barroso, tradukis Tarcísio Lima)

La nord-orienta brazila urbo kun la belegaj plaĝoj kaj plaĉa varmego mildigita de la oceana vento kaj akompanata de la ĉiam agrablaj brazilanoj donis al la ĵus pasinta kongreso (3–10 aŭg) apartan karakteron. Pli ol 800 aliĝintaj brazilanoj eksterordinare formis kongresanaron kun unulanda majoritato, kongreson kun ĉie ĉeestanta gastamo.

Tiu granda grupo alvojaĝinta de la tuta vasta lando senteblis de tempo al tempo kiel forta aklamo en la salono. Tiel la brazilanoj salutis siajn lokajn heroojn, la Lokan Kongresan Komitaton, kaj la artistojn je la tonoj de siaj amataj kantoj. Nun tiuj kantoj pli forte apartenas al ĉiuj ni, pli integrite en nia esperantisma kanta trezoro. Plaĉajn memorojn vekas la mardvespera koncerto de brazilaj E-muzikistoj: Tarcísio Lima, Flávio Fonseca kaj la bando Merlin, kiu alvokis similan publikreagon kiel la jam pionira Persone en Eŭropo.

La ĉeestintoj de la nacia vespero rakontis pri mirinda travivaĵo, pri karnavala etoso. Kontentigis ankaŭ la teatraj prezentoj de la junulara Atlaspatoart de la IJK-urbo Pato Branco (“La domo kiu timigis”) kaj la duopo Vida Jerman kaj Saša Filipović (brazilaj poemoj kaj “Amo per proverboj”). Impona estis la danca spektaklo de la vaste konata ensemblo Edisca. La humanisman edukadon de la Edisca-fondaĵo prezentis portugallingva filmo antaŭ la prezento kun — senantaŭaverte — anglalingva subteksto. Tamen ne estis multaj tiaj etaj konfuzsurprizoj en la kongreso, kiu estis orde organizita ekde rapida transdono de la dokumentoj ĝis komfortaj transportoj, kiuj tamen ne sukcesis plene kompensi la ĝenon de la granda distanco inter la ĉemaraj hoteloj kaj la kongresejo.

Dum la kongreso ni kleriĝis en prelegoj de la Internacia Kongresa Universitato, en AIS-kurso kaj alimaniere. La esperantologia konferenco diskutis nian kulturon. La tago de la lernejo estis aparte riĉa kompense al la neokazigo de ILEI-konferenco. “Diverseco — ŝanco, ne minaco” estis la kongresa temo. Menciindas du invititaj gastoj: José Carlos Morales, iniciatinto de la UN-jardeko de indiĝenaj popoloj 1995–2004, prezidanto de la Monda konsilio de indiĝenaj popoloj kaj de Indiĝenaj Dialogoj, kaj Patrick Gallaud, ĝenerala sekretario de la Monda federacio de UNESKO-kluboj, asocioj kaj centroj.

Por UEA la kongreso estis ankaŭ signo de nova struktura etapo. Nova ĝenerala direktoro Trevor Steele organizis la landajn salutantojn ĉe la podio, apudis en la komitatkunsidoj kaj estris la kunsidon “CO respondas”, kie li malkaŝe rakontis pri la konsideroj por kaj kontraŭ eventuala translokiĝo de la sidejo. Nova revuoredaktoro Stano Marček sekvis fervore la okazaĵojn, kaj nova libroservisto Ionel Oneţ laboris apud la pensiiĝonta Simo Milojević. La antaŭa redaktoro de la Jarlibro, Francisco Veuthey, partoprenis ĉi-foje ne kiel stabano sed kiel simpla ĝuanto de Brazilo de kleraj, respektemaj homoj — kaj kiel redaktoro de Folioj de Kat-amikaro.

La Komitato de UEA ricevis de la Estraro promeson pri enrevua apero de korektoj kaj kompletigoj al la Estrara Raporto 2001 — kaj konklude la Komitato akceptis la raporton preskaŭ unuanime (tri sindetenoj). Aliflanke, per 17 voĉoj por kaj 13 kontraŭ, la Komitato akceptis la proponon de Mireille Grosjean, A-komitatanino por Svislando, tuj sendiskute voĉdoni pri la buĝeto 2003, tiel interrompante la demandojn kiujn mi, komitatanino A por Finnlando, jam komencis prezenti. Sekve la buĝeto, kiu interalie malaltigas la sumon por salajroj en la CO de 262045,85 eŭroj (rezulto en 2001) al 211000 por 2003 kun la klarigo ke “en 2003 estos malpli da oficistoj ol en 2001”, rapide estis akceptita de la Komitato.

Tamen la estraranino pri financoj Ans Bakker-ten Hagen bonvole strebis klarigi la buĝetajn aferojn en la antaŭa subkomitata kunsido dum kiu, bedaŭrinde, mankis tempo. Ŝi ankaŭ faris resuman klarigon sub la tagorda punkto “ceteraĵoj”. Interalie ni eksciis, ke la redaktora laboro ne plu estas buĝetita sub salajroj.

Elektiĝis nova Elekta Komisiono. Ĝi planas instigi al alelektiĝo de C-komitatanoj kaj al preparo de la estrarelektoj en Pekino 2004. Voĉdonis 41 komitatanoj kun la jena rezulto: elektiĝis Edwige Tantin Ackermann (30 voĉoj), Povilas Jegorovas (29) kaj Takeuti Yosikazu (35); ne elektiĝis Symilde Schenk Ledon (17) kaj Anna Ritamäki (11). Por mi la EK-elektado estis aparte interesa, ĉar mi penis esti kandidatigita laŭ la proceduroj de la elekta regularo. Marde mi transdonis al la EK-prezidanto mian prezentiĝon kaj kandidatigon subskribitan de du komitatanoj. Tamen dum la vendreda komitatkunsido, pro diversaj miskomprenoj, mia kandidatiĝo estis aldonita lastminute. (Nek mi mem nek la EK-prezidanto ĉeestis kiam la tagorda punkto estis ektraktita.)

