"La okulfrapaj verdaj steloj kaj malnovaj numeroj de EPÆ sur æi kovrilpaøo montras la karakteron kaj iritan vojon de nia revuo, kaj la ruøa koloro feliæosimbolanta en Æinio prezentas nian esperon, ke EPÆ havu belan estontecon".
Esperantujo festenis. Sed en la gratul¶oro ("Mi deziras ke EPÆ havu bonan festjaron kaj ke almenaý aliaj 50 fruktodonaj jaroj plu atendu øin", -- mesaøis la prezidanto de UEA.) disonance sonis la titolo de la frontpaøa artikolo en la 8a numero de Heroldo de Esperanto: "El Popola Æinio: ora jubileo kaj -- pereo?"
Heroldo esprimis skeptikecon pri la perspektivo de la plueldonado de la plej luksa el la Esperantaj revuoj. Ke tiu skeptikeco estis bazita sur bona informiteco, pruvis la oktobra kajero de EPÆ, anoncinta ke la revuo ne plu eldoniøos kiel papera, sed daýrigos sian ekzistadon nur rete pro "manko de monrimedoj kaj konstanta malpliiøo de la abonantoj".
Æi tiu decido respegulas la kreskantan pragmatismon en Æinio -- iom-post-ioma malgraviøo de la ideologiaj motivoj kaj prioritatiøo de la faktoroj ekonomiaj jam antaý kelkaj jaroj faris anakronisma la vivtenadon de la revuo kun kelkdek-persona etato kaj reduktiøanta abonantaro. La redakcio baraktis, sed la helpfonduso kaj pagitaj reklamoj nur prokrastis la finon.
Tamen mirakloj okazas, kaj eble la kampanjo de leteroj al æinaj ambasadoj pozitive efikos kaj por kelkaj jaroj savos en la nuna formo nian "fenestron al Æinio". Tamen ni devas ne forgesi, ke øi estis fenestro al oficiala Æinio. EPÆ, abunde ilustrita per feliæe ridetantaj vizaøoj, aperigis nur la oficialan vidpunkton pri la eventoj sur la placo Tjan'anmen kaj pri la Tibeta problemo. Æu vere ni senrezerve petu daýrigi la revuon, kiu prisilentis la persekutojn de la disidentoj?
La malapero de EPÆ estas grava bato por Esperantujo. Jam pli frue æesis Hungara Vivo, Paco, Scienca Mondo, La Espero el Koreio kaj aliaj revuoj, kiuj perdis þtatajn subvenciojn aý/kaj privilegiojn. Sed lastatempe falas ankaý la abonantaro de, ekzemple, Kontakto; kaj venas onidiroj pri problemoj en Monato. Draste falas la membraro de TEJO (nur 688 membroj fine de 1999) kaj SAT (nur 930). Æu ekrealiøas la pesimisma profeta¼o de Tazio Carlevaro? Aý æu ankaý en Esperantujon venis rezervemo pri tradiciismo kaj membreco? Kvankam nia modesta revuo dum tri sinsekvaj jaroj havas stabilan kreskon de abonantoj, tiuj demandoj estas esence gravaj ankaý por ni. Finfine, EPÆ, Monato, La Ondo bezonas ne leterojn al ambasadoj sed kotizojn kaj donacojn.
Cetere, ne forgesu reaboni La Ondon por 2001. Kaj, se tio estas ebla, abonigu vian æinan korespondanton, kiu ver- þajne ne plu povas øui æiumonatan revuon en Esperanto.
Æia informado pri Esperanto estas senperspektiva, se la celgrupo ne konscias pri la ekzisto de lingva neegaleco kaj la nedemokratieco de la nuna internacia lingva ordo. La unua celo de la informado devas sekve esti ke la øenerala publiko malkovru la fundamentan nedemokratiecon de komunika sistemo, kiu tutvive privilegias iujn sed postulas de aliaj jarojn da penoj por atingi tamen malperfektan lingvoscion. En la strebado estigi diskuton pri lingva egaleco kaj lingvaj rajtoj troveblas multaj potencialaj aliancanoj kun similaj celoj. Ekzistas multaj sciencaj verkoj pri la efikoj de lingva neegaleco je tutmonda, loka kaj individua niveloj. Indas, ke respondeculoj pri informado bone trastudu la temon. Por þanøi la reala¼ojn necesas unue øisfunde ekkoni ilin.
Konsciigi la publikon pri la ekzisto kaj funkciado de Esperanto.
Esperanto estas unika fenomeno, kaj antaý æio necesas ke la esperantistoj mem plene konsciu pri tio. Æiu esperantisto povas rakonti pri personaj spertoj kiuj ofte estas tute neimageblaj al eksteruloj. Konkretaj spertoj kaj veraj homoj el foraj landoj estas la plej konvinka rimedo por atentigi la publikon pri la ekzisto de tiu fenomeno. Gravas ja ke la informado ne estu tro abstrakta: imponi povas personaj riæiøoj pere de Esperanto, emociaj kaj intelektaj. Informado pri Esperanto devas unuavice esti øuste informado, ne propagando. En informado æefan rolon havu veraj informoj, ne sloganoj ("Lingvo de paco kaj amikeco", "æies dua lingvo" ktp.). Ne æiu volas lerni Esperanton, sed multo estas atingita, se oni sukcesas konsciigi pli vastan publikon pri tio ke Esperanto estas vera vivanta lingvo kun parolkomunumo kiu ampleksas la tutan mondon, lingvokomunumo en kiu æiu ano povas senti sin plenrajta membro. Jam tio estas revelacio por la plej multaj homoj. Por efike informi pri la ekzisto kaj funkciado de Esperanto necesas ke la esperantistoj mem pli profunde konu la fenomenon Esperanto, kaj sekve pli kuraøe argumentu kontraý eraraj prezentoj.
Proponi Esperanton kiel solvon en konkretaj situacioj.
Nur post kiam la unuaj du celoj estas almenaý parte atingitaj, eblas serioze proponi uzon de Esperanto kiel solvon en iuj konkretaj situacioj. Necesas æiam konscii ke Esperanto ne estas magia bastoneto, kiu per unu frapo povus forigi æiujn problemojn de lingva neegaleco. Antaý ol proponi Esperanton en konkreta situacio, necesas øisfunde pripensi, kiun precizan rolon Esperanto povus havi, kiaj estus la avantaøoj kaj malavantaøoj, kaj kiaj estos la argumentoj de la kontraýuloj. Sed en kazoj kie la avantaøoj estas klaraj kaj la kontraýargumentoj facile refuteblaj, oni kuraøe faru sian proponon, aý se eble, simple ekuzu Esperanton.
Kuraøigi al lernado de Esperanto.
Lerni Esperanton volos unuavice homoj kiuj konscias pri la problemoj en la nuntempa internacia lingva ordo aý sentas sin altirataj de la tutmonda egaleca lingvokomunumo de la Esperanto-parolantoj. Sekve la plej bona maniero varbi kursanojn estas konsciigi la publikon pri la ekzisto de lingva neegaleco kaj pri la ekzisto de tutmonda, egalece funkcianta lingvokomunumo, en kiu æiuj bonvenas. Malmultaj deziros eklerni Esperanton nur pro tio ke øi estas relative facila lingvo. Ne la gramatikaj detaloj sed la fakto ke æiu povas igi Esperanton sia propra lingvo, igas øin unika kaj lerninda.
Unuavicaj celgrupoj: Landaj Asocioj de UEA; internacie agantaj, influ-kapablaj organiza¼oj kaj individuoj kiuj jam interesiøas pri lingvaj rajtoj, organiza¼oj kaj medioj kie aktualiøas demandoj pri egaleca komunikado; la informita øenerala publiko tutmonde, sed aparte en landoj, kie ne ekzistas organizita Esperanto-movado.
Taskoj: Gvidado de la informa agado je landa nivelo; kontaktoj kun internaciaj organiza¼oj kaj laýeble informado rekte al la monda publiko; øenerala informado en regionoj sen organizita movado.
Por subteni la informan agadon je landa nivelo la Informa Fako de UEA strebu regule disponigi al la Landaj Asocioj gazetarajn komunikojn kaj pretajn modelajn artikolojn facile tradukeblajn kaj adapteblajn al lokaj cirkonstancoj. UEA ankaý strebu disponigi en siaj Interretaj paøoj koncizajn respondojn al oftaj demandoj pri Esperanto kaj kolekton de modelaj informiloj diverslingvaj.
Æe internaciaj organiza¼oj UEA unuavice flegu la rilatojn, informu pri la esperantista agado kiu konformas kun la celoj de la koncernaj organiza¼oj kaj tiel montru la utilon de pluaj kaj pliaj kontaktoj por ambaý partioj. UEA ankaý laýeble strebu konsciigi respondeculojn de la organiza¼oj pri la problemoj en la nuna internacia lingva ordo, sed tiuj strebadoj ne malutilu al la bonaj rilatoj kun la koncernaj organiza¼oj.
UEA aktive seræu kontakton kun medioj kie oni diskutas problemojn rilatajn al lingva egaleco kaj tutmonda komunikado, kaj senpasie informu pri la ekzisto kaj funkciado de Esperanto.
Je la nivelo de landaj asocioj
Unuavicaj celgrupoj: Lokaj grupoj kaj individuaj membroj de la Asocio; landnivele aý internacie agantaj, influ-kapablaj organiza¼oj kaj individuoj kiuj jam interesiøas pri lingvaj rajtoj; naciaj aý lokaj organiza¼oj kaj medioj kie aktualiøas demandoj pri egaleca komunikado; ¼urnalistoj de tutlandaj amaskomunikiloj kaj la øenerala informita publiko.
Taskoj: La æefa respondeco pri informa laboro kuþas æe la nacia nivelo. La landa asocio provizu la lokajn grupojn kaj la individuajn membrojn per aktuala kaj profesie produktita inform-materialo, starigu rebat-servon kiu rapide reagu al eraraj prezentoj de Esperanto en tutlandaj kaj lokaj amaskomunikiloj, kaj øi aktive kontaktu organiza¼ojn kaj individuojn kiuj povas interesiøi pri egaleca tutmonda komunikado.
Je loka kaj individua nivelo
Unuavicaj celgrupoj: Lokaj organiza¼oj kaj individuoj kiuj interesiøas pri lingvaj problemoj, ¼urnalistoj de lokaj amaskomunikiloj kaj la øenerala publiko.
Taskoj: Informado pri konkretaj aranøoj, kontaktoj kun lokaj
¼urnalistoj. La individuaj esperantistoj mem estu pli forte konvinkitaj
pri la valoro de la fenomeno Esperanto, kaj ili havu sufiæajn sciojn por
kuraøe kaj konvinke argumenti kontraý eraraj prezentoj. Pli gravas la kvalito
ol la kvanto de la informado.
Renkonte
al ZagreboLa æi-jaran subvencion en la fako Junularo gajnis Kroata E-Ligo por projekto pri partoprenigo de junaj esperantistoj en la 86a Universala Kongreso de Esperanto en Zagrebo. La projekto celas pagi partoprenkotizon de junaj aktivuloj el Kroatio, kiuj helpos en la realigo de UK.
