Harry Harrison

NASKIĜO DE LA RUSTIMUNA ŜTALRATO

La titolo de la originalo:
A STAINLESS STEEL RAT IS BORN

Redaktis kaj enpaĝigis: Aleksander Korĵenkov

Lingve reviziis: Kalle Kniivilä

La kovrilon pentris: Maria Baĵenova

Harrison, Harry. Naskiĝo de la Rustimuna Ŝtalrato: Romano / Tradukis el la angla R. Fössmeier, E. Grimley Evans, R. Helm k. a. — Jekaterinburg: Sezonoj, 1996. — 224 p.

© La angla teksto, Harry Harrison, 1985.

© Traduko en Esperanto, Sezonoj, 1996.

La papera eldono de Sezonoj (1996) elĉerpiĝis en 2001 kaj la eldonejo petis la aŭtoron, Harry Harrison, kaj la tradukintojn permesi senpagan elektronikan eldonon. La aŭtoro kaj ĉiuj tradukintoj, kiuj estis konsulteblaj rete, afable konsentis kun nia propono.

Danke al Edmund Grimley Evans en ĉi tiu teksto estis forigitaj kelkaj miskompostaĵoj el la papera eldono.

Oni ne rajtas, plene aŭ parte, publikigi ĉi tiun tekston papere aŭ elektronike sen permeso de la aŭtoro, tradukintoj kaj eldonejo Sezonoj.

NASKIĜO DE LA RUSTIMUNA ŜTALRATO

Ĉapitro 1

La arko zumis kaj lumis kaj veldis la pordon sekure al ĝia framo. Post tio la pordo povis nur zumadi, senefike kaj senmove, ĝis io en la mekanismo fandiĝis, kaj ĝi eligis kelkajn kraketajn sparkojn kaj mortis.

— Detruado de banka posedaĵo estas krimo. Vi estas arestita.

Dum ĝi parolis, la robota bankgardisto etendis siajn grandajn remburitajn manojn por kapti min kaj teni min ĝis la alveno de la polico.

— Ne hodiaŭ, lamanta ladulo! — mi rikanis, ŝovante la erinapran incitilon al ĝia brusto. La du metalaj pintetoj produktis 300 voltojn kaj multe da amperoj. Sufiĉe por kapti la atenton de milkilograma erinapro. Sufiĉe por tute fandi la robotajn cirkvitojn. Fumo ŝprucis el ĝiaj artikoj, kaj ĝi trafis la plankon en tre kontentiga frakaso.

Malantaŭ mi. Ĉar jam mi estis antaŭsaltinta, kubute forŝovante maljunulinon de la kasofenestro. Mi tiris la grandan pistolon el mia sako, celis per ĝi al la kasisto kaj elgruntis mian ordonon.

— Vian monon aŭ vian vivon, franjo. Plenigu ĉi tiun sakon per spesoj.

Tre impone, kvankam mia voĉo ja iomete rompiĝis, tiel ke la lastaj vortoj elvenis kiel pepo. La kasisto ridetis pri tio kaj provis trakuraĝi.

— Iru hejmen, bubo. Ĉi tie ne estas …

Mi tiris la ellasilon, kaj la 0,75-senrefrapa pistolo tondris ĉe ŝia orelo; la fumonubo blindigis ŝin. Ŝi ne estis trafita, sed la rezulto estus sama, se ŝi estus. Ŝiaj okuloj ruliĝis supren en ŝia kapo, kaj ŝi malrapide forfalis suben el mia vido sub la giĉeton.

Oni ne malsukcesigas Jimĉjon diGriz tiom facile! Per unu salto mi transiris la tablon por svingi la pistolon al la ceteraj grandokulaj dungitoj.

— Paŝu malantaŭen, ĉiu el vi! Rapide! Mi ne volas, ke ies fingreto puŝu la silentan alarmilon. Jen kiel. Vi, buterbulo! — mi gestis al la dika kasisto, kiu ĉiam kutimis ignori min antaŭe. Nun li estis atentega. — Plenigu ĉi tiun sakon per spesoj, grandaj biletoj, kaj faru tuj!

Li obeis, fuŝante kaj ŝvitante, sed laborante tiom rapide, kiom li povis. La klientoj kaj dungitoj ĉirkaŭstaris en strangaj pozoj, ŝajne paralizite pro timo. La pordo de la oficejo de la direktoro restis fermita, indikante, ke li verŝajne ne estis tie. Buterbulo jam estis pleniginta la sakon per bankbiletoj kaj etendis ĝin al mi. La polico ankoraŭ ne aperis. Estis tre eble, ke mi evitus kaptiĝon.