Kio do rezultis de la UK krom memore sonoranta brazila muziko kaj stako da kongresaj kurieroj titolitaj La Bela Sonĝo de l'Omaro (honore al la kongres-simbola besto)?

Restis iu baza sento de samtempe nove freŝa kaj plene tradicia kongreso, inspire fidela al nia historio. Teme tra la tuta kongreso ritmis ankaŭ La Espero de Zamenhof. Ferme kaj malferme ĝi estis kantita en sia kutima marŝa takto. Intertempe ĝi ankaŭ sonis, eĉ trifoje, kun noveca muzikstila freŝo de Lima, kaj, krome, kiel la ĉeftemo de la literaturanaliza prelego de Humphrey Tonkin. Iel, kvazaŭ mirakle, ne plu ŝajnis eksmoda la konvinko pri la efektiviĝo de la bela sonĝo de l'homaro.

Anna Margareta Ritamäki

La Ondo de Esperanto. 2002. №8–9 (94–95). 

88a Universala Kongreso de Esperanto.
Gotenburgo (Svedio), 26 jul – 2 aŭg 2003

La subaj artikoloj aperis en la kongresa kajero de La Ondo de Esperanto. Oni rajtas aperigi ilin plene aŭ fragmente kun nepra indiko de la fonto: La Ondo de Esperanto. 2003, № 8–9.

• Komitatano Z. Esperigaj signoj el Gotenburgo
• Halina Gorecka. Kongresaj impresoj
• Premioj aljuĝitaj
• Novaj Honoraj Membroj de UEA
• Anna Margareta Ritamäki. La komitato en Gotenburgo: ĉu jam konstrue al stabila tutmonda asocio?
• Sukcesa IJK en Svedio
• Ruslingva artikolo el Kaliningrandskaja Pravda (12 aŭg 2003).

Vortoj de Komitatano Z

Esperigaj signoj el Gotenburgo

Ĉi-foje la Kongresan Ondon ni komencas per Vortoj de Komitatano Z, kiu komentas la ĉi-jaran ĉefeventon en Esperantujo — la Universalan Kongreson, kiu okazis 26 jul – 2 aŭg en Gotenburgo kun 1791 aliĝintoj. En la sekvaj paĝoj vi trovos aliajn informojn pri la Kongreso.

Ankaŭ en Gotenburgo la nombro de aliĝintoj denove ne imponis. Kontraŭ la fono de diversaj plagoj, kiuj lastatempe subfosis internacian turismon, ĝi tamen ŝajnas kontentiga. La pasintjara UK en Fortalezo estis multe malpli nombra ol la antaŭa UK tiulande en 1981, sed Gotenburgo allogis nur dekon da aliĝintoj malpli ol Stokholmo en 1980. Se Pekino venontjare proksimiĝos nombre al la unua UK tie en 1986, ni havos kaŭzon je optimismo, des pli ĉar litovoj laŭdire garantias pli ol 2000 kongresanojn en Vilnius en 2005.

En Gotenburgo la estraro faris strangan eksperimenton, kiu espereble ne ripetiĝos: inaŭguro en lundo. Oni klarigis, ke tio ebligos al pli da ĵurnalistoj, diplomatoj k.a. oficialuloj ĉeesti, sed tiu celo ne realiĝis. Pasintjare mi plendis pri degenero de la inaŭguro. Evidente ĉi-jare ĝuste la oficialuloj kontribuis al ĝia malsolenigo per nekutime longaj alparoloj. Ne estis saĝe lasi ilin lacigi per tedaj ŝablonaĵoj la publikon, kiu devis poste aŭdi ankaŭ franclingvan prelegon pri la kongresa temo, interesan kaj valoran, sed certe suferigan al multaj post ĉio antaŭa. En Pekino la nuna estraro aperos lastfoje sur la inaŭgura podio. Ĝi devus zorge manuskripti sian finan akton, tiel ke la inaŭguro vere agordu la brustojn de la kongresanaro kaj difinu etoson por la tuta semajno — tasko, por kiu la tria tago estas tro malfrua. En tiu levo de animoj estas nenio sekteca. Temas pri daŭra neceso de socia movado reŝargi la entuziasmon de siaj membroj.

Bele fermi la Pekinan UK estos jam tasko de nova estraro. El Gotenburgo venis signoj, kiuj donas esperon pri pli deca elektoprocezo ol tiu, el kiu rezultis la nuna aro da estraranoj. Laŭdinda estis la okazigo de publika kunveno de la elekta komisiono, en kiu ĉiu ajn rajtis proponi nomojn de eblaj kandidatoj. Eble pro nesufiĉa reklamado ĝi ne estis amase vizitata, sed ĝi ĉiukaze donas impreson pri aktiva kaj aktiviga komisiono.

Al la bonaj signoj apartenas ankaŭ la multeco kaj vigleco de la publiko en “Estraro respondas”. Kiel raportis Libera Folio, estraranoj tamen respondis “kolere”. Ilin precipe agacis ĝuste Libera Folio, kiu jam ĵetis lumon sur multajn evoluojn, kiujn la estraro evidente preferis aŭ prisilenti aŭ plibeligi. Informado tamen estas fundamenta elemento de demokratio kaj plenumi tion ne estas malica opoziciaĵo. Libera Folio faris multe da bono en mallonga tempo por instigi interesiĝon kaj diskuton pri la sorto de UEA. Ĝia lanĉo estis vere la ago de la jaro. Al ĝi parte ŝuldiĝas plia pozitiva signo el Gotenburgo, nome ke nekutime granda publiko observis la laboron de la komitato. Mankas al mi ankoraŭ informoj por komenti tiun laboron, sed nun estas plej grave konstati, ke io tre grava okazas: membroj de UEA ekinteresiĝas pri sia asocio. Tio neeviteble kunportas ĝenajn demandojn al la estraro, pro kio precipe Libera Folio estas ruĝa tuko por iuj en ĝi. Per sia kolero en Gotenburgo ili projekciis al Libera Folio frustriĝon pri sia propra malsukceso.