Inter 460 projektoj pri junularaj aranøoj en Kroatio la juøkomisiono taksis tiun de KEL la plej bona. Krom øi, la Zagreba Banko subvenciis ankaý 46 aliajn projektojn. 27 sep. prezidanto de KEL, prof. Dalibor Brozoviæ, akceptis la dokumentojn pri la subvencio dum solena ceremonio.
Estas menciinde, ke en la fako Arto la printempan premion de la Zagreba Banko ricevis la teatra ensemblo Ponto de Vida Jerman por la prezento de la teatra¼o Poto en la Tel-Aviva UK. En la sama branæo Romana Roziæ, esperantistino-filmreøisorino, ricevis subtenon por sia filmo.
29 okt okazos buþaj ekzamenoj. La sukcesintoj ricevos diplomojn kiuj rajtigos labori en turisma fako en la nivelo de turismaj akompanantoj. La turisma kurso por esperantistoj-helpantoj de UK-86 estas senpaga, je la kosto de la turisma agentejo.
Krome, ekde 13 okt okazos tri lingvaj kursoj en la Zagreba E-Societo Bude Borjan por kontribui al lingva perfektiøo de la helpantoj de UK-86.
La propono enhavu prelegresumon (maksimume 200 vortoj) kaj biografion kun persona bibliografio. Necesas aldoni ankaý taýgan foton por publikigo. La prelego laýeble (ne devige) rilatu al la kongresa temo, "Kulturo de dialogo -- dialogo inter kulturoj".
La elektitaj prelegontoj ricevos modestan honorarion, sed ne repagon de kostoj. Æiu prelegonto devas esti kongresano kaj mem zorgi pri sia aliøo. Aparte bonvenaj estas junaj kvalifikitaj kandidatoj kaj tiuj kiuj antaýe ne prelegis en IKU.
Limdato por kandidatiøi estas 15 jan 2001.
GK UEA
Se la antaýa IIK estis de maro kaj naøoj, la sekva estos de arboj kaj grimpoj. La renovigita kongresejo situas sur montoflanko, æirkaýata de arbaro, nekrutaj herbejoj kaj belaj promen-aleoj. Kaj tamen, la kongresejo Grad Mladih troviøas ene de la urbaj limoj de Zagrebo, atingebla en 30 minutoj de la centro per urbaj trafikiloj.
La diversgrandaj æambroj estas en apartaj kabanoj, æiu kun propraj necesejoj kaj duþejoj. En la komplekso ne estos aliaj gastoj, do ni povos libere uzi la sportajn terenojn: por piedpilko, korbopilko, tabloteniso, minigolfo, gimnastiko ktp. Estas ludejo por etuloj. Se vi estos lacaj de ludado, atendos vin klasæambroj en eta lernejo aý scenejo de intima teatro. Ni preparos laborgrupojn pri manlaboroj, desegnado, pupfarado, preparo de prezenta¼oj kaj kvizoj, pretigo de kongresa bulteno kaj simile. Ni promenos, kreos muzikon kaj aktoros.
Kongresetanoj ekskursos unutage al urba bestoøardeno, al interesa teknika muzeo, ekspozicio pri elektraj malkovra¼oj kaj planetario. Dua tuttaga ekskurso portos la infanojn ekster Zagrebon, verþajne al mezepokaj kasteloj.
La programo disvolviøos sub prizorgo de profesie kvalifikitaj gvidantoj.
Bonvenaj estas infanoj kapablaj kaj pretaj paroli Esperanton, inter 6- kaj 13-jaraj.
Adreso: Bethlen G. u. 2, HU-2030 Erd, Hungario.
Rete: stefan.macgill@galamb.net.
Ruslandaj partoprenontoj petu aliøilojn æe la redakcio de La Ondo.
La konferenco traktis la faritan laboron dum la lasta jaro kaj planojn por la venonta jaro (maja IFEF-kongreso en Tábor, jubilea E-tendaro en Lanæov k.s.). Okaze de la konferenco aperis novaj E-bildkartoj pri Znojmo kaj pri 100 jaroj de Esperanto en Brno festota en majo 2001.
Miroslav Malovec
Mariana Evlogieva
Dum la inaýguro la partoprenantojn salutis la vicsekretario de la Pontifika Konsilio de la laikoj d-ro Guzman Carriquiry. (IKUE estas agnoskita øuste de tiu Pontifika Konsilio kiel la laika asocio.) Per lia æeesto estis esprimita subteno kaj agnosko de la Sankta Seøo al IKUE. Dum sia E-lingva parolado li atentigis:
Disvastigo de Esperanto estas en la servo de la frateco kaj interkompreniøo inter popoloj. Hodiaý en la epoko de la globalizado tio tre gravas. Esperanto estas grava ankaý por ke oni transigu la analfabetecon kaj nekompreniøon, kaj ke oni povu plenumi du ordonojn de Jesuo Kristo: "Ke æiuj estu unu" kaj "Iru al la tuta mondo kaj anoncu la Evangelion.La diservon en la preøejo de Staj Johano kaj Paýlo en la kuncelebrado de deko da pastroj prezidis eks. moþto Johano Locatelli, emerito kaj eksa episkopo de Rimini. La enkondukan prelegon pri konvertiøo prezentis p. Lajos Kobor el Hungario. Krome, æiutage oni meditis pri Sanktaj Sakramentoj.
Ankaý oni povis aýdi interesan prelegon per la lumbildoj pri la Sankta tuko de prof. Emmanuela Marinelli. Pri la sama temo en la gastiganta paro¶ejo de Staj Johano kaj Paýlo okazis ekspozicio.
La pilgrima parto de la kongreso inkluzivis tri itinerojn.
La unua estis sur la spuroj de Sta Francisko. Oni vizitis Gubbion, Asizon kaj La Vernan. En la kapelo de frato Elia (en Asizo) la diservon prezidis p. Lajos Kobor kaj kuncelebris p. Einchkorn kaj p. Zielonka. Post la diservo oni vizitis la tombon kaj la bazilikon de Sta Francisko kaj la bazilikon de Maria de anøeloj. La pilgrima tago finiøis per la preøo de la parto de vespro en la preøejo en La Verna.
La dua pilgrimcelo estis la Maria sanktejo Loreto, kie la kongresanojn salutis æefepiskopo Angelo Comastri. IKUE donacis al la æefepiskopo E-lingvan Meslibron.
Malgraý tre frua vekiøo æiuj tre øojis pri la vizito al la celo de multaj kredantoj dum æi jubilea jaro -- Romo. Dum la øenerala aýdienco sur la Placo de Sta Petro la kongresanojn salutis la Papo. La diservon oni celebris en unu el kvar æefaj bazilikoj, tiu de Sta Paýlo ekster la muroj.
Fino de la Kongreso okazis per la diservo en la Sanktejo de Sta Maria de la gracoj.
Ni menciu, ke de antaý nelonge la preøejo de Staj Johano kaj Paýlo kie la parohestro estas p. Magnani estas ornamita per plia E-lingva mozaiko: æi-foje temas pri la jubilea simbolo.
Okaze de æi kongreso, estis eldonita esperantlingva video-bendo pri la Sankta tuko kaj E-lingva gvidilo de la Maria sanktejo Loreto.
Marija Beloþeviæ
NOREK jam fariøis tradicia konferenco por la esperantistoj kiuj loøas en geografia regiono konata kiel Kaskadio. Kaskadio ampleksas la okcidentajn partojn de Kanado kaj Usono laýlonge de la Pacifika marbordo kies arbaroj estas æefe borealaj kaj kies riveroj fluas en la Pacifikan Oceanon.
La temo de la konferenco "Esperanto, lingvo de la paco" havis traktadon en la prelego de Joe Gamble "Kiel kreskigi gefrataran mondkulturon".
Sekvis diskuto kiu traktis aspektojn de kulturoj kiuj apartigas homojn, diferencigas ilin. La rolo de Esperanto kiel sema kulturo, kulturo de paco kiu semigas naciajn kulturojn per nacilingvaj tradukoj el la Esperanta kulturo estis konsiderata kiel bona direkto por plia evoluigo kaj kontribuo paca de Esperanta literaturo.
Aliaj programeroj distris, informis, kaj amuzis la konferencanojn. Inter ili estis: nova leciono de videokurso Pasporto al la tuta mondo; du ekologiaj videofilmoj en Esperanta traduko La mondo de la Fantoma Urso kaj Marmoto; diapozitiva programo pri Stelaluna -- infana libro pri spertoj de vesperto inter birdoj, kies vivhistorio montris la valoron de amikeco malgraý ekzisto de malsamecoj; diapozitiva programo pri teceremonioj en Japanio; amuza skeæo; raporto pri la Tel-Aviva UK; komuna kantado kun gitara muziko; bankedo; ekskursoj.
Wally Du Temple
Æi-jare estos elekteblaj 17 membroj.
Por fariøi kandidato, esperantisto devas esti proponata de almenaý kvin akademianoj, kiuj reprezentu almenaý tri malsamajn naciajn lingvojn.
La kandidato devas sendi al la Prezidanto de la Akademio, prefere per retpoþto, viv-protokolon, en kiu aperu personaj informoj (kompleta nomo, dato de naskiøo, adresoj ordinara kaj reta, telefonnumeroj), instrurilataj (scienca kaj faka instruo ricevita, profesia kariero, scio de naciaj lingvoj) kaj priesperantaj (Esperanto-agado kaj tute aparte pri publikiga¼oj en kaj pri Esperanto). Krome, la kandidato deklaru sian akcepton de la kandidateco, sian fidelecon al la Fundamento de Esperanto kaj sian pretecon por la laboroj de la Akademio.
La membroj de la Akademio estas elektataj de la Akademio mem per absoluta plimulto de la voædonantoj. En okazo de nombro-egaleco de voæoj la Prezidanto havas decidan voæon.
Æi tiuj reguloj ne aplikiøas al akademianoj, kiuj finas nun sian periodon de aktiveco. Ili estas aýtomate rekandidatigataj se ili ne rifuzas tion. Ili validas por esperantistoj, kiuj ne estas nun membroj de la Akademio.
La proponoj kaj æiuj necesaj informoj kaj deklaroj devas atingi la prezidanton aý la sekretarion de la Akademio plej laste 30 nov 2000.
Geraldo Mattos, Prezidanto
Rua Dr. Joao Motter, 98,
BR 81210-260 Curitiba PR, Brazilo
mattos@super.com.br
Renato Corsetti, Sekretario
Colle Rasto IT-00036 Palestrina, Italujo
corsetti@itelcad.it
La membroj de la respektivaj trionoj estas:
Unua triono, elirjaro 2001. Broadribb, Camacho, Cherpillod, Dasgupto, Golden, Kolker, Krause, Li, Minnaja, Moirand, Schubert, Tonkin, Wandel, Yamasaki (14; unu vaka loko post la demisio de de'Giorgi).
Dua triono, elirjaro 2004. Ari-Martinelli, Balbin, Boulton, Duc Goninaz, Eichholz, Gotoo, Konisi, Lagrange, Mallia, Pokrovskiij, Rosbach, Wells, Xie (13; du vakaj lokoj post la mortoj de Øuøev kaj Oljanov).
