Brulvunde

Camacho, Jorge. Brulvunde / Postparolo de Nicola Ruggiero. – Partizánske: Espero, 2017. – 155 p.

Jorge Camacho nialingve estas tre speciala aŭtoro, iasence unikaĵulo, se tiel eblas diri: poemojn ŝajne li elkraĉas kiel aliaj retmesaĝajn leterojn. Brulvunde enhavas poemetojn el 2016 kaj 2017.

Kiel kutime, li montras sin tre lerta aŭtoro. Entute ne eblas doni impresojn de ĉio enlibra. Persone min trafas, sed tion certe Jorge Camacho memoros, ke la enhavataj poemetoj grandskale estas similformaj, male ol en mia propra verkado mi kutimas. Sed siastile nepre li sin montras bona majstro.

Nur kelkajn elektitajn poemojn speciale mi tuŝos. Por komenci mi nepre ne povas neglekti la temon, kiun tradicie li traktas:

Ekzemple, Carlo Minnaja (p. 9-15). Libro, en kiu Jorge Camacho silente preterirus kolegon Minnaja, impresus vere apokrifa: jam delonge ilia intermalamikiĝo fariĝis konata temo en nia literaturo. Persone tion mi bedaŭras, sed mi ja estas alia homtipo. Ĉi-libre tuta serio pompe reprezentas tiun temon.

Unu el la poemoj de la serieto speciale tiris mian atenton: La merdulo absoluta, ĉe kiu longa poetikaĵo mia asociacio estis Mezepoka Latina satiro, kiun ĉi tie bele simbolus la nupto inter Sara kaj Francesco: interese estas por mi, ke li interalie tuŝas al la proponata redaktado de nova aldono al [aŭ anstataŭigo de la] fame konata Esperanta Antologio. La du kontraŭuloj – JC&CM – do kune redaktu la novan eldonon;– ke ĉi-poeme Jorge reagis kolere kaj nee, ne estas mirinde. Mi povas bone imagi la scenon okazanta antaŭ miaj okuloj. Persone mi treege scivolas, ĉu la sugesto pri nova Esperanta Antologio estas serioza, kaj se jes, mi sincere esperas, ke ĝin redaktos iu alia kun minimume la amplena kaj larĝa rigardo de William Auld. Per sia Historio de la esperanta literaturo Carlo Minnaja kun sia kunaŭtoro miaopinie neniel montris sin inda kandidato tiutaske. Mi scivolas, kiun oni eventuale elektus por la tasko. 

Ne aparte (p. 18). Sufiĉe pesimisma pri la sorto de nia lingvo – aŭ ĉu pri la sorto de nia tuta homaro?

Post la nupto de Sara kaj Francesco (p. 27). Bone, ke la duopo rigardas “al ĉiuj flankoj kaj homoj – kaj antauen”.

Paul Gubbins (p. 30). Paul Gubbins – kiel amplene! Eble li estis tia persono, ke nur amikojn li vekis.

Romo (p. 42-44). Ses poemetoj: skizetoj ĉirkaŭ la nocio Romo, por la poeto kvazaŭ hazarda loko, kie finiĝas flugvojaĝo, aŭ kie kun la edzino longe poste li vizitas muzeojn kaj trafas esperanto-amikojn, sed revenante enpense li meditas pri eble malaperonta frua kulturo, konsciiĝas pri parenceco latinida:

Sur mia lango kaj via
sama lingvo du-vizaĝe
vestiĝias aŭ pluvivas:
la itala kaj hispana
bastardoj de la latina
(animprofunde nin lulas
Mediterane’ kunliga).

Lingvo Internacia (p. 52-55). Jorge ludas tre lerte pri la plej diversaj antaŭjuĝoj de la nesciontoj pri la nocio “artefarita lingvo” – “ĵargon’ surogata, placeba, hobia, zombia”, post kio sekvas tra longa bloko da versoj, kie interalie inter ni famegajn aŭtorojn li citas (ho Probal, Zifu!), ĝis fine liavizie, ho pesimisto! la lingvo neniiĝos:

lingva fenomeno jam aborta,
grundo fru-mature malfekunda,
erco elĉerpita.

Mirigas min, se diri parenteze, ke Jorge Camacho ne mencias pri la plurlingve verkinta Manuel de Seabra, sed eble li tiun ne konis.

Kabeo 2 je (p. 116). Kabei estas nocio, kiu indikas la konduton de esperantisto, kiu rezignas pri sia idealo. Sed en la poemeto Kabeo / 2 je la aŭtoro konstatas, ke kabei ne helpas, iel eĉ simple ne eblas. Unuflanke li povas emociiĝi pri la obstinaj kredantoj je la lingvo, sed aliflanke li konstatas, ke eĉ forlasinte la lingvon, li daŭre plu uzis ĝin, same kiel ateistiĝinta ekskredanto “daŭre povas legi paĝojn de biblia libro”. Vera esperantistiĝo estas infekto neniam kuracebla – mi plene konsentas. 

Entute libro, kiun nepre vi ne flankenmetos pro seninteresiĝo, male daŭre vi trafos legindajn kaj relegindajn versojn.

Gerrit Berveling

Poemaroj de Jorge Camacho

Ibere libere (kun aliaj, 1993)

Celakantoj (2004)

Saturno (2004)

Eklipsas (2007)

Koploj kaj filandroj (2009)

La silika hakilo (2011)

En la profundo (2013)

Strangaj spikoj (2016)

Palestino strangolata (2016)

Brulvunde (2017)

Ĉe represo aŭ citado bonvolu nepre indiki la fonton:

Papere: La Ondo de Esperanto, 2018, №8-9 (286-287).

Rete: https://esperanto-ondo.ru/Recenzoj/R-camac3.htm.