Komitatano Z

Kongresaj impresoj

La tutmondecon de nia lingvo atestas ankaŭ niaj kongreslandoj. Pasintjare Brazilo aldonis karnavalan etoson, freŝecon kaj apartan fascinon por kutime seka aranĝo. Sed ĉi-jare la skandinaviaj malparolemo, retenemo en kontaktoj kaj ŝato al ordo reliefiĝis en la glate kaj senstumble funkcianta kongreso.

Certe, neniu UK imageblas sen la komitat-kunsidoj, diskutoj pri la kongresa temo, fakaj kunsidoj k.s. Sed indas almenaŭ iel modifi la erojn. Ĉi-jare tio okazis, ekzemple, pri la Belartaj Konkursoj. Sed tute pale de jaro al jaro pasas la aranĝo Libroj de la Jaro kiam la samaj eldonistoj rapidparolas por prezenti siajn eldonaĵojn. Pli vigle pasas la Aŭtoraj duonhoroj.

En la dimanĉa “kleriga” programo Ziko M. Sikosek tute ravis min per “Informado estas pli ol scioj. Prelego kun simulludo” kaj “Silentado kaj la movadaj militoj”. Mirinde aktivan partoprenon oni notis en la diskutgrupoj pri la kongresa temo “Lingvaj rajtoj kaj respondecoj”, ankaŭ en kelkaj kunvenoj, kiuj traktis la agadojn de EEU kaj BKC. Cetere, la stilo de Dafydd ap Fergus profunde penetris en la Esperantan gazetaron. Ne nur Libera Folio, sed ankaŭ grandparte la kongresa Kuriero estas stampita per lia stilo. Pli moderna aspekto, multaj fotoj allogis. Sed ĝenis ege multaj mistajpoj kaj fuŝe skribitaj nomoj. Eĉ unu artikoleto aperis dufoje. Kiam oni maturiĝos por dungi profesiajn redaktoron kaj provleganton por ne diskrediti la aferon? Ĉu ne estas tasko de TEĴA?

Kultura programo ne estis tiom abunda. Tute kuriozan efikon kaŭzis kunligo en la sama vespero de leĝera Kabaredo kun tragika Aniaro. La ĉeestintoj en la fama klubejo Jazzhuset (ankaŭ neesperantistoj) ĝuis prezentadon de “Esperanto Desperado”.

La mirinda vojaĝo de Nils Holgersson de Selma Lagerlöf inspiris la organizantojn de la Nacia Vespero. Ni travojaĝis Svedion helpe de lumbildoj, naciaj kantoj kaj dancoj. La landon konigis kelkaj specialaj programeroj, ankaŭ la bela numero de La Espero, kiun ricevis ĉiu kongresano.

Pravas Georgo Handzlik, ke la alta protektanto estas “ulo, kiu anstataŭ viziti kongreson sendas telegramon”. Ĉefministro Göran Persson feriis. Cetere, ekzistas onidiro, ke la solena malfermo ne okazis dimanĉe, ĉar la oficistoj de la kongresejo nepre bezonas havi ferian tagon dimanĉe, precipe somere.

Halina Gorecka

PS. Mi plezure rememoras la vojaĝon kaj la restadon en la kampadejo Coruna kun la litova grupo, kiun mi sincere dankas pro la harmonia kaj agrabla etoso.

Sur la foto: Ionel Oneţ havis multege da laboro en la Gotenburga libroservo. (Fotis Kalle Kniivilä)

Premioj aljuĝitaj

En Gotenburgo estis anoncitaj laŭreatoj de la tradiciaj premioj de UEA.

Trofeo Fyne, starigita memore al Adam kaj Erica Fyne el Kanado, estas donata ĉiun duan jaron al la plej sukcesa landa asocio de UEA. Ĝin ricevis Litova Esperanto-Asocio.

Subvencio Cigno (ĉ. 4.500 eŭroj) financas Esperanto-projektojn en la tria mondo kaj en la eksaj socialismaj landoj. Ĝi estis aljuĝita al Armena Esperanto-Asocio kaj al Federacio Esperanto de Barato.

Fondaĵo Grabowski subtenas la Esperanto-kulturon. Ĉi-jare ĝi helpis al Litova Esperanto-Asocio, Laŭlum (Ĉinio), Mikaelo Bronŝtejn (Ruslando) SAT-Amikaro kaj eldonejo “Bero” (Nederlando). 

Novaj Honoraj Membroj de UEA

En Gotenburgo novaj Honoraj Membroj de UEA iĝis: Edwin Burg (Nederlando), Adolf Burkhardt (Germanio), Imre Ferenczy (Hungario), Salah Ghanem (Libano), Josef Kavka (Ĉeĥio), Antanas Mekys (Litovio). 

La komitato en Gotenburgo: ĉu jam konstrue al stabila tutmonda asocio?

Raporto de Anna Margareta Ritamäki el “La Ondo de Esperanto”

Se UEA ne kuraĝas montri sian doloron ni membroj fremdiĝas. Se ni ne konas la situacion ni ne povas doni nian varmon kaj subtenon. Kiam la komitato kunsidos en Gotenburgo mi provos kontribui al pli varma klimato en UEA, honesta kaj malferma. Mi sopiras al nova printempo, al freŝa spiro, al fido pri stabila tutmonda asocio kaj ĝuoplena partopreno en ritmo de somero en Esperantujo.