Tria triono, elirjaro 2007. Berveling, Bormann, Corsetti, de Kock, Kiselman, Koutny, Kuznecov, Lindstedt, Lo Jacomo, Mattos, Maul, Moon, Pettyn, Ragnarsson, Þtimec (15).
La akademio nun konsistas el 42 membroj. Dum la elektojaro 2001 la akademio alelektos 17 membrojn, el kiuj 15 apartenos al la unua triono kun nova elirjaro 2010, kaj 2 apartenos al la dua triono kun elirjaro 2004.
La nunaj membroj de la unua triono estos aýtomate kandidatoj por nova periodo krom se ili rifuzas.
Unu membro jam anoncis ke li ne volas rekandidatiøi. Tial estos loko por 4 novaj membroj, eæ se æiuj aliaj 13 estos reelektitaj.
Christer Kiselman
Duc Goninaz motivis sian demision per la suba letero, datita 13 sep 2000, al Geraldo Mattos, prezidanto de AdE:
Opiniante, ke la labormaniero de la Estraro de la Akademio estas nekorekteble malnormala kaj konstatinte, ke mi ne povas en tiu estraro plenumi la intencojn, deklaritajn æe mia elektiøo kiel vicprezidanto en 1998, mi deklaras, ke mi æesis ofici kiel vicprezidanto kaj ke mi ne respondecas pri la decidoj lastatempe faritaj nome de la Estraro.Duc Goninaz estis elektita al la estraro en junio 1998, samtempe kun Geraldo Mattos, kiu kondensis sian laborprogramon en unu frazo:
Michel Duc Goninaz
Mia plej arda deziro estos harmoniiga laborado interne de nia Akademio, kiu devas esti unu sola animo en kvazaý unu sola korpo.Perla Ari Martinelli
Kulturpremio
de Aalen por AuldBedaýrinde la san-stato ne permesis al la honorato persone fari la longan vojaøon de Skotlando al Suda Germanujo. En lia nomo la premion (10 mil germanaj markoj), transprenis Michael Scherm, prezidanto de la germana ILEI-sekcio, kaj sprite dankis en la nomo de Auld, citante en Esperanto kaj en germana traduko el Retoriko de Ivo Lapenna.
La laýdacion digne faris d-ro Werner Bormann, prezidanto de la FAME-fonda¼o, antaýa prezidanto de la Akademio de Esperanto, kiu mem, simile al la premiito, okupis multajn poziciojn en la organizita Esperanto-movado, tiel montrante kombinon de intelekta laboro kaj tute konkretaj organizaj taskoj.
En la germana lingvo, por la æeestantaj reprezentantoj de la publika vivo -- urbo, gimnazio, distrikta banko kaj aliaj -- li skizis la diversajn facetojn de la verko de William Auld.
El la posedo de la Germana E-Biblioteko, kies sidejo troviøas en la sama domo kiel la urba biblioteko de Aalen, estis elmontritaj la plej gravaj el la libroj de la skota majstro -- poezio, tradukoj, instrua materialo, eseoj -- kaj la reprezentanto de la urbo montris sin impresita pri la vivo-verko ja ankoraý ne finita de persono, kiun gravaj personoj el la monda kultura vivo trovis inda, pasintjare, esti kandidato por la literatura Nobel-premio, kio en si mem vekis grandan atenton ne nur en la skota gazetaro.
La nobel-premion ricevis Günter Grass. Sed la esperantistoj fieras pri sia propra grava distingo, la FAME-kulturpremio, kaj ili fieras pri Bill Auld.
Adolf Burkhardt
La premio de OSIEK (400 eýroj) rekompencas vivantan esperantiston pro publikigita verka¼o ne fikcia aý pro grava traduklaboro.
Bruno Masala
Recenzo de Viktor Kudrjavcev pri Falantaj muroj aperis La Ondo. 1998: 5.
Okaze de la Monda Tago de Turismo (27 sep) aperis pollingva katalogo de internaciaj vojaøoj de Esperantotur -- Turisma Servo de Monda Turismo en 2001. La katalogo, eldonita en 10 mil ekzempleroj, enhavas pli ol 100 kolorajn fotojn kaj programojn de vojaøoj de Esperantotur-MT al pli ol 130 landoj.
22 sep -- 1 okt 2000 okazis en Bydgoszcz la 18a Pola Studadsesio de AIS San Marino kaj 26a Internacia Forumo pri Turismo, Edukado kaj Kulturo, organizitaj de Monda Turismo kaj ties Internacia Studumo pri Turismo kaj Kulturo -- klerigejo de AIS.
Programon de la studadsesio konsistigis 13 diverstemaj kursoj gviditaj de profesoroj kaj docentoj de AIS kaj aktivuloj de Monda Turismo.
23 sep okazis ekskurso al Torun, kie oni vizitis la Etnografian Muzeon kaj aýskultis prelegojn de Teresa Nemere pri popola arto kaj posttagmeze rigardis programojn de junularaj art-ensembloj Baby Jagi, Rytmix kaj Studio-"P". Sekvatage okazis ekskurso al Biskupin, dum kiu Feliks Malinowski konatigis la gastojn kun la etnografia regiono Paluki kaj Ada Witucka gvidis seminarion pri ceramiko, kaj 28 sep oni vizitis la grandan foiron Tour & Travel en Varsovio.
La kulmina momento estis solena inaýguro de la studjaro 2000/2001 de ISTK/AIS kaj internacia vespero en la Junulara Palaco en Bydgoszcz, organizita okaze de la Monda Tago de Turismo kaj samtempe la deka datreveno de la registriøo de Monda Turismo en Bydgoszcz (antaýe en Bruselo). Dum tiu vespero prezentiøis art- kaj folklorensembloj el urbetoj kaj vilaøoj de la æirkaýa regiono kaj artisto el Sankt-Peterburgo.
Andrzej Grzebowski
Zofia Banet-Fornalowa prezentis la Esperantan teatran arton kaj Judita Schiller la filmarton.
La sesion kompletigis la kultura programo de Arkones semajnfine (vidu la sekvan artikolon).
Ilona Koutny
En øi troviøis 5 spektakloj:
Dume okazis la 18a Pola Studsesio de la Akademio Internacia de la Sciencoj (San Marino) kun la kursoj: "Interkultura komunikado" de Ilona Koutny kaj "Enkonduko en sociologion de kulturo" de Zbigniew Galor.
Okazis ankaý aýkcio de E-libroj kaj diskutrondo "Æu Esperanto estas bezonata?", kiujn gvidis Tadeusz Chrobak. Prezentiøis la verkistoj Tomasz Chmielik kaj Lidia Ligeza. Por ni kantis la koruso Sub la verda stelo (Tychy), Jerzy Walaszek, Wanda Bierzynska kaj Zuzana Kornicka. En la oratora konkurso Vojaøo venkis Jaroslaw Parzyszek. Ni bone diskotekis, bone amuziøis dum la jam tradicia "mielvespero" (kun miela vino kaj æokolado) kaj pluraj amikaj renkontiøoj.
Pawel Janowczyk
Por pli precizaj informoj bonvolu skribi rete al la direktoro Nina Jaskiewicz ninajaskiewicz@kki.net.pl.
Nina Jaskiewicz
Ulrich Matthias
La familio Rossetti loøis en Biasko, sed ili migris al Skotlando komence de la jarcento. La pli aøa frato Cezaro estis vendisto. Pri tiu profesio li verkis libron Kredu min, sinjorino! Kial omaøo? Cezaro forpasis en 1950, unu jaron post la apero de sia verko. Reto estis profesoro pri belarto, aýtoro de multaj verkoj. Li kontribuis al la nasko de nova literatura epoko per Kvaropo en 1952. Li forpasis antaý jardeko.
Post la kafopaýzo d-ro Silfer enkondukis nin al la Historio de la E-literaturo. La libro estas kunverkata de prof. Carlo Minnaja kaj Silfer mem. En la distra programo, post la kantado de Anjo Amika, Dieter Rooke deklamis poemon de Julio Baghy Estas mi esperantisto.
Anna Lászay
La programo estas savita parte pere de financa subteno de geaýskultantoj, parte per antaývidataj varbdisaýdigoj. Nur ne tiom abunde kiel øis nun. Dum la vintra periodo 2000/01 nur du E-programoj estos elsendataj dum vendredaj kaj dimanæaj vesperoj. Memkompreneble nek la satelita, nek la reta programaliro estos limigota.
Kun bedaýro mi konstatas, ke en Esperantio oni apenaý interesiøis pri la temo dum la krizotempo, kvankam plurloke aperis alvoko por helpagado. Eæ en la kunsido de radioamikoj dum UK en Tel-Avivo oni ne informis pri la problemo.
Katalin Fetes-Toszegi
La æefa rezulto de PER estas decido pri lanæo de Patagonia Bulteno.
Rubén Sánchez
La trafikministro salutis la kunvenintojn kaj rakontis pri la estonteco de la fervojoj en Rumanio.
Okazis interkona vespero, ekskursoj, dancoj. Post la kunveno la alilandaj esperantistoj daýrigis konatiøon kun la urbo, vizitis botanikan øardenon, kafumis kaj babilis.
Mi dankas al Sorin kaj Nona Porupca kaj al Jelena Veliscu, kiuj agrabligis nian restadon (mi vojaøis kun la edzino kaj filino) en Rumanio.
Mi proponas fondi en Ruslando fakan grupon de fervojistoj-esperantistoj kaj petas æiujn dezirantojn skribi al mi.
Adreso: RU-610051 Kirov, ab. ja. 1392.
Sergej Pa¶omov
La partoprenintoj de la kongreso de SAT-Amikaro en Fouquieres-Lez-Lens, kies organizadon prezidis s-ro Michel Bouchez, estro de tiu urbo, esperantisto, certe memoras pri lia filo Boris, kiu i.a. gvidis ekskursojn.
Boris, kiu konas Esperanton, ekiris 16 sep por unujara vojaøo æirkaý la mondo kun sia amikino Veronique kiu eklernis Esperanton.
17 sep ili estis en Kairo kaj, post vizito de Egiptio, ili intencas vojaøi al Sudano, Kenjo, Tanzanio, Malavio, Mozambiko, Sudafriko, Brazilo, Bolivio, Peruo, Nov-Zelando, Samoa Insularo, Vanuatuo, Indonezio, Vjetnamio, Laoso, Æinio, Tibeto, Mongolio kaj Ruslando. Ili havas kontaktojn kun esperantistoj en multaj landoj.
Rete: bouchez.boris@aol.com
Michel Bouchez
Almenaý tri esperantistoj partoprenis la manifestacion kun sloganrubando pri Esperanto, "Neimperiisma lingvo, tutmondiganta la rezistadon kontraý kapitalismo kaj IMF", kaj disdonis fald-folion pri Esperanto. Feliæe neniu el ili estis arestita.
Okaze de disdonado de fald-folio, multaj homoj petis aliajn informojn, petis ke ni diru ion en Esperanto ktp.