Mi duonvoĉe grumblis ion, kio espereble estas fia sakraĵo, kaj montris al unu el la sakoj plenaj de tuboj da moneroj.

— Elŝutu tiujn monerojn kaj plenigu ankaŭ tion, — mi ordonis, rikanante kaj grumblante samtempe.

Li obeis kun plena hasto kaj baldaŭ estis plenŝtopinta ankaŭ tiun sakon. Kaj ankoraŭ estis nenia signo de polico. Ĉu eblis, ke eĉ ne unu el tiuj sencerbaj dungitoj premis la silentan alarmilon? Eblis. Drastaj rimedoj estis bezonataj.

Mi etendis mian brakon por kapti alian sakon de moneroj. — Plenigu ankaŭ ĉi tiun, — mi ordonis, ĵetante ĝin al li.

Tion farante mi sukcesis trafi la alarmbutonon per mia kubuto. Je certaj tagoj necesas ĉion fari mem.

Tio donis la deziratan efikon. Kiam la tria sako estis plena, kaj mi komencis stumbli al la pordo kun mia rabaĵo, la polico komencis aperi. Unu teraŭto sukcesis kolizii kun alia (policaj krizokazoj estas sufiĉe maloftaj ĉi-regione), sed fine ili kontentige ordigis sin kaj viciĝis ekstere kun pretaj pafiloj.

— Ne pafu! — mi pepis. Kun vera timo, ĉar la plejparto de ili ne aspektis tro inteligentaj. Ili ne povis aŭdi min tra la fenestroj, sed ili povis vidi. — Ĝi estas imitaĵo, — mi vokis. — Rigardu!

Mi metis la pistolon al la flanko de mia kapo kaj tiris la ellasilon. Kontentiga fumnubeto venis el la fumproduktilo, kaj la bruefiko de la pafo sufiĉis por tintigi miajn orelojn. Mi forfalis malantaŭ la tablon, for el ilia terurita rigardo. Mi atendis pacience, dum ili kriis kaj sakradis kaj fine rompmalfermis la pordon.

Nu, vi eble trovas ĉion ĉi konfuza. Se jes, mi ne kulpigas vin. Unu afero estas rabi bankon; alia afero estas fari tion en maniero, kiu certigas, ke oni estos kaptita. Kial, oni rajtas demandi, esti tiom malsaĝa?

Mi plezuros rakonti al vi. Por kompreni miajn motivojn vi devos kompreni, kia estas la vivo sur ĉi tiu planedo, kaj kia estis mia vivo. Lasu min klarigi.

Paradizeton fondis antaŭ kelkaj jarmiloj ia ekzota religia kulto, kiu intertempe plene malaperis, bonŝance. Ĝi venis ĉi tien el alia planedo; iuj diras, ke ĝi estis Koto aŭ Tero, la mita originejo de la tuta homaro, sed tion mi dubas. Ĉiuokaze, aferoj ne iris glate. Eble la senfina laborado superis ilin; ĉi tiu certe ne estis piknika planedo en la frua tempo. Kiel nin rememorigas la lernejaj instruistoj tiom ofte kiom eble, speciale, kiam ili rakontas al ni, kiom trodorlotitaj estas la hodiaŭaj junuloj. Ni klopodas ne diri al ili, ke ankaŭ ili devas esti trodorlotitaj, ĉar certe nenio ŝanĝiĝis ĉi tie en la lastaj mil jaroj.

En la komenco estis malfacile, certe. La tuta plantaro estis pura veneno por homa metabolo, kaj oni devis forpurigi ĝin por kreskigi manĝeblajn plantojn. La indiĝena faŭno estis same venena, kun dentoj kaj ungoj konforme. Estis malfacile. Tiom malfacile, ke ordinaraj bovoj kaj ŝafoj havis ŝoke mallongan vivekspekton. Selekta genmanipulado solvis tion, kaj oni alsendis la unuajn erinaprojn. Imagu, se vi kapablas, kaj vi bezonos bonan fantazion, milkilograman apron kun akraj dentegoj kaj tre sovaĝa humoro. Tio estas jam konsterna, sed imagu la beston kovrita de longaj pinglegoj kvazaŭ freneza histriko. Kvankam stranga, tamen la plano funkciis: ĉar la bienoj ankoraŭ bredas erinaprojn grandkvante, ĝi devas esti funkciinta. Paradizetaj Fumaĵitaj Erinapraj Ŝinkoj estas famaj tra la tuta galaksio.