La estrara raporto estis pli klara kaj eksplicita. Baze ĝi kontentigis eĉ la plej laŭtajn kritikantojn de la pasinta jaro, ankaŭ min. Mia ĉefa kritiko rilatis al la laborplano, kies laborkampoj informado, instruado kaj utiligado estis emfazitaj, dum la same esencaj labordirektoj plijuniĝo, tutmondiĝo kaj profesiiĝo ne estis elstarigitaj. Tiu tendenco ripetiĝis en la dujara pritakso de la laborplano de UEA 2001–2010 Al lingva demokratio.

La spezokontoj esprimis dolorajn faktojn. Pasintjare “la situacio en la CO” kaŭzis pli da elspezoj por estraraj vojaĝkostoj kaj por dungitoj. Pro la falinta membronombro la kotizaj enspezoj limiĝis al 210 mil eŭroj, 40 mil sub la buĝetita nivelo. Pri la nuna jaro konstateblis komputilaj kaj homfortaj problemoj pro kiuj pliakutiĝis la perturboj en la administrado.

Inter la kvarhoraj plenkunsidoj sabate kaj vendrede eblis intense diskuti kaj antaŭprepari la finajn decidojn en almenaŭ naŭ kunsidoj de la ok temaj subkomitatoj, kiujn ĉi-jare prezidis neestraranoj. Mi partoprenis en tri subkomitatoj, kiujn ligis komuna zorgo pri stabileco: financo kaj administrado, junularo kaj informado.

Aparte atentinda estis la skriba raporto de la Oficeja Komisiono funkciinta de aŭgusto 2001 ĝis aprilo 2003. Ni ricevis konkludojn pri la nuna stato de la domo en Roterdamo. La taksoj pri ĝia valoro kaj fortikeco kulminis en la decido investi ĝis 300 mil eŭrojn por riparo kaj plibonigo de la domo. Klaras ke la CO de UEA restos en Roterdamo.

Alia leginda dokumento estis “Propono de TEJO rilate al oficeja modernigo, investa politiko de UEA kaj ekhavo de TEJO-oficisto”, kiun la Estraro de UEA transdonis al la Komitato por pritrakto. TEJO per sia propono sukcesis levi sian situacion al unu el la ĉeftemoj de la plej alta organo de UEA. La Estraro estis petita prepari analizon pri avantaĝoj kaj malavantaĝoj de eventuala akiro de propra jura personeco por TEJO kaj la manieroj tion realigi “kun minimuma ŝanĝiĝo de la nunaj rilatoj inter TEJO kaj UEA”. Hokan Lundberg kaj Sonja Petrović, komisiitaj de la TEJO-komitato, klarigis ke TEJO ne deziras proteste disiĝi de UEA, nur bezonas eblecojn respondece regi siajn proprajn aferojn. Ŝanĝo de la statuso de TEJO postulas ŝanĝon de la statuto de UEA. Krome la Komitato petis ke parto de la tempo de ekzistanta plentempa oficisto estu dediĉita al la specifaj bezonoj de la junulara sekcio.

Dum la subkomitataj diskutoj estis viglaj kaj ofte koncentriĝis je esencaj temoj, la fina plenkunsido ripetis bedaŭrindajn trajtojn de la pasintjara tendenco al silentigo. Komence de la kunsido je la pritrakto de la buĝeto mi proponis altigon de la buĝetitaj kostoj per 100 mil eŭroj al 550 mil, kio egalas al la realaj kostoj de la pasinta jaro. Mi argumentis, ke konscia dediĉo de mono de la kapitalo estas motivita cele al stabiligo de la administrado kaj reakiro de la fido de la membraro. La sintenon de la ceteraj partoprenantoj en la subkomitataj diskutoj pri la temo klarigis Edvige Tantin-Ackerman — “Ne estas mono.” — sekve de kiu Renée Triolle proponis ĉesigi la diskuton. 32 komitatanoj ne volis aŭdi pliajn argumentojn antaŭ la voĉdono. Do mia klarigo pri la ekzisto de pli ol 2 milionoj da kapitala mono neniam estis esprimita. La buĝeto estis akceptita per 43 voĉoj por, 3 kontraŭ kaj 6 sindetenoj.

Pri la Brusela Komunikadcentro pluraj komitatanoj longe diskutis kvazaŭ konkurencante pri la plej elokventa esprimo pri ĝia graveco. Nun, kiam temis pri deziroj, ne konkretaj decidoj — BKC estu financata, sed ne de UEA — neniu proponis ĉesigi la diskuton.

La bazan kotizon ni altigis per kvar eŭroj al 54 laŭ revizora rekomendo.

Krome la Komitato traktis plurajn aliajn temojn.

Ni interalie rekomendas realigon de du kandidatiĝoj al Unesko, UEA por pacpremio Felix Houpheouet-Boigny kaj la tradicio de la Universalaj Kongresoj por agnosko kiel kultura heredaĵo. Ni akceptis dokumenton “Eldona agado de UEA”, elektis ses novajn honorajn membrojn kaj Flory Witdoeckt kiel novan komitatanon C.

La Elekta Komisiono promesis provizi la Komitaton per reala elekto inter pluraj kandidatoj por la Estraro en Pekino. Ĉi-kuntekste mi volas rememorigi pri la instigo al elekta etoso, kiun prezentis la antaŭa ĝenerala direktoro okaze de la pasintfoja elekto de B-komitatanoj. Ĝi validos ankaŭ nun!