Joao Junior
Por mi øi estis ekstereksterordinara konferenco. Pro tiom da kialoj, ke mi ne scias kiel komenci listigi. Mi komencu per la etoso revidi Esperantajn geamikojn kaj gekonatojn, konatiøi kun novaj, kaj diskuti kun ili longe kaj fruktodone dum horegoj en bela pejzaøo æe agrabla vetero.
Mi daýrigu per la multaj surprizoj kiel la revidoj, la terasa bufedo, la simileco de Motovun kun San-Marino, la sidejo de Akademio Internacia de la Sciencoj.
Liste laste menciiøu Erika, la hotelestrino, juna kroatino, kiu rekatapultis min en tempon de Esperantaj renkontiøoj antaý multaj jaroj, kiam mi estis tiel juna kiel þi hodiaý. Þi kaj mi kune babilis, kune trinkis, kaj kune renkontiøis en glacia¼ejo. Þi instruis al mi la kroatan, kaj ni dum tiu semajno kreis al ni ambaý nian propran rimedon interkompreniøi kaj paroli pri æio ajn. Ni kreis nian lingva¼on el la kroata, angla kaj itala kun iom da Esperanto kaj iomete da germana. Apenaý en mia vivo mi sentis min tiel internacia kaj tiel Eýropa.
Mia mesaøo de Motovun estas, ke ankoraý supre de Esperanto situas la homoj kaj la interkompreniøo. Mi ne konas la estontecon de la Internacia. Eble øi iam, eæ baldaý, estos unu el la du solaj UN-aj lingvoj apud la angla. Eble øi vaste servos kiel modellingvo por pli bone ellerni fremdajn lingvojn kadre de lingvoorientiga instruado. Eble la geesperantistoj fariøos speco de Rotario: homoj, lernu Esperanton kaj profitu de niaj servoj -- jen Pasporta Servo, Delegita Reto, Koresponda Servo, multegaj fakasocioj, kaj multegaj kunvenoj. Eble øi vere mortos en 2045 kiel prognozite.
Sed mi ja scias, ke Esperanto mem ne estas celo. Celo estas la bonfarto de la homoj, kaj celo estas la interkompreniøo. Celo estas popoloj kiel ekzemple la gekroatoj kaj ilia situacio sur Balkano, ilia vojo al la riæa Eýropo, ilia voæo en la tutplaneda ¶oro. Celo estas junaj homoj pensantaj regione, Eýrope, monde. Pensantaj tiel en sia propra lingvo, en la turismaj lingvoj, en la negocaj-ekonomiaj-kapitalaj lingvoj, tre verþajne en la angla, (esper)eble en nia Esperanto. Homoj kiel Erika.
Claus Günkel
Novaj komitatanoj B de TEJO: Isacir Andreoni (BR), Hélène Barkoviæ (FR), Oleg Dadaev (UA/RU), Rafael Despradel (Dominikana Resp.), Paul Kwasi Mensah (GH), Nakamura Daishin (JP); ili elektiøis sen balotado, æar alvenis malpli da kandidatigoj ol estis elekteblaj postenoj. (TEJO tutmonde)
6 okt en filharmonio de Olomouc (Æe¶io) estis prezentita en E-to Simfonio n-ro 1 por mezsopranulino kaj orkestro de David Gaines en plenumo de Moravia Filharmonia Orkestro kaj mezsopranulino Kimball Wheeler; la komponisto æeestis la koncerton. (David Gaines)
La franca deputito Christian Bourquin proponis al la franca ministro respondeca pri la eýropaj rilatoj, Pierre Moscovici, antaýenigi la uzon de E-to kiel lingvo de Europo. (Henri Masson)
En la Forumo de Minato 2000, kiu okazis 9 sep kaj estis organizita de la loka filio de NRO-oj, troviøis E-programoj, kiujn organizis rondo Hobio k aliaj E-grupoj en Tokio kaj æirkaý øi. (Reza Kheirkhah)
La kolekto de E-poþtmarkoj de Terttu Österman ricevis premion en ekspozicio Nordia-2000, kiu okazis en Sollentuna (Svedio). (Vekilo)
Fonda¼o Grabowski aljuøis æi-jare premiojn al: André Cherpillod (700 USD) pro la eldona agado, Georgo Abraham (300 USD) pro Klara vortaro E-araba, prof Cho Sungho pro La Bildstria gvido al genetiko; krome subvenciojn ricevis Ada Csiszár k Maria Abolskaja. (Esperanto)
En 1999 legantoj de magazino Monato donacis 47 senpagajn abonojn al e-istoj el neriæaj landoj. (Monato)
14 jul en la elementa lernejo Henøing en la urbo Yancheng (Æinio) fondiøis la unua en Æinio E-Centro por infanoj. (El Popola Æinio)
Þtelistoj penetris en la konstrua¼on kie troviøas la klubejo Nesto (Tampereo, Finnlando), sed ili ne sukcesis malfermi la pordon, malkiel de aliaj ejoj. (Vekilo)
En Torino ekfunkciis nova E-oficejo en la loøejo donacita de Ada Bessone. (l'esperanto)
Azerbajøana E-Asocio ne estis akceptita kiel Landa Asocio de UEA pro neatingo de la minimumo de 25 membroj. (Esperanto)
En Filozofiscienca Fakultato de Debrecena Universitato komenciøis tri E-kursoj kun æ. 80 studentoj; la instruisto Tibor Papp daýrigas gvidi ankaý du E-kursojn por 75 studentoj en la Naturscienca Fakultato. (HeKo)
La diserta¼o konsistas el du partoj: "Dialogo de kulturoj kaj komunika potencialo de Esperanto" kaj "Socio-kulturaj kondiæoj en formado kaj realigo de la Esperanto-movado".
Menciindas, ke la diserta¼o de Dmitrijevskaja-Nilsson estas la lasta diserta¼o pri kulturologio en nia lando, æar tuj post øia defendo kulturologio estis fermita kiel diserta specialeco. Menciindas ankaý tio, ke la diserta¼o de nia samideanino ricevis neniun "nigran globon" -- æiuj 15 ekzamenintoj estis por!
Boris Kondratjev
La redakcio de La Ondo kore gratulas la novan scienckandidaton! En la sekva kajero ni aperigos intervjuon kun þi.
Æi tiu premio estas tre grava þtata afero. Nur 4 plej bonaj junuloj (aý organiza¼oj) de la respubliko ricevas øin laý decido de speciala komisiono æe Prezidento de Æuvaþa Respubliko. Famaj sciencistoj, þtataj respondeculoj pri kulturo, edukado, klerigado, verkistoj, sportistoj, artistoj, aliaj fakuloj apartenas al la komisiono (tio estas vere honora laboro).
Æi-foje krom JEAÆR la premion ricevis Junulara ekologia grupo de Æuvaþa Respubliko (pro aktiva ekologia agado); aktorino de la Æuvaþa nacia teatro Irina Sadovnikova (pro rolo de juna knabino en spektaklo "Avino Paraski"); estrino de farmejo el distrikto Jadrinskij de Æuvaþio Tatjana Dodina (pro sukcesoj en agrikulturado).
La premio (3600 rubloj = æ. 150 eýroj) pliplenigis la Asocian kason, kiu pagos la æefajn elspezojn de la 5a Lingva Festivalo, kiu okazos fine de oktobro en Æeboksari.
Jekaterina Jevlampieva
Estis prezentitaj 24 lingvoj: pluraj lingvoj etnaj, Esperanto kaj ankaý lingvoj de modo, gestoj, muziko, korpo, dancoj, teatro. Estis organizita la prezento "Tra la mondo sen lingvoj" (pri eblecoj vojaøi sen konoj de la lokaj lingvoj).
La lingvan feston vizitis la æefo de la franca humana misio en Ruslando Paskal Hiriv, kiu prezentis la francan lingvon. La Festivalon salutis reprezentantoj de la urba komitato pri junularaj aferoj kaj la Pacfonduso. Ivanova Lingva Festivalo estis enmetita al la programo de la loka fako de tiu æi internacia organizo.
Pavel Volkov
La klubo preparis koncerton, kiun partoprenis multaj klubanoj, interalie Natalia Olejnikova, Sergej Sergejeff kaj Tamara Petrovna Kovalenko. Fine de la programo æiuj infanoj, iliaj gepatroj, instruistinoj kaj la klubanoj de Laro tradicie ricevis glacia¼ojn.
Vladimir Bespalov
La lernejo mendis intensan kurson pri Esperanto kaj reklamas nun øin en la ivanova gazetaro. La kurso estas planata por la periodo inter 30 okt kaj 7 nov.
Andrej Grigorjevskij
La tuta titolo estas Esperanto sen mitoj: Mensogoj kaj memtrompoj en la esperanto-movado. Estas tre mistrafa titolo. Laý PIV: "mito ... 2 Komplekso da ideoj, ne strikte logike interligitaj, sed draste efikantaj sur la homajn instinktojn aý nekonsciajn tendencojn; tiu komplekso, prezentata kiel reala, kapablas estigi æe popolamaso fenomenojn de mensa kontaøo" kaj "mensogi. Diri tion, pri kio oni scias, ke øi estas malvera, aý nei tion, pri kio oni scias, ke øi estas vera ... mensogo. Ago, vortoj de tiu, kiu mensogas".
Þajnas al mi, ke la aýtoro disfamigas ankoraý unu "miton" kaj novajn "mensogojn" pri Ivo Lapenna, nome "mito/mensogojn", kiujn disvastigis la esperantistoj, kiuj vivis en la ombro de la genio Ivo Lapenna. Mankas al la koncernaj paøoj necesaj, seriozaj esploroj, tial mi ne trovas la libron fidinda.
Bedaýrinde, s-ro Sikosek konsultis øuste la kontraýulojn de Ivo lapenna, i.a. Detlev Blanke, Peter G. Forster kaj Ulrich Lins. Krome li legis la verkojn de Ivo Lapenna, influita de la ankoraý ne korektitaj onidiroj, mitoj kaj mensogoj, kiuj abunde regas en la E-Movado depost 1974, i.a. ankaý la artikolon de Lins pri la Propono de la rezolucio de Ivo Lapenna, Bern, 1947. Post la forpaso de mia edzo Ivo Lapenna (15 dec 1987) mi pli ol þokiøis leginte la tiel nomatan nekrologon de la "historiisto" Lins en la revuo Esperanto. Same þokita mi estis pro la tiel nomata nekrologo de Blanke en Der Esperantist. Ambaý komplete deformis la karakteron de Ivo Lapenna kaj ankaý la historiajn faktojn ligitajn al li. Mi vere estas maltrankvila pri la anoncita biografio, verkata de Lins pri Ivo Lapenna, æar mi diskutis parton de tiu libro dum la prelego de Lins pri Ivo Lapenna okaze de la 90-jara datreveno de UEA (Rotterdam, 1998). Tiu parto, kiun li prezentis, neniel indikas aýtentikan biografion.