Sed vi ne trovos la tutan galaksion hastanta por viziti ĉi tiun porkecan planedon. Mi kreskis ĉi tie, do mi scias. Ĝi estas tiom enuiga, ke eĉ la erinaproj dormas.

La stranga afero estas, ke mi ŝajnis esti la sola persono, kiu rimarkis tion. Ĉiuj rigardis min strabe. Mia patrino ĉiam opiniis, ke mi nur suferas kreskajn dolorojn, kaj bruligis erinaprajn pinglegojn en mia dormoĉambro: popola kuracilo por tio. Mia patro ĉiam timis freneziĝon kaj konstante tiris min al kuracisto proksimume unufoje jare. La kuracisto ne povis trovi ion malĝustan kaj havis teorion, ke eble mi estas refalinto al la pratipo de la originaj koloniistoj, malgajninto en la mendela hazardludo. Sed tio okazis antaŭ jaroj. Min ne plu ĝenas gepatra zorgado, de kiam mia patro ĵetis min el la domo en la aĝo de dek kvin jaroj. Tio okazis, post kiam li traserĉis miajn poŝojn iun nokton kaj trovis, ke mi havis pli da mono ol li. La patrino fervore samopiniis kun li kaj eĉ malfermis la pordon. Mi pensas, ke ili ĝojis vidi lastfoje mian dorson. Certe mi estis tro granda agaco en ilia bova ekzistado.

Kaj kion mi opinias? Mi opinias, ke kelkfoje povas esti diable solece esti elpelito. Sed mi ne pensas, ke mi preferus ion alian. Soleco havas siajn problemojn; sed problemoj havas solvojn.

Ekzemple, unu problemo, kiun mi solvis, estis, ke la pli grandaj knaboj konstante batadis min. Tio komenciĝis tuj, kiam mi komencis vizitadi la lernejon. Mi faris la unuan eraron sciigante ilin, ke mi estas pli inteligenta ol ili. Frap! Jen nigra okulo. La lernejaj tiranetoj tiom ĝuis tion, ke ili devis viciĝi por batadi min. Mi rompis la punado-ciklon nur per tio, ke mi subaĉetis lernejan sportinstruiston por doni al mi lecionojn pri senarmila batalado. Mi atendis, ĝis mi estis vere sperta, antaŭ ol rebati. Tiam mi draŝis mian draŝonton kaj pluiris por tani la haŭton de tri aliaj tiranetoj unu post alia. Mi povas certigi vin, ke ĉiu knabeto estis mia amiko post tio kaj neniam laciĝis rerakonti al mi, kiom grandioze estis rigardi, kiel mi ĉasis ses el la plej aĉaj brutuloj laŭ la strato. Kiel mi diris, el problemoj venas solvoj, se ne plezuroj.

Kaj de kie mi prenis la monon por subaĉeti la instruiston? Ne de mia patro; tio estas certa. Tri spesoj semajne estis mia alimento, sufiĉe por aĉeti eble du Gaspo-Ŝaŭmojn kaj malgrandan Farĉu-Vin-bombonon. Neceso, ne avido, instruis al mi la unuan lecionon pri ekonomiko. Aĉetu malkare kaj vendu kare kaj gardu la profiton por vi mem.

Evidente mi povis nenion aĉeti, ne havante kapitalon, do mi decidis pagi nenion por la baza varo. Ĉiuj geknaboj ŝtelas de vendejoj. Ili trairas tiun fazon, sed ĝenerale oni forbatas el ili la emon, kiam oni kaptas ilin. Mi vidis la malfeliĉajn kaj larmomakulitajn sekvojn de malsukceso kaj decidis fari merkatan esploradon kaj eĉ studon de la daŭroj kaj movoj antaŭ ol ekpaŝi sur karieron de krimeto.

Unue: Restu for de la etaj komercistoj. Ili konas sian stokon kaj havas fortan motivon ĝin protekti. Faru do vian butikumadon en la grandaj magazenoj. Tiam vi devas zorgi nur pri la magazenaj detektivoj kaj alarmsistemoj. Atenta studado de ilia funkciado liveros metodojn por ĉirkaŭiri ilin.