Anna Margareta Ritamäki
Komitatano A, Finnlando 

Sukcesa IJK en Svedio

Estis elektita nova TEJO-estraro: Bertrand Hugon, Francio (prezidanto); Sonja Petrović, Jugoslavio (vicprezidanto, KER, rilatoj kun UEA); Aleks Kadar, Francio (ĝenerala sekretario); Katja Ignatieva, Rusio/Svedio (financaj aferoj kaj subvencioj); Jevgenij Gaus, Litovio (informado).

La Ondo de Esperanto. 2003, № 8–9.

Palpi vekiĝantan drakon

89a Universala Kongreso de Esperanto.
Pekino, 24–31 jul 2004

“Palpi elefanton” — titolis foje la prezento de la UK por unuafojaj kongresanoj. Ĝuste tion mi sentis post dusemajna vojaĝo en Ĉinio.

En Ĉinio la ekonomiaj reformoj okazis sen kolapso de la ŝtata sistemo kaj tiel la lando konservis sian efikecon kaj funkciadon. Ekzemple taksioj ĉiam uzis taksimetron. En la kongresejo necesis foti ĉiujn partoprenantojn por insignoj: la sveda partoprenanto antaŭvidis la kolapson de la sistemo, sed male, la ĉinoj efike fotis ĉiujn dum la unua kongresa tago. En restoracioj mi unuan fojon spertis tion, ke ne eblis doni trinkmonon: eĉ malgranda sumo, tridek eŭrocendoj aŭ simile, estis redonita kun protestaj signoj, se mi volis insisti, ke prenu ĝin. Tamen la komerco trapasis ĉiujn nivelojn: vendistoj de vestaĵoj, suveniroj ktp. ne lasis pacon por turistoj. Ankaŭ ekskursoj estis organizitaj tiel ke al la programo apartenis ofte vizito al vendejo, ĉu silka, ĉu perla, foje eĉ al ĉina tradicia sanigejo. En iuj ekskursoj partoprenantoj protestis kaj la grupo rifuzis eniri, por malĝojo de la oficiala ĉiĉerono.

Ĉinio estas lando kun enorme granda potencialo. Tio videblas ne nur en ekonomio, sed ankaŭ en kulturo. La nacia vespero komenciĝis per koncerteto de knabina roka grupo, kio estus iomete eksterordinara eĉ en Nordio, sed en Ĉinio mi tute ne povis atendi ion tian.

Por eksterlandanoj la kongreso kaj ĉirkaŭkongresaj aranĝoj donis eblecon sperti sin gastoj de la registaro. Dum la tuttaga ekskurso la ekskursajn aŭtobusojn antaŭis polica aŭtomobilo kaj motorciklaj policistoj haltigis la trafikon, tiel ke la ekskurso fakte finiĝis, eble rekorde, duonhoron antaŭ la anoncita tempo.

La kongreson partoprenis finfine iom pli ol 2000 esperantistoj, el kiuj plimulto estis el Ĉinio. Kompare al al kongreso en 1986 la nombro de ĉinaj partoprenantoj pli ol duobliĝis, dum la nombro de eksterlandanoj duoniĝis. Granda parto el ĉinoj estis komencantoj kaj malmulte parolis. Tamen ili provis havi kontaktojn kun eksterlandanoj (ofte ankaŭ komercajn, se nur eblis), kaj la lingva nivelo de pluraj superas nivelon de la angla (nenia aŭ praktike nekomprenebla) de multaj ĉinoj en Pekinaj hoteloj, vendejoj ktp.

La komitato iom draste renovigis la estraron de UEA. El sep estraranoj nur du estis en la antaŭa estraro, nome la prezidanto Renato Corsetti kaj estrarano pri financoj Ans Bakker-ten-Hagen. La novaj estraranoj fariĝis Ulla Luin (ĝenerala sekretario) el Svedio, Claude Nourmont (vicprezidanto) el Luksemburgio/Francio, Yu Tao el Ĉinio, Maritza Gutierrez el Kubo kaj Amri Wandel el Israelo. El kandidatoj nur Andrej Grigorjevskij forfalis el la estraro. Alia kandidato el la eksa estraro, ĝenerala sekretario Ivo Osipov falis jam en la elektoj de komitatanoj B. Rimarkindas, ke Humprey Tonkin finis sian 30-jaran estraran karieron komencitan en Hamburgo 1974. La plimulto el estraranoj estas nun virinoj, la unuan fojon en la historio de UEA. Post la elekto la nova estraro strebis disdoni taskojn ankaŭ al tiuj, kiuj volis proponi sian kiel alternativaj kandidatoj. Jukka Pietiläinen estis nomumita komisiito pri informado, dum mankas tia fakulo en la estraro, kaj Yves Beullefeuille gvidas la subkomitaton pri administrado kaj financoj.

Ĉinio havas eble aparte gravan rolon en la antaŭenigo de Esperanto. La ŝtataj aŭtoritatuloj subtenas aktive Esperanton, la informaj servoj uzas Esperanton, kaj la ŝtata radio elsendas ĉiutage en Esperanto. Laŭdire estas 10 000 esperantistoj en Ĉinio kaj eventuale 400 000 partoprenis iam Esperanto-kurson. Tamen, temas pri granda lando kaj proporcie tiuj nombroj ne estas pli altaj ol ekzemple en Finnlando.