UEA kaj la esperantistaro daýre profitas de la laboro de Ivo Lapenna, kaj øis nun neniu -- malgraý la oficiala "Pardonpeto de UEA al Ivo Lapenna" -- publike korektis la falsa¼ojn pri li; tute male, eæ en la sino de UEA mem oni permesas ripetadon sen korektado de "onidiroj". Ne deca konduto de humanisma organiza¼o.
Estas strange -- sed tipe por la E-Movado -- ke kiam hazarda, nekonata universitata profesoro mencias Esperanton, la E-gazetaro triumfe citas liajn vortojn, sed komplete ignoras la fakton, ke nia Movado havis en sia mezo unikan scienciston, mondfaman en la plej alta universitata medio.
Ivo Lapenna energie laboris dum preskaý 60 jaroj por evoluigi kaj disvastigi la Internacian Lingvon kaj estas la sola, kiu per siaj eksterordinaraj scioj kaj talentoj atingis por øi la plej grandajn sukcesojn. Interalie, li havigis la faman Rezolucion de UNESCO (Montevideo, 1954) kaj la Konsultajn Rilatojn de UEA kun UNESCO. Li ankaý atingis, ke en 1960 UNESCO deklaris Zamenhof -- okaze de ties 100-jara datreveno -- "unu el la grandaj personecoj de la homaro".
Pere de la laboro de Ivo Lapenna la E-Movado atingis sian grandan reputacion, kiu estas la bazo de la postaj pozitivaj atingoj.
Estus pli instige por la junularo, se UEA kaj la gvidantoj de la Movado fiere rakontus, ke la Internacia Lingvo posedas tiom da valoroj, pro tio ke øi sukcesis altiri genion kiel Ivo Lapenna. Ili ne devus daýre akcepti, ke oni nigrigu liajn nomon kaj laboron -- pro ¼aluzo kaj envio -- kaj pere de tio ankaý la tutan Movadon. Tiu instigo donus al la E-Movado kaj prestiøon kaj honoron.
Birthe Lapenna
En UK-85 okazis kvarhora Strategia Forumo. Aýdiøis lamentado pri la æiamaj problemoj, proponoj de novuloj kaj veteranoj kiuj montras malkomprenon de la funkciado de la E-movado kaj kiuj jam multfoje antaýe evidentiøis nerealismaj. Nur kelkaj mallongaj intervenoj estis utilaj.
En sia nuna mizera stato la Esperanto-movado ne bezonas strategion, certe ne al ekstero, æar al ekstero ni povas montri nur la kriple funkciantan organiz(et)aron (feliæe estas kelkaj esceptoj), kiu ridindigas nin æe profesiuloj. Niajn laborfortojn (æar estas multaj kompetentaj kaj talentaj personoj inter ni) ni unuavice uzu por strukturigi, funkciigi kaj trejnigi la ekzistantan movadon.
Unu el la saøaj rimarkoj de la strategia forumo estis: "Post mallonga tempo (kelkaj jaroj) la lingva problemo estos tiel akra, ke oni devos trovi solvon kaj oni neeviteble alvenos æe Esperanto". Sed æu Esperanto tiam estos preta? Æu tamen Esperanto venkos malgraý la esperantistoj?
Roland Rotsaert
Povas esti, ke la programo ne estis plene kohera, sed øi dependas de la partoprenantoj, ne de supra instanco.
Aserti, ke "Teorio de Feliæo" estas totalisma kaj faþisma þajnas al mi eksterordinara. Jen societo, kiu forte partoprenis al la sukceso de la Kongreso de SAT, kiu estas -- neniu dubas pri tio -- øisfunde kontraýfaþisma. Æu tio estas kredebla? Ankaý favoro al esperanto ne akordiøas kun faþismo kiu persekutis esperantistojn (vidu en La danøera lingvo).
Marcel Hardy
Hilelismon kiel universalan religietikan ponton inter homoj naskiøintaj, edukitaj kaj vivantaj en diversaj kulturaj kaj naciaj medioj unue pripensis kaj antaý preskaý cent jaroj provis, bedaýrinde sensukcese, lanæi la aýtoro de la unika lingvoponto -- Esperanto.
La tiamaj sociaj cirkonstancoj ne estis sufiæe favoraj por ke tiu projekto sukcesu. Tiam ankoraý ne naskiøis ekumenismo, ne estis praktikataj dialogoj inter diversreligianoj, en Eýropo furiozis naciismoj... Ne helpis la þanøo de la nomo al "homaranismo".
Hilelismo (homaranismo) estis grandega revo de L.L. Zamenhof, kaj Esperanto fakte estis nur parto de tiu lia multe pli ampleksa, profunda kaj idealisma projekto.
Surbaze de la Zamenhofa naskiøis iom modernigita versio de hilelismo, prezentata de nuna unua hilelista rondo, kaj esprimita en øia Deklaracio de hilelisto. La rondo komencis eldonadi sian monatan bultenon Hilelisto. ¬us aperis la dua numero de Hilelisto. La elektronikpoþta versio estas senpaga, paperpoþtan version oni povas ricevadi kontraý 1 IRK por unu senda¼o.
La unua hilelista kongreso laýplane okazos fine de la venontjara julio en Zagrebo, dum UK-86. La unua hilelista rondo planas dum la unua hilelista kongreso estiøi Tutmonda Hilelista Asocio. THA absolute ne intencos rivali aý kontraýstari al iu ajn jam ekzistanta E-asocio. Kvankam hilelistoj havas siajn specifajn celojn, ili samtempe estas æiam pretaj je kunlaboro kun æiuj aliaj esperantistoj, por kiel eble pli granda sukceso de Esperanto. Esperanto estas laborlingvo de la unua hilelista rondo.
Por ricevi la Deklaracion de hilelisto, 2 provekzemplerojn de Hilelisto kaj aldonajn informojn bonvolu kontakti pormomentan kunordiganton de la unua hilelista rondo:
Adreso: Ostarijska 8, HR-10000 Zagreb, Kroatio
Rete: mato.spekuljak@zg.tel.hr
Mato Spekuljak
Kiam Zubede havis 16 jarojn, li forlasis sian naskiøvilaøon. Pasiginte pli ol kvindek jarojn ekster sia lando, li revenis maljuna, sed kun iom da monrimedoj. Li havas nek edzinon kaj gefilojn. Infanojn li tre þatas, kaj æiuvespere akceptas ilin en sia domo. Li proponas manøojn diversajn al la infanoj, organizas helpinstruadon por komprenigi lernejajn lecionojn al ili. Tempo pasas, kaj la ago de Zubede jam fruktoportas: infanoj plenkreskas. La tuta vilaøo rekonas liajn bonfarojn, sed Zubede mem æiam havas zorgojn: "post mi, kio okazos? kiuj daýrigos mian agadon?" Li provis konvinki la vilaøestron, ke tiu æi trovu solvon al tiu problemo. Konsciante pri la laboro de Zubede, la vilaøestro helpis, kaj aliaj homoj eklaboris kun Zubede. Kiam iu diras al li dankon, li respondas: "mi bezonas dankon, se ne la vorton mem, sed la agon. Tion æi faris la vilaøestro, dank'al kiu mi certas, ke post mi mia agado pluiros". Mortis Zubede, sed nun lia domo estas pli ol lernejo, kie oni prizorgas infanojn.
Jes, jen tiel ni, esperantistoj estas dankemaj al Zamenhof, æar ni daýrigas lian agadon. Tiu dankesprimo estas ne samgrada en niaj koroj. Iuj estas ekstreme dankemaj: ni povas citi homojn, kiuj donacas monegon kaj sin mem por ke Esperanto disvastiøu tra la tuta mondo. En Esperanto aperas nomoj de donacantoj. Vere ankaý tiuj homoj meritas la dankemon de aliaj esperantistoj. Kiuj ne povas mem doni monon, iuj el tiuj sin dediæas al la E-laboro. Æar Esperanto ne egale estas praktikata sur la terglobo, aparta klopodaro necesas por verdigi kontinenton jam nigran.
Ekde 1980 pluraj ekster-Afrikanoj kaj Afrikanoj komune laboregas. Nun, dudek jarojn poste, multas esperantistoj en Afriko. Ili kapablas instrui la lingvon, gvidi la movadon en siaj landoj. Afrika Oficejo servas la Afrikajn esperantistojn. Sed la financa flanko neniel þanøiøis: preskaý æiuj esperantistoj Afrikaj plu estas nepagipovuloj. La pluekzistado de la Afrika Agado dependas preskaý plene de la fidelaj donacantoj al la Fonda¼o Afriko. Iam fluegis la donacoj kiel akvofalo. Lastatempe la torento fariøas rivereto. Sekeco minacas ne nur la Afrikan kamparon, sed ankaý la Afrikan fonda¼on.
En la Kongreso de Tel-Avivo la Komitato de UEA konatiøis kun plano, nomita Prioritato Afriko, kies kvina paragrafo konsilas starigi grandan kapitalon kies rento financu la movadon en Afriko. Tuj post la UK la respondeculoj pri la Afrika Agado sendis leterojn al æiuj partoprenintoj kiuj montris sian interesiøon. Ili fariøas nun Esperantistoj Amikoj de Afrikaj Esperantistoj (EAAE). Iliaj respondoj jam alvenas.
La unua venis de s-ro Etsuo Myoshi kiu donacis 50 mil enojn japanajn por la kapitalo. Sendube multaj kiuj havas la rimedojn por tio, volos sekvi lian ekzemplon. Ili fariøu EAAE kontribuante al la netuþebla, neelspezebla parto de la Fonda¼o Afriko. Kontribuante tiel, ili kontribuas al la daýrigado de la Afrika Agado kaj al øia financa memstariøo.
Gbeglo Koffi
Iom
pri la mensogado
"La taglibro de l' verkisto", kiun Fjodor
Dostojevskij eldonis (kun kelkaj paýzoj) en la jaroj 1873--1881 estis senprecedenca
evento en la Ruslanda soci-kultura vivo pro la vasta gamo de la prezentataj
temoj kaj pro la unika prezentostilo de la genia verkisto.
Pasint-jare ni komencis aperigon de fragmentoj
el la "Taglibro" per la satira Enkonduko kaj lirika bildo "facila
kaj senenhava" La Centjarulino. Nun ni daýrigas per opinio de Dostojevskij
pri interesa trajto de la rusa karaktero. Æu liaj konstatoj validas post
127 jaroj?
"Ho, absurde! -- oni denove diros al mi. -- Tiu mensogado estas sendanøera, bagatela kaj en øi estas nenio mondskala". Bone. Mi mem konsentas ke æi æio estas tre sendanøera kaj nur aludanta al noblaj ecoj de la karaktero, ekzemple al la dankosento. Æar se iu aýskultis vin dum vi mensogis, ja ne estas eble ne permesi mensogi ankaý al la aýskultinto, almenaý pro la dankemo.