Unu el miaj plej fruaj kaj plej primitivaj metodoj (mi hontruĝiĝas malkaŝante ĝian simplecon) mi nomis la kaptolibro. Mi konstruis skatolon, kiu aspektis precize kiel libro. Sed ĝi havis risortopuŝatan fundon kun ĉarniroj. Mi bezonis nur puŝi ĝin suben sur nesuspektantan Farĉu-Vin-brikon por igi, ke la bombono formalaperu el la vido. Ĝi estis kruda sed uzebla aparato, kiun mi uzadis dum longeta periodo. Mi volis forlasi ĝin favore al pli efika metodo, kiam mi ekvidis okazon fini ĝin en plej pozitiva maniero. Mi volis pritrakti Odorulon.

Lia nomo estis Belfront Oderbruko, sed Odorulo estis la sola nomo, kiun ni uzis pri li. Same kiel kelkaj homoj naskiĝis por esti dancistoj aŭ pentristoj, aliaj estas destinitaj por malpli altaj oficoj. Odorulo estis denaska denuncisto. La sola plezuro en lia vivo estis denunci siajn lernejajn kamaradojn. Li spionis kaj rigardis kaj informis. Neniu geknaba peketo estis tiom malgrava, ke li ne notis ĝin kaj raportis al la aŭtoritatoj. Kaj pro tio ili amis lin, kio diras al vi multon pri kiajn instruistojn ni havis. Kaj oni eĉ ne povis batadi lin senriske. Lian vorton oni ĉiam kredis, kaj la punadon suferis la batpunintoj.

Odorulo estis farinta al mi ian etan malkomplezon. Mi forgesis, pri kio temis precize, sed ĝi sufiĉis por kirligi malhelajn konsiderojn, kaj fine por produkti agadplanon. Fanfaronadon ŝatas ĉiu knabo, kaj mi akiris altan statuson malkaŝante mian libroforman bombono-kolektilon al miaj samklasanoj. Aŭdiĝis ho-oj kaj ha-oj, kiuj iĝis eĉ pli ho-aj kaj ha-aj, kiam mi disdonacis parton de la ŝtelaĵo. Ĉi tio ne nur kontribuis al mia junula statuso, sed mi samtempe certigis, ke ĝi okazis, kie Odorulo povis subaŭskulti. Mi ankoraŭ memoras ĝin kvazaŭ de hieraŭ, kaj la memoro varmigas mian koron.

— Ĝi ne nur funkcias; mi eĉ montros al vi, kiel ĝi funkcias! Venu kun mi al la Minga Multvendejo!

— Ĉu ni povas, Jimĉjo? Ĉu ni vere rajtas?

— Vi rajtas. Sed ne en granda grupo. Vagu tien en etaj grupoj kaj staru, kie vi povas rigardi la Farĉu-Vin-vendotablon. Ĉeestu je la 15a horo, kaj vi vere spektos ion!

Ion multe pli bonan, ol ili iel povus imagi. Mi forpermesis ilin kaj gvatis la oficejon de la direktoro. Tuj post kiam Odorulo trairis la pordon, mi enrompis lian ŝrankon.

Ĉio funkciis glatege. Mi iom fieras pri ĝi, ĉar ĝi estis la unua krima sceno, kiun mi preparis por la partopreno ankaŭ de aliaj homoj. Ĉiuj sensuspekte, kompreneble. Je la preskribita horo mi vagis al la vendotablo de sukeraĵoj ĉe Mingo, tre penante ignori la lupolicanojn, kiuj egale penis ŝajnigi, ke ili ne gvatadis min. Kun senstreĉaj movoj mi metis la libron sur la sukeraĵojn kaj klinis min por fiksi mian botfermilon.

— Arestita! — kriis la plej muskola el ili, kaptante min ĉe la kolumo de mia mantelo. — Kaptita! — fierblekis la alia, ekprenante la libron.

— Kion vi faras? — mi grakis. Mi devis graki, ĉar la mantelo estis jam tirita strikte ĉirkaŭ mia kolo, dum mi pendis de ĝi super la planko. — Ŝtelisto! Redonu mian sepspesan historilibron, kiun mia panjo aĉetis per mono gajnita teksante matojn el erinapraj pikiloj!

— Libron? — rikanis la granda brutulo. — Ni bone scias pri ĉi tiu libro. — Li ekprenis la finojn kaj tiris. Ĝi malfermiĝis, kaj la aspekto de lia vizaĝo, dum la folioj turniĝadis, estis belega vidaĵo.

— Mi estas false kulpigita, — mi pepis, malfermante mian mantelon kaj falante liberen, frotante mian doloran gorĝon. — Artifike kulpigita de la krimulo, kiu fanfaronis pri ĝuste tiu metodo por atingi siajn fiajn celojn. Jen li staras, Odorulo laŭnome. Kaptu lin, homoj, antaŭ ol li forkuros!