En sia inaŭgura prezento de la kongresa temo Lingva egaleco en internaciaj rilatoj Humphrey Tonkin atentigis, ke Ĉinio devus havi dulingvan politikon en siaj internaciaj rilatoj kaj lingvolernado: “la angla lingvo por la nuna praktika internacia vivo, sed Esperanto por konstrui novajn egalecajn rilatojn” en kiu Ĉinio kaj aliaj landoj, “estas egalaj kaj amikaj partneroj en la konstruado de egaleca kaj amikeca mondo”. Nuntempe Ĉinio investas enormajn sumojn por instrui la anglan en siaj lernejoj, sed la rezulto estas, ke la lernantoj post plurjara lernado atingas nivelon kiun denaskaj anglalingvanoj havas jam en frua infanaĝo.

En alia prelego pri Esperanto kaj ĝiaj sukcesoj kaj malsukcesoj en internaciaj organizoj Tonkin konstatis, ke estis du sukcesoj, la unua en 1954 en Montevideo, kaj alia en 1985 en Sofio. Ambaŭfoje Unesko rekonis al sukceson de Esperanto kaj ĝian rolon en la mondo. UEA estis unu el la unuaj organizoj, kiuj aktivis por rajto al komunikado, la ĉeftemo de Unesko en la 1980-aj jaroj. Tamen tuj post 1985 Unesko kaj la rajto al komunikado ekhavis seriozajn problemojn: Usono kaj ĝiaj alianculoj opiniis, ke temas pri la provo de evolulandoj kaj socialismaj landoj cenzuri la enhavon de amaskomunikiloj kaj tiuj landoj eksiĝis el Unesko. La ideo estis entombigita. Tonkin konkludis, ke en internaciaj organizoj Esperanto estas rigardata aŭ kiel malgrava kaj sekve sendanĝera, aŭ kiel ilo por rompi la ekzistantan lingvan (mondan) ordon kaj sekve ekstreme danĝera.

Jukka Pietiläinen

La Ondo de Esperanto. 2004, № 8–9. 

90a Universala Kongreso de Esperanto.
Vilno (Litovio), 23 – 30 jul 2005

La subaj artikoloj aperis en la kongresa kajero de La Ondo de Esperanto. Oni rajtas aperigi ilin plene aŭ fragmente kun nepra indiko de la fonto: La Ondo de Esperanto. 2005, № 8–9.

• Artikolo de Jukka Pietiläinen pri la Kongreso
• Vilna deklaro
• Kalle Kniivilä pri la 4a Nitobe-Simpozio
• Ni en Vilno kaj poste (HaGo)

Kongresi en la naskiĝregiono de Esperanto

La ĉi-jara Universala Kongreso en Vilno estis multrilate unika kaj eĉ pli interesa ol, mi kredas, multaj antaŭvidis. Unue, la kongreso okazis en regiono ligita al Zamenhof. Due, la kongreso okazis en malgranda lando (nur Islando estas pli malgranda el ĝisnunaj kongreslandoj). Trie, la kongreso okazis en lando, kie la Esperanto-agado estas eble la plej modela.

Mi kun intereso atendis kongreson por ekvidi kiel tio okazis kaj ankaŭ por havi iom da impreso el la vivosfero de Zamenhof. Vilno estis eble la plej plurnacia urbo de Universalaj Kongresoj, nur 58% el loĝantoj estas litovoj (19% poloj, 14% rusoj; laŭ censo en 2001).

La unuan fojon post la jubilea jaro (1987) esperantistoj kongresis en lando proksime ligita al Zamenhof. Kvankam Vilno mem ne havis centran rolon en la vivo de Zamenhof, Litovio certe havis rolon. Zamenhof loĝis en 1885 en Veiseijai, proksime al Vilno, kaj lia edzino estis de Kaŭno. Litovoj eĉ insistis prezenti Zamenhof kiel sian samlandanon. Iom simila estas la litova-pola disputo pri la origino de Adam Mickiewicz. La pola nacia verkisto ja komencas sian ĉefverkon “Litvo! Patrujo mia”. Al iom provoka, tamen ŝerca demando, al kiu apartenas Zamenhof, unu, ankaŭ ne tre serioza, respondo estis: “al Israelo”.

La kongresejo estis bone ekipita kaj la bezonata centra ejo por umado estis ĝuste taŭga. Ankaŭ la situo de la kongresejo tuj apud la urbocentro kaj je piedira distanco al malnova urboparto estis perfekta. Tamen eble multaj kongresanoj estus bezonintaj kelkajn kromajn senkongresajn tagojn por povi plene ĝui la urbon mem.

Organiza kapablo de litovaj esperantistoj ne lasis dubojn. Cento da helpantoj donis bezonatajn laborfortojn kaj ankaŭ la rilatoj kun la urbaj kaj ŝtataj aŭtoritatuloj estis bonegaj. La kongreso estis en Litovio aranĝo kun tutlanda signifo, kvankam dum la malfermo de la kongreso la alta protektanto la prezidento Valdas Adamkus preferis sporton en Kaŭno pli ol esperantistojn en Vilno. Tamen la urbestro (eĉ unu frazo en Esperanto) kaj la ministro pri eksterlandaj aferoj venis al la malfermo.

Eble la sola problemo, aŭ almenaŭ la ĉefa, estis tro malgrandaj salonoj de la kongresejo. Ĉu vere pli frue la salonoj estis pli grandaj aŭ ĉu la intereso de la programeroj nun superis grave la antaŭviditan? La sola salono en la kongresejo, kien eblis eniri kaj trovi sidlokon post la komenco estis Hodler, la plej granda el la kongresejaj salonoj. La kongreso estis ankaŭ granda, la plej granda post Berlino en 1999, kun 2344 aliĝintoj.

Solenaĵoj kaj parto el la vesperaj programoj okazis en Siemens-Arena, sporta halo kelkajn kilometrojn for de la ĉefa kongresejo. La solvo ne tiom ofta nuntempe, povus kaŭzi seriozajn problemojn kun plenaj, aŭ mankantaj, aŭtobusoj, sed almenaŭ mi ne spertis ion tian. Kiam aŭtobusoj pleniĝis ili tuj ekveturis kaj komenciĝis la plenigado de la sekva. Tamen post la finiĝo de la programo la aŭtobusoj ja estis plenaj, sed mi ne aŭdis plendojn tiurilate. Nu, sporta halo estas tamen sporta halo, eĉ se ĝi estas tranĉita en duonon per la scenejo.

Kroma manko, kiun eble ne tiom multaj kongresanoj atentis, estis la nacia unuflankeco de la nacia vespero. Ĝi ja estis interesa kaj al mi ĝi donis ian impreson pri la proksimeco inter la kulturoj finna kaj litova. La influoj ja aperis en la direkto el litovoj al finnoj kaj pro tio ili restas nekonataj por multaj nunaj litovoj. Tamen, en multnacieca urbo la ideo prezenti nur 19a-jarcentajn popolajn kostumojn kaj dancojn iom mirigis. Mi volonte estus vidinta programojn el pola, rusa, belorusa, tatara kaj karaima kulturoj, por ne paroli pri la juda aŭ jida kulturoj (kaj ankaŭ pli nuntempajn erojn). Krome, multaj opiniis la unuan parton de la vespero tro longa; por etnologo la prezento de ĉiuj litovaj regionoj certe estis interesa, sed por multaj du-tri regionoj estus jam sufiĉe.

Ankaŭ la urbo prezentis relative unulingvan oficialan aspekton. Mankis tekstoj en la rusa kaj la pola, sed tamen praktike la urbo funkciis kiel plurlingva komunumo. La litova estis ĝenerale uzata ĉie, sed la rusan komprenis ankaŭ preskaŭ ĉiuj. Se turisto komencis interparolon en la angla, kiun multaj konis almenaŭ elemente, kaj la lingvoscio ne sufiĉis, estis simple ŝanĝi al la rusa, kiun ĉiuj parolis pli flue ol la anglan.

La programo de la kongreso estis varia kiel kutime kaj apenaŭ eblas doni kontentigan trarigardon. Nun la inaŭguro okazis jam en la dua tago de la kongreso, dimanĉo, kaj ne en lundo kien la estraro ŝovis ĝin en 2003 en Gotenburgo. La klerigaj programeroj, kiuj plenigis tiam la truon en dimanĉo, aperis nun lunde. Kvar samtempaj prezentoj ne sufiĉe disdividis la kongresanojn kaj la rezulto estis tro plenaj salonoj (kaj eble seniluziiĝoj kiam loko simple ne sufiĉis por lastminutaj alvenintoj).

La kongreso markis 100-jariĝon de la universalaj kongresoj, kio videblis en la tema programo kaj en la fina rezolucio. La rezolucio, direktita kutime al ekstera publiko, havis ĉi-foje pli internan karakteron kaj pro tio ĝi nomiĝas Vilna deklaro.

Jukka Pietiläinen
La Ondo de Esperanto. 2005, № 8–9.

Vilna deklaro

De la 23-a ĝis la 30-a de julio 2005 kunvenis la ĝis nun plej granda internacia renkonto okazinta en la litova ĉefurbo Vilno: la 90-a Universala Kongreso de Esperanto (UK) kun pli ol 2300 homoj el 62 landoj. Ĉiuj laborkunsidoj, prelegoj kaj artaj aranĝoj disvolviĝis en la Internacia Lingvo Esperanto.

Tra jardekoj, kiujn karakterizis sociaj ŝanĝoj, politikaj perturboj kaj du teruraj militoj, la Kongresoj konservis sian plej elstaran trajton — tiun de forumo por la renkonto de “homoj kun homoj” (kiel formulis Lazaro Zamenhof, la kreinto de Esperanto, en Bulonjo) kun firma volo superi la barojn de nacieco kaj ideologio. Pluraj sesioj de la Vilna UK estis dediĉitaj al la utilo, kiun la Kongresoj alportas al la partoprenantoj. Multaj emfazis la klerigan valoron de UK — ne nur por vastigi sian scion en diversaj fakoj, sed ankaŭ por konsciigi pri la efikoj de interkultura komunikado je plej persona nivelo.

Zamenhof en sia parolado en 1905 celis krei senton de solidareco kaj la konvinkon, ke helpe de Esperanto eblas plibonigi la kunvivadon de homoj en la mondo. Sur tiu tradicio plue apogas sin la UK-oj, kiuj demonstras la daŭran aktualecon de la klopodo faciligi la homaran kunvivadon per la poioma laboro de individuoj kaj pruvas la gravecon de bona volo en la interproksimigo de homoj.

La Vilna UK, kiu okazis en la naskiĝregiono de Esperanto, je vojkruciĝo de kulturoj, denove montris, kiom sukcesa estas la unusemajna kunestado de homoj unuigitaj per la lingvo Esperanto kaj komune praktikantaj komunikadon sen antaŭjugoj kaj limigoj. La kongresanoj de Vilno firme fidas, ke la centjara historio de Universalaj Kongresoj kiel sukcesa ekzemplo de interkultura komunikado estos daŭrigata, kaj tial alvokas al homoj de simila bona volo lerni Esperanton kaj sperti similan travivaĵon, kiun ĵus donis la Kongreso de Vilno. 

Ni en Vilno

Tuj post la nomumo de Vilno kiel la jubilea kongresurbo ni decidis subteni la Kongreson, ĉar temas pri kongreso en la Balta regiono en kiu ni aktive kunlaboras kun najbar-landaj esperantistoj kaj pri la unua kongreso en la teritorio de eksUSSR.