La delikata reciprokeco de l' mensogado estas preskaý la æefa konvencio de la rusa societo -- de æiuj rusaj kunvenoj, vesperoj, kluboj, sciencaj societoj kaj aliaj. Efektive, nur iuj veremaj malsprituloj en similaj okazoj povas defendi la veron kaj subite ekdubi pri la kvanto de la verstoj kiujn vi trarajdis, aý pri la mirinda¼oj kiujn Botkin faris al vi. Ili estas nur senkoraj hemoroiduloj, kiuj mem pro tio neeviteble portas la punon kaj poste miras, kial ili ricevis tiun punon. Sentaýguloj. Tamen tiu mensogado, malgraý la sendanøereco, aludas niajn tre gravajn æefajn trajtojn tiel, ke preskaý komencas konturiøi io mondskala. Ekzemple, unue, øi aludas ke ni, la rusoj, pli ol æion alian timas la veron; eble ni ne timas, se vi malkonsentas, sed æiam opinias la veron io tro enuiga kaj proza, nesufiæe poezia kaj tro ordinara por ni, kaj per konstanta evitado de la vero ni øin faris unu el la plej nekutimaj kaj maloftaj aferoj en nia rusa mondo (mi ne parolas pri la gazeto Rusa Mondo). Pro tio æe ni tute malaperis la aksiomo pri tio, ke la plej poezia el æio en la mondo estas la vero, precipe en sia plej pura stato; eæ pli, øi estas pli fantasta ol æio, kion povus mensogi kaj imagi la plej kapabla homa menso. En Ruslando la vero preskaý æiam havas plene fantastan karakteron. Efektive, la homoj finfine atingis tion, ke æio, kion mensogos kaj remensogos al si la homa menso, estas por ili pli komprenebla ol la vero, kaj tiel estas æie. La vero povas dum cent jaroj kuþi antaý la homoj surtable, tamen ili ne prenas øin sed postkuras ion elpensitan øuste pro tio, ke øuste la veron ili kredas fantasta kaj utopia.
La dua afero, kiun aludas la øenerala rusa mensogemo, estas tio ke ni æiuj hontas pro ni mem. Efektive, æiu el ni portas en si preskaý denaskan honton pro si kaj pro sia propra vizaøo kaj apenaý aperinte en la societo æiuj rusaj homoj strebas tuj kaj æiamaniere montri sin nepre io alia, sed ne tio kio li efektive estas; æiu hastas akcepti tute alian vizaøon.
Ankoraý Gercen diris, ke la rusoj eksterlande tute ne scias konduti publike: ili laýte parolas kiam æiuj silentas, kaj ne scias diri eæ unu vorton dece kaj nature kiam necesas paroli. Tio ja estas vero: tuj aperas kaprica¼o, mensogo, turmenta konvulsio; tuj aperas bezono honti pro æio efektiva, kaþi kaj sekretigi la propran vizaøon kiun Dio donis al la ruso, kaj montri alian, laýeble plej fremdan kaj nerusan vizaøon. Tio okazas pro la plej sincera interna konvinkiøo pri tio, ke la propra vizaøo de æiu ruso estas nepre sensignifa kaj hontige komika; sed ekhavinte vizaøon francan aý anglan, do ne la propran vizaøon, li aspektos multe pli respektinda kaj en tiu aspekto li neniel estos rekonebla. En tio mi konstatas ion tre karakterizan: æi tiu fia honto pro si mem kaj æi tiu malnobla neglekto de si mem plejparte estas senkonscia. Øi estas io konvulsia kaj nerezistebla; tamen en sia menso la rusoj -- eæ la plej sinneglektemaj inter ili -- ne konsentas rapide kun sia sensignifeco kaj tiuokaze petas estimon. "Ja mi estas tute kiel la anglo, -- la ruso rezonas, -- do necesas estimi ankaý min, æar oni estimas æiujn anglojn". Dum ducent jaroj estis formiøanta tiu æefa tipo de nia societo kun la nepra kondiæo, montrita ankoraý antaý ducent jaroj: necesas neniel kaj nenial esti si mem, preni alian vizaøon, por æiam prikraæi la propran vizaøon, æiam honti pro si mem kaj neniam simili sin mem -- kaj la rezulto estas tute evidenta. En la tuta mondo ekzistas nek germano, nek franco, nek anglo, kiu renkontinte aliajn homojn hontus pro sia vizaøo se li estas konscience certa, ke li faris nenion malbonan. La ruso tre bone scias, ke tiu anglo ne ekzistas; kaj la klera ruso scias ankaý tion, ke nenie honti sian vizaøon øuste estas la plej æefa kaj fundamenta eco de la propra digno. Li deziras plej rapide aspekti kiel franco aý anglo øuste por tio, ke oni plej rapide konsideru lin tiu, kiu nenie kaj neniam hontas pro sia vizaøo.
Tradukis Aleksander Kor¼enkov
Gercen, Aleksandr Ivanoviæ (1812--1870). (Ekster Ruslando konata kiel Herzen) Rusa verkisto, filozofo, publicisto. Ekde 1847 loøis eksterlande. Teoriisto de la "rusa socialismo". Kuneldonanto de "Sonorilo" (Kolokol, 1857-1865).
-- Mi vizitos aýguristinon, -- þi diris. -- Øuste je la kvina horo mi devos esti æe þi. Se vi ne rapidas hejmen, venu kun mi. Oni diras, ke þi senerare divenas la estontecon. Mi havas problemojn, kaj mi deziras ekscii, æu þi solvos ilin.
Mi ne hezitis kaj iris kun þi. La aýguristino loøis en la centro de la urbo en multetaøa, malnova konstrua¼o. Ni supreniris al la tria etaøo, kaj mia amikino sonorigis æe unu el la pordoj. Eliris virino, æirkaý sesdekjara, kiu invitis nin en la loøejon.
Ni enpaþis en vastan obskuran salonon, kie videblis multaj mebloj, verþajne de la pasinta jarcento. Estis granda tablo, masivaj foteloj kaj peza kanapo. Mia amikino diris al la aýguristino, ke mi nur akompanas þin.
La aýguristino kun mia amikino eniris en najbaran mallarøan æambron kaj mi restis sola en la obskura salono. Sidante sur unu el la foteloj mi senmove observis la malnovajn meblojn kaj a¼ojn. Subite min obsedis stranga kaj mistika sento. En la granda vitra þranko estis belega æina manøvazaro, polvokovrita kaj þajne delonge ne tuþita. Sur la muro pendis malhela pejzaøo, kiu prezentis someran þtormon en senfina kamparo. Granda murhorloøo silentis en la angulo kaj øiaj montriloj haltis je la deka horo kaj tridek kvin minutoj. La æirkaýa¼o, obskuro kaj silento premis min, kaj subite mi decidis peti la aýguristinon diveni ankaý mian estontecon.
Mia øisnuna vivo estis sufiæe trankvila. Mi havis edzon kaj deksesjaran filon. Mi laboris kiel kontistino en Transporta Ministerio, kaj mi þatis mian profesion.
Mia amikino baldaý eliris kaj mi petis la aýguristinon akcepti ankaý min. Iom skeptike mi rilatis al similaj seancoj, kaj mi ne tre kredis, ke nekonata persono povas diveni, kio okazis en ies vivo kaj kio øuste okazos. Neniam mi vizitis aýguristinojn kaj mi ne scias, kio igis min eniri en la mallarøan æambron, kie la nekonata virino okazigis siajn misterajn seancojn.
La virino invitis min sidiøi æe eta tablo kaj komencis koncentriøi. Atente kaj esploreme þi ekrigardis min. Nun mi povis pli bone vidi þin. En la unua momento þi aspektis sesdekjara, sed nun mi rimarkis, ke þi estas pli aøa. Þia vizaøo estis bela, inteligenta, kaj þiaj blankaj haroj kiel aýreolo æirkaýis la vizaøon. Tamen plej forte logis þiaj okuloj. Ili estis trankvilaj, malhelaj kaj profundaj kiel du montaraj lagoj. Þajnis al mi, ke stranga brilo lumigas þiajn okulojn. Þia senmova rigardo, kiu penetris profunde en min, kvazaý þirus nevideblan kurtenon kaj malkovrus eæ la plej kaþitajn angulojn en mia animo.
Jam þiaj unuaj vortoj stuporigis min. Þi parolis lante, mallaýte, obtuze, kvazaý iu de tre malproksime sufloris kaj þi nur ripetis tiujn vortojn. Detale þi rakontis pri la vivo de miaj gepatroj, pri mia edzo kaj pri liaj gepatroj. Þi eæ menciis iliajn nomojn. Mi ne komprenis, de kie tiu nekonata virino scias tiom da detaloj pri mia vivo. Sed la plej granda þoko por mi estis, kiam la aýguristino diris, ke mi havas ankoraý unu filon. Mi preskaý svenis. Mi malfermis la buþon por kontraýdiri, sed þi senerare divenis miajn pensojn kaj lante ekparolis:
-- Vi kaj viaj parencoj opinias, ke via filo Martin mortis, sed li vivas kaj li jam estas bela kaj forta junulo.
Mi ne eltenis. Miaj larmoj ekfluis, kaj mia kapo falis sur la tablon.
Detale la aýguristino rakontis, kio okazis. Mi aýskultis kaj kiel filmo antaý miaj okuloj pasis la koþmaro, kiun mi travivis antaý dek ok jaroj.
Kiam mi havis dudek du jarojn, mi kun granda amo edziniøis kun Ivo. Unu jaron post la nupto ni kortreme atendis nian unuan idon. La nasko ne estis facila, sed mi kondutis kuraøe. Sed post kelkaj horoj la kuracisto diris, ke la infano mortis. Tio estis la plej terura momento en mia vivo. Mi jam ne memoras kiel la kuracistoj klarigis la kialon de la morto de mia filo. Senkonsole mi ploris kaj neniu povis trankviligi min, nek mia edzo, nek miaj gepatroj. Por mi la mondo malaperis.
Kiam mi forlasis la akuþejon kaj revenis hejmen, miaj parencoj devis ege klopodi por reveki en mi la kredon je la vivo.
Post du jaroj mi naskis mian duan filon, kaj mi komencis vivi kun liaj zorgoj kaj øojoj. Vere, la tempo kuracas, kaj la memoro pri Martin iom post iom dronis profunde en mia konscio, sed en mia koro restis peza kaj brulanta doloro. Mia dua filo Valentin iøis gimnaziano, kaj min obsedis liaj sopiroj, revoj, celoj.
Nun mi estis frakasita. La vortoj de la aýguristino ¼etis min en profundan abismon. Mi ne sciis, kiel mi revenis hejmen. Mi ne memoras, æu mia amikino akompanis min øis mia domo. Nur la sola penso kiel varmigita kudrilo traboris miajn tempiojn -- strato Siringoj 17. Mi devis tuj trovi tiun straton kaj renkontiøi kun mia filo, kiun mi naskis antaý dek ok jaroj.
Hejme mi diris æion al mia edzo. Kiel frenezulino mi longe kaj turmente rakontis al li, miksante la reala¼on kaj fantazion, kaj fin-fine mi ne plu sciis, æu tiun æi historion iu rakontis al mi aý mi mem elpensis øin. Mia edzo aýskultis min atente kaj spite al mi li restis pli trankvila. Li ne ekstaris kaj ne ekiris kun mi por seræi la straton Siringoj, malgraý tio ke mi larmokule petis lin, ke ni tuj ekiru.