Odorulo povis nur stari kaj gapi, forte tenate de la pretaj manoj de siaj samklasanoj. Liaj lernejaj libroj falis al la planko, kaj la imitaĵa libro dismalfermiĝis vomante sian enhavon de Farĉu-Vin-brikoj sur la plankon.

Estis belege. Larmoj kaj kontraŭakuzoj kaj kriado. Perfekta malatentigilo, cetere. Ĉar jen la tago, je kiu mi elprovis mian Farĉu-Vin-Farĉilon Modelon 2. Mi estis multe laborinta pri ĉi tiu aparato, kiun mi konstruis ĉirkaŭ silenta suĉpumpilo, kun tubo laŭ mia maniko. Mi proksimigis la finon de la tubo al la bombonoj, kaj (glut!) la unua el ili formalaperis. Ĝia finstacio estis mia pantalono, aŭ, pli precize, la malbelega golfpantalono, kiun ni devis porti kiel lernejan uniformon, kaj ties sakformaj krurumoj fiksitaj super la maleolo per fortika elasta bendo. La bombono enfalis en ĝin, sekvate de alia, kaj ankoraŭ alia.

Sed mi ne povis malŝalti ĝin. Dank' al dio pro la kriado kaj baraktado de Odorulo. Ĉiuj okuloj estis direktitaj al li kaj ne al mi, dum mi luktis kun la ŝaltilo. Dume la pumpilo plupumpis, kaj la Farĉu-Vin-aĵoj pafiĝis laŭ mia maniko kaj en mian pantalonon. Mi malŝaltis ĝin fine, sed, se iu estus rigardinta al mi, nu, la malplena vendotablo kaj mia ŝvelkrura aspekto estus iomete suspektindaj. Sed dankinde neniu rigardis. Mi eliris ŝancele tiom rapide, kiom mi povis. Kiel mi diris, ĝi estas memoro, kiun mi ĉiam ŝatos.

Kio tamen neniel klarigas, kial je mia naskiĝtago mi nun estis farinta la gravan decidon rabi bankon. Kaj arestiĝi.

La policanoj fine rompis la pordon kaj ensvarmis. Mi alte levis miajn manojn super mia kapo kaj pretiĝis bonvenigi ilin per varma rideto.

La naskiĝtago, jen la lasta motivo. Mia deksepa naskiĝtago. Ĉi tie en Paradizeto la aĝo de dek sep jaroj estas grava etapo en la vivo de juna homo.

Ĉapitro 2

— Nu, Jimĉjo, diru al mi, kion signifas tiu arlekenado.

La juĝisto Nikson posedis somerdomon ĉe la rivero, ne tre malproksime de nia farmbieno, kaj mi vizitis ĝin sufiĉe ofte kun lia plej juna filo, por ke la juĝisto konatiĝu kun mi.

— Mia nomo estas James diGriz, ulo. Ni ne iĝu tro familiaraj.

Tio tuj akrigis lian haŭtkoloron, kompreneble. Lia granda nazo elstaris kiel ruĝa skideklivo, kaj liaj naztruoj malfermiĝis.

— Vi respektu pli bone ĉi tiun tribunalon. Vi frontas al gravaj akuzoj, knabo, kaj povus helpi, se vi havus ĝentilan langon en via buŝo. Mi nomumas Arnold Fortikul, la publikan defendiston, kiel vian advokaton…

— Mi ne bezonas advokaton, kaj precipe ne avĉjon Tiklo, kiu drinkas jam de tiom longe, ke neniu vivanta homo iam vidis lin malebria.

Ridondo alvenis el la ĉeestantaro, furiozigante la juĝiston.

— Ordon en la ĉambro! — li muĝis, martelante tiel forte, ke la tenilo de lia juĝmaleo rompiĝis. Li forĵetis la pecon trans la ĉambron kaj fiksrigardis min. — Vi eluzas la paciencon de ĉi tiu tribunalo. La advokato Fortikul estis nomita …

— Ne de mi, li ne estis. Resendu lin al la Trinkejo Ĉe Lunulo. Mi konfesas kulpon kaj submetas min al la juĝo de ĉi tiu senindulga tribunalo.

Li enspiris singulte, kaj mi decidis mildigi la aferon, antaŭ ol li suferus apopleksion kaj kolapsus; tio devigus rekomenci la proceson, kaj pli da tempo perdiĝus.

— Mi petas pardonon, sinjoro juĝisto. — Mi klinis iomete mian kapon por kaŝi rideton