Laŭ propono de Jorma Ahomäki kaj kun financa helpo de pluraj amikoj ni okazigis la 28an de julio kunvenon de legantoj. En la plenŝtopita salono Grabowski redakcianoj de La Ondo rakontis pri la historio, nuna stato kaj planoj de la revuo kaj respondis al pluraj demandoj, i.a. pri la “redakcia politiko”. En la sama tago Sezonoj kadre de la Libroj de la Jaro prezentis dek novajn librojn, kiuj aperis inter la UKoj en Pekino kaj Vilno. Tri el tiuj libroj estis prezentitaj en la libroservo kadre de la “aŭtoraj duonhoroj”: Valentin Melnikov rakontis pri sia traduko de Eŭgeno Onegin, kaj Trevor Steele kaj Aleksander Korĵenkov parolis pri Diverskolore kaj Historio de Esperanto.

En la Kleriga Lundo Halina Gorecka rakontis pri Kenigsbergo kaj Kaliningrado en la kunveno Najbare al la Baltaj Landoj. Samtempe la redaktoro de La Ondo estis parolanta en la kunveno Informado pri la informa agado en la Kaliningrada regiono. Li raportis pri la regiona agado ankaŭ en la kunveno pri Landa Agado (apud kelkaj landoj nur unu senŝtata regiono, Kaliningrada, havis privilegion esti prezentita).

Sed plej multajn aplaŭdojn kaj aklamojn ricevis kaliningrada kantistino Natalia Striĵnjova, kiu kun granda sukceso kantis en la Internacia Arta Vespero la kanzonon de Grigorij Dolgin Feliĉa Mondo. Entute, dek du kaliningradanoj aliĝis al la Vilna UK, kaj dek el ili reale partoprenis.

Unu el la ekskursoj post la Vilna UK celis la plej okcidentan Ruslandan regionon, en kiu La Ondo estas eldonata.

HaGo
La Ondo de Esperanto. 2005, № 8–9. 

La kvara Nitobe-Simpozio

En nekutime prestiĝa ĉirkaŭaĵo, en la litovia parlamentejo, okazis la kvara Nitobe-Simpozio.

La Nitobe-Simpozio estis aranĝita en la parlamentejo, ĉar unu el la kunorganizantoj de la simpozio estis la litova parlamenta komitato pri Eŭropaj aferoj. Tial la parlamento senpage disponigis salonon kaj aliajn ejojn kaj provizis aliajn valorajn servojn. Krome la prezidanto de la parlamenta komitato invitis por solena vespermanĝo la plej gravajn partoprenantojn de la simpozio. La aliaj kunorganizantoj de la simpozio estis Centro de Esploro kaj Dokumentado pri la Monda Lingvo-problemo (CED), la Universitato de Vilno kaj la Litovia Akademio de Sciencoj.

La Nitobe-Simpozioj estas unikaj, ĉar en ili neesperantistaj fakuloj pri lingva politiko renkontiĝas kun pintaj reprezentantoj de la Esperanto-movado en aranĝo organizata kunlabore kun nemovadaj institucioj.

La Nitobe-Simpozioj portas la nomon de Nitobe Inazô (1862–1933), asista ĝenerala sekretario de la Ligo de Nacioj, kiu vizitis en 1921 Universalan Kongreson de Esperanto kaj raportis pri siaj pozitivaj spertoj. La unua Nitobe-Simpozio okazis en Prago en 1996. Postaj simpozioj okazis en Berlino (1999) kaj Pekino (2004).

Inter la partoprenintoj de la 4a Nitobe-Simpozio estis parlamentanoj el pluraj novaj landoj de la Eŭropa Unio, speciale invititaj de la litova parlamenta komitato pri Eŭropaj aferoj.

Partoprenis la seminarion ankaŭ la konata sciencisto Robert Phillipson, kies ampleksa verko Ĉu nur-angla Eŭropo pasintjare aperis en Esperanta traduko.

— Estis diversmaniere tre vigla konferenco, kaj ĝi efektive kree aliris plurajn el la centraj punktoj de la eŭropa lingva politiko, kvankam evidente ekzistas malsamaj opinioj pri tio, kiuj estas la problemoj, eĉ ne menciante la eventualajn solvojn. Ankaŭ ĉeestis sufiĉe da homoj kun diversspecaj spertoj, tiel ke la diskutoj estis riĉigaj. Bedaŭrinde ne estis sufiĉe da politikistoj, sed ne eblas atendi tion meze de la somero, — komentas Robert Phillipson.

Laŭ Renato Corsetti, la prezidanto de UEA, la Nitobe-seminarioj estas tre gravaj por la movado:

— Ili estas niaj “pensujoj” sed ankaŭ niaj “komunikujoj”, ĉar tie reprezentantoj de la Esperanto-movado renkontiĝas kun reprezentantoj de la “normala” politika, lingvista mondoj, kaj interŝanĝas pensojn pri la ebla rolo de Esperanto en la mondo.

Aparte grava estas laŭ Renato Corsetti la fakto, ke la simpozioj okazas lige kun la Universalaj Kongresoj de Esperanto, eĉ se ne kadre de la kongresoj mem.

— Tio jam donis al pli ol unu neesperantista famulo la eblecon propraokule vidi la esperantlingvan komunumon kaj ĉefe Esperanton mem funkcii en normala maniero. Ĝis nun la simpozioj ĉefe utilis por informi la lingvistan kaj socilingvistan mediojn. Ĉi-jare ni jam eniris ankaŭ en la politikistajn rondojn.

La planita rezolucio de la Nitobe-Simpozio ne estis finredaktita en Vilno, kaj ankoraŭ fine de aŭgusto daŭris la diskutoj inter la partoprenintoj pri ĝia enhavo.

Kalle Kniivilä
La Ondo de Esperanto. 2005, № 8–9.

La fina teksto de la rezolucio aperos en Libera Folio.