-- Tio þokis min, -- li diris. -- Eble la aýguristino diris la veron, sed kion ni nun faru?
Post æi tiuj vortoj mi deziris salti kaj forkuri. Kiel eblas ke li, la patro, rezonas tiamaniere? Mi eæ ekstaris, sed li haltigis min:
-- Aýskultu. La malfeliæo, kiu trafis nin antaý dek ok jaroj, brogis nin, sed æu ni devos frakasi la vivon de nia filo, se li vere estas viva? Æu tion ni faru? Jes, estas tre dolore, sed æu ne estas pli bone al ni scii, ke li vivas? Li jam estas junulo, li loøas kun homoj, kiuj amas lin kiel sian veran filon. Krom tio ni ne scias, kio øuste okazis, kaj ni nenion povus pruvi.
Mi reagis, sed li denove haltigis min:
-- Jes, eble ni povus æion pruvi, sed ni frakasus la vivon de nia filo. Prefere ni forgesu. Verþajne tiel devis okazi.
Liaj lastaj vortoj gravuriøis en mia konscio. Ni forgesu, sed mi neniam povis forgesi. Tio, kion al mi rakontis la aýguristino, æizis mian animon tage kaj nokte. Eble mia edzo pravis. Se mi estus vera patrino, mi ne rajtus vundi mian filon. Jes, oni perfide forrabis lin de mi, sed li mem ne kulpis.
Nenombreblajn sendormajn noktojn mi travivis. Eæ kiam nur por momento mi ekdormis, mi sonøis lin. Mi vidis lin jam viro, forta, memstara, kapabla venki æiujn malfacila¼ojn en la vivo. Kaþe mi fieris pri li kaj mi neniam iris al la strato Siringoj por vidi lin. Mi jam estas konvinkita, ke mi agis bone.
Sofio, 10 jun 2000
Bibliografio de "Scienca Revuo": La enhavo de "Scienca Revuo" 1988--2000(1); Suplemento 1982(3)--1987 / Red. Rudi Hauger. -- Zürich: ISAE, 2000. -- 94 pø.Kiel vere scienca asocio ISAE zorgas pri la bibliografia flanko de sia agado, kaj la nuna Bibliografio (kun suplemento) daýrigas la unuan eldonon por la jaroj 1949--82. Øi registras æiujn aperintajn artikolojn (pli ol dupaøajn) laý tri listoj: kronologia, laýtema kaj laýaýtora.
Wouter F. Pilger. Slango kaj ¼argono en Esperanto. -- Debrecen: Debrecena E-Societo, 1998. -- 40 pø.Kuriozeta vortaro, kiun la kovrilpaøo prezentas jene: "Privozora Privata Listo de Slango kaj ¬argono (kaj aliaj ne-PIV-aj signifoj)". Nu, tiun "privozora" mi ne trovis en la listo... Finfine, vortaroj kun eraroj ne estas raraj -- rememoru pri la fama "seskuniøi kun virino" (PIV, pø. 282). Espereble la dua eldono estos pli zorge eldonita kaj kun pli kutima uzado de la vinjetoj, sed vidu almenaý ekzempleton el la unua eldono:
"truo @ truo: 1. (loko negrava, ekzemple:) vilaøeto; 2. (loko kutima, ekzemple:) drinkejo @ en neøustan truon: misglute: Kio okazis al vi? -- Eniris en neøustan truon. @ sukcese vendi la truojn de la fromaøo: 1. esti tre lertparola, konvinka: Li eæ sukcesas vendi la truojn de la fromaøo...; 2. kapabla mistifiki. @ havi truon en la kapo".Okaze de la Moskva kongreso de SAT aperis gvidlibro, kiun la kongresanoj povis utiligi por pli bone orientiøi en la urbo, legi pri øia historio kaj æefaj rimarkinda¼oj.
Nikolao Gudskov, Natalia Aroloviæ. Malgranda gvidlibro pri Moskvo. -- Moskvo: Impeto, 2000. -- 88 pø., il.
Tamen pro la malfortika bindo la libro estas disfalema, kaj ne æiuj sukcesos antaý la definitiva disfoliiøo atingi la finon por ekscii kie oni povas þanøi kanadiajn dolarojn kaj miri pro tio ke en la rusa lingvo "j" neniam povas stari komence de la vorto (kio pri la vortoj Jemen, jog, jod kaj jota?). La impreson pri la utila teksto fuþas ankaý malbone skanitaj kaj aæe presitaj bildoj.
Fine, bela konsilo por gastoj de la Ruslanda metropolo el la æapitreto X.5. Sekureco:
Ne fidu al hazardaj homoj, kiuj kun afabla rideto proponas sian helpon en vendejo, stacidomo ks.
Tolstoj
instigas ankoraý hodiaýTolstoj, Lev. Resurekto: Romano / Trad. el la rusa Viktor Sapo¼nikov; Notoj de Aleksander Kor¼enkov. -- Jekaterinburg: Sezonoj, 2000. -- 368 paøoj. -- (Serio Rusa literaturo; Volumo 6).Okcidentaj vizitantoj de la Petro-Paýla katedralo en Sankt-Peterburgo miras, kiam ili vidas katedron en øi, æar tio malkutimas en ortodoksaj preøejoj. Eæ pli ili eble miras, kiam ili legas, ke øi laýdire estis uzita nur unu fojon, por elpeli Lev Tolstoj el la rusortodoksa eklezio, pro lia akra kritiko de tiu institucio en la romano Resurekto.
Resurekto kaj pasko estas la plej gravaj okazinta¼oj en la ortodoksa kredo, sed æe Tolstoj ne temas pri tiu resurekto aý iu transmonda miraklo. Tolstoj rifuzas kredi la centrajn dogmojn de la eklezio:
"La esenco de la meso estis jena: oni supozis, ke la panpecetoj tranæitaj de la pastro kaj metitaj en vinon, æe certa manipulado kaj preøo transformiøas je la karno kaj sango de Dio. La manipulado estis jena: la pastro malgraý la malhelpo de la surmetita brokita sako, egalrapide levis ambaý brakojn supren kaj tenis ilin dum kelka tempo, poste li surgenuiøis kaj kisis la tablon kaj æion kio estis sur øi" (p. 109).Resurekto estas por Tolstoj cismonda ekzistencialista sperto, kiu inkluzivas, ke homoj ne plu sekvas idolojn, sed obeas la internan voæon de dia justeco. Tiun resurekton spertas la du æefprotagonistoj de la romano.
La intrigon eblas rapide rakonti: Ne¶ludov estas nobelido. Antaý kelkaj jaroj li delogis sian servistinon Katjuþa. Nun li estas ¼uriano kaj rekonas þin. Þi fariøis prostituitino kaj þajne venenigis iun klienton. Þi estas senkulpa, tamen þi estas kondamnita al bagnado en Siberio pro formala eraro. Ne¶ludov komprenas, ke li origine kulpas pri la sorto de Katjuþa. Li akompanas þin al Siberio, sed þi rifuzas lian edziøproponon. Þi iøas edzino de politika malliberulo.
Ne¶ludov estas precipe bona homo. Kiel junulo li klopodis trovi la solvon de sociaj problemoj en la teorioj de Herbert Spencer (nomata Spenser en la traduko) kaj Henry George. Kiel junulo li estis kaptita de sia socia tavolo, sekve li ne kapablis plibonigi la socion de interne.
"Nun li klare komprenis, ke la tuta terura malbono, kiun li vidis en la prizonoj kaj etapejoj kaj la trankvila aplombo de tiuj, kiuj faris tiun malbonon okazis nur pro tio, ke oni deziris fari neeblan aferon, nome: korekti malbonon, dum ili mem estis malbonaj. Perversaj homoj deziras korekti perversajn homojn, dezirante atingi tion mekanike" (p. 358).Anstataýe necesus seræi la regnon de Dio kaj øian veron "kaj la cetero estus donita".
En Resurekto Tolstoj uzas dokumentan materialon, tamen la libro ne estas memorando aý propaganda pamfleto. La lingvo de Tolstoj havas bildigan povon. Kun ekzaktaj psikologiaj observoj formiøas iom post iom kompleta analizo de la tiutempa rusa socio. Tiutempaj legantoj kirliøis en la analizon de Tolstoj, aý konfirmante øin aý trovante argumentojn kontraý la analizo. Tio validas cetere ankaý por la moderna leganto, æar evidente ni ankoraý ne havas la perfektan socion. La libro ne perdis sian aktualecon, male: Tolstoj instigas ankoraý hodiaý. Sed nuntempe ni eble trovas lian solvon iom naiva.
Aldona stimulo estas la traduko de Viktor Sapo¼nikov. Li eluzas lerte kaj kreive la eblecojn de normala Esperanto. Kvar-kvin fojojn mi tamen stumblis, æar mi perdiøis en iu sintaksa densejo.
Bedaýrinde la eldonejo ne dediæis tioman zorgon al la libro kaj pekis kontraý la baza tipografio. La leganto rajtas scii tion, æar tio malhelpas fluan legadon. Krome la printado ne atingas la kvalitnivelon, al kiu ni jam alkutimiøis el Jekaterinburg.
Tio estas bedaýrinda, æar tiu malzorgo pri la ekstera aspekto ja povas forpeli eblajn legantojn de tiu libro. Tiuj legantoj do maltrafus valoran libron de la mondliteraturo.
Wolfgang Kirschstein
Kvar
novelojBrjusov, Valerij. Kvar noveloj / Tradukis el la rusa Grigori Arosev, Aleksander Kor¼enkov, Ilsia Novikova. -- Jekaterinburg: Sezonoj, 1999. -- 24 paøoj. -- (Serio Rusa literaturo; volumo 5).La kontribuo de eldonejo Sezonoj al la popularigo de la rusa literaturo riæiøis per kajero entenanta kvar novelojn de Valerij Jakovleviæ Brjusov (1873-1924).
Prefere mi nomus ilin rakontoj, æar øenerale ili finiøas tragike. "Rakontoj" estas ankaý tiuj de Edgar A. Poe, kies disæiplo Brjusov estis, kun apudaj modeloj kiel Anatole France kaj Oscar Wilde. Poezia simbolismo kaj gusto por la hororo fakte karakterizas æi tiun moskvan aýtoron, kies plena verkaro (sepvoluma) aperis nur meze de la jaroj 1970aj.
Indas aldoni ion al la prefaco de Aleksander Kor¼enkov (ankaý tradukinto de du el la kvar noveloj).
Brjusov posedis vastan kulturon, nelacigeblan laboremon, ekzot-impresan avidon: li dediæis tutajn kantociklojn al la antikva mondo (Oriento, Egiptujo, Babilono, Grekujo, Romo), kaj li æerpis tie inspiron por sia, ne tre sukcesa dua romano La altaro de la venko, 1913, konstruita surfone de la romia socio en la kvara jarcento (Kor¼enkov tradukis la titolon sen artikoloj, sed ili laý mi necesas, krom se li majuskligas Venkon). Pli sukcesa estis la romano La flamanta anøelo, 1907, pri la germana mezepoko; laý Kor¼enkov teme proksima al la rakonto Nokta aventuro -- mi mem ne vidas kiel, æar æi tiu estas pli-malpli nur eta sciencfikcia pastiæo kun demona interveno, iel postlude al Goethe kaj ial prelude al Bulgakov.
Efektive Brjusov estis precipe poeto. Longa trejniøo kiel traduka poeto (interalie de Eneido) relative þirmis lin kontraý la tentoj de freýdismo. Lin pli altiris okultismo, æar pli ol la homon li emis esplori la situacion.
La limo inter realo kaj fantazio estas la æefa temo de la proponitaj rakontoj. Tiun limon Brjusov esploras ankaý lingve, per prozo ne jam eksperimenta, sed ofte tre konotacia. La tasko de recenzisto ne estas resumi la enhavon de la unuopaj æapitroj aý rakontoj (ni ja ne skribas por ajna magazino, sed por La Ondo...), do mi diros nur, ke komuna fadeno trediøas tra la kvar rakontoj: la disduiøo, la konflikto inter la efektiva kaj la virtuala, kiu alprenas la formon jen de maldormanto/sonøanto -- Nun, kiam mi vekiøis, jen de bildulo/bildiganto -- En la spegulo, jen de virino/skulpta portreto -- Marmora kapo, jen de fizika/astrala korpo -- Nokta aventuro.
Verkon oni (re)legas ankaý por enfokusigi la aktualecon. En la nuna mondo, kie cibernetiko kaj telematiko serioze rivalas kontraý la tradicia mondpercepto, la sentemo de Valerij Brjusov sugestias en ni plian mesaøon: frandu la venkon super la spaco kvazaý bombonon, kies kerno kaþas la maldolæon pro la malvenko super la tempo -- eæ se vi situos æie, vi ne daýros æiam. La homo de la tria jarmilo estos pli granda? nu, simple pli brua estos lia kolapso. La sola savo restas en arto: ars longa, vita brevis...
Giorgio Silfer
La novelaro de Brjusov estas legebla en nia ret-paøaro.
Oni povas peti ekzempleron de la numero æe la Centra Oficejo de UEA (Nieuwe Binnenweg 176, 3015 BJ Rotterdam, Nederlando) kontraý unu respondkupono.
Adreso: Gustav-Adolf-Str. 2a, DE-48356 Nordwalde, Germanio.
Rete: fischru@uni-muenster.de.
La frontpaøa artikolo revuas la Tel-Avivan kongreson kaj nefacilajn cirkonstancojn de øia okazigo. La revuo proponas ankaý fragmentojn el la rezolucio, salutmesaøon de la Øenerala direktoro de Unesko Koichiro Matsuura kaj la liston de la kongresaj temoj de la lastaj dudek UKoj. En la numero estas ankaý artikolo pri la 73a Kongreso de SAT en Moskvo, movada diøesto, kalendaro de E-eventoj kaj daýrigo de la bibliografio Esperanto en Ruslanda gazetaro (23 artikoloj).
El Popola Æinio. 2000/9;
Esperanto. 2000/9;
Esperanto aktuell. 2000/4;
Fonto. 2000/229,230,231,232,233,234,235,236;
Juna Amiko. 2000/3;
KAE-Informilo. 2000/32;
Komencanto. 2000/6;
La Blanka Rozo. 2000/218;
La Kancerkliniko. 2000/95;
La Ondo de Esperanto. 2000/10;
La Pacifika Kuriero. 2000/1;
La Revuo Orienta. 2000/9;
l'esperanto. 2000/6;
Le travailleur espérantiste. 2000/252;
Monato. 2000/9;
Norda Stelo. 2000/3;
Ruslanda Esperantisto. 2000/4;
Spiritisma Esperanto-Informilo. 2000/110;
TEJO-Tutmonde. 2000/3;
Vekilo. 2000/3.
La øusta solvo estas: 1. Asisti; 2. Svedio; 3. Erevan'; 4. Estoni';
5. Angaro; 6. Torino; 7. Latvio; 8. Moskvo. Þlosilvorto:
Adriatik'.
Kompilis Tatjana Kulakova
La respondoj devos atingi la redakcion antaý 10 jan 2001. Unu el la respondintoj ricevos librodonacon. La respondon sendu poþte al la redakcio aý rete al la rubrikestro kulakova@akb.mplik.ru.
Ni premios la plej aktivan respondemulon de la jaro.
Humphrey Tonkin. Esperanto. 2000: 9.
Jack Warren. La Blanka Rozo. 2000: 218.
Kurisu Kei. Fonto. 2000: 233.
Ryszard Kapuscinski
pola verkisto kaj ¼urnalisto
Der Spiegel. 2000: 42.
Alwyn Kind (Britio)
Halina Jurska-Berezowska (Pollando)
Ruslandaj dezirantoj partopreni bonvolu peti informojn pri la kolektiva vojaøo æe Halina Gorecka (nia redakcia adreso). Post la Kongreso de SAT kaj ILF-20 oni povos pluiri al Zagrebo.
21--28
jul. Zagrebo (Kroatio). 86a Universala Kongreso de Esperanto. Adreso: Nieuwe
Binnenweg 176, 3015 BJ Rotterdam, Nederlando Rete: uea@inter.nl.net.
Halina Gorecka estas Kongresa Peranto por Ruslando, kiu akceptas pagojn por aliøo, loøado kaj ekskursoj. Se troviøos sufiæe da dezirantoj estos luita buso, kaj la grupo vizitos kelkajn mez-eýropajn landojn. Petu informojn æe nia redakcia adreso.
Speciala prezo por ruslandanoj: 75 rubloj, inkluzive de la sendokosto de la libro. Krom Aelita aæetanto ricevos donace ankoraý unu libron en aý pri esperanto de antaýaj jaroj de eldono.
La libro ne estas vendata pagoþarøe, nur antaýpage.
Bv. sendu monon al Igorj Valentinoviæ Simonov.
Adreso: 603105 Ni¼nij Novgorod-105, a/ja 572
Elektronikaj kontaktoj:
Rete: akileo@akileo.bizland.com, akileo@mail.nnov.ru
http://akileo.bizland.com
La konkursaj fotoj devas esti senditaj unuekzemplere al la redakcia adreso de La Ondo de Esperanto RU-620077 Jekaterinburg-77, ab. ja. 67, Ruslando. La fotoj devas atingi la indikitan adreson antaý 15 dec 2000. La konkursa¼oj devas esti subskribitaj per pseýdonimo. En aparta koverto kunsendata devas esti enmetita slipo kun la pseýdonimo, aýtenta nomo kaj poþta adreso de la aýtoro.
Pliajn detalojn (premioj ktp) pri la konkurso legu en la du antaýaj kajeroj de LOdE.
AÝSTRALIO: Libroservo de AEA, Esperanto-domo, 143 Lawson St., Redfern N.S.W. 2016
BELGIO: Flandra Esperanto-Ligo, Frankrijklei 140, BE-2000 Antwerpen
Rete: fel@mail.agoranet.be
BRAZILO: Brazila Esperanto-Ligo, Caixa Postal 03625, Brasilia, DF 70084-970
BRITIO: Peul Hewitt, 26 Highfield Road, North Thoresby, Grimsby,
DN36 5RT
Rete: paul@esperanto.freeserve.co.uk
BULGARIO: Ljubomir Trifonæovski, pk 26, BG-3000 Vraca
Rete: ljubcho@bitex.com
ÆE¦IO: Vladislav Hasala, A.Dvoráka 1, CZ-696 62 Stráznice
Rete: vlada_hasala@iol.cz
DANLANDO: Frederik Eriksen, Finsensgade 10, DK-4800, Nykoping
F.
Rete: frederikeriksen@post.cybercity.dk
ESTONIO: Virve Ernits, Mahla 65-1, EE-11215, Tallinn
FINNLANDO: Heta Kesälä, Kalamiehenkuja 3 D 32, FI-04300
FRANCIO: Unuiøo Franca por Esperanto, 4 bis rue de la Cerisaie, FR-75004 Paris
GERMANIO: Esperanto-Centro, Rheinstr. 9, DE-12159 Berlin
Wolfgang Schwanzer, Pfarrer-Seeger-Strasse 9, DE-55129 Mainz
Manfred Führer, Am Stadtpfad 11, DE-65760 Eschborn
HISPANIO: Juan Azcuénaga Vierna, Gen. Dávila, 127, por 7, 2 iz.,
ES-39007 Santander
Luis Serrano Pérez, Font Nova 32, ES-08202
Rete: luis_serrano@mixmail.com
HUNGARIO: Hungaria Esperanto-Asocio, pf 193, HU-1368 Budapest
IRLANDO: Joy Davies, 9 Templeogue Wood, Dublin 6W
ISRAELO: Aleksandr Mikiþev, 20/1 Hameleh-Amacja-str. IL-77484
Aþdod
Rete: mikisal@math.tau.ac.il
ITALIO: Itala Esperanto-Federacio, Via Viloresi 38, IT-20143
Milano
Viþnja Brankoviæ, Via Leghissa 6, IT-34131 Trieste
Rete: orbispictus@iol.it
JAPANIO: Japana Esperanto-Instituto, Sinzyuku-ku Waseda-mati
12-3, Tôkyô-to 162-0042
Rete: jei@mre.biglobe.ne.jp
KANADO: Kanada Esperanto-Asocio, P.O.Box 2159, Sidney, BC, Canada V8L 3S6
KATALUNIO: Kataluna Esperanto-Asocio, Apartat 290, ES-08200 Sabadell, Katalunio
KOREIO: KEA. Kang Byeon Han Shin Core B/D No 1601 Mapo-Dong 350
Mapo-ku, Seoul
Rete: keast@soback.kornet21.net
LITOVIO: Litova Esperanto-Asocio, p.k 167, LT-3000 Kaunas-C
NEDERLANDO: UEA, Nieuwe Binnenweg 176, NL-3015 BJ Rotterdam
Rete: uea@inter.nl.net
NORVEGIO: Esperantoforlaget A.S., Olaf Schous vei 18, NO-0572
Oslo
Rete: esp.oslo@sn.no
POLLANDO: Maciej Wnuk, Skrytka 105, ul. Broniewskego 77-137,
PL-01-865 Warszawa
Rete: nepo@eletkron.pl
Pola Esperanto-Asocio, p.k. 21, PL-44-101 Gliwice
Reto: staman@ka.onet.pl
PORTUGALIO: Portugala Esperanto-Asocio, Rua João Couto, 6, R/C-A, PT-1500 Lisboa
RUSLANDO: Galina Romanovna Goreckaja, RU-620077 Jekaterinburg-77,
p.k. 67
Rete: sezonoj@mail.ru
SLOVAKIO: Milan Zvara, Popradské Nab. 33, SK-058 01 Poprad
SVEDIO: SEF, Lisbet Andréasson, Södra Rörum pl 455, SE-24294 Hörby
SVISLANDO: Christoph Scheidegger, Im Schleedorn 6, CH-4224 Nenzlingen
USONO: Esperanto-Ligo por Norda Ameriko, P.O.Box 1129, El Cerrito
CA 94530
Rete: elna@esperanto-usa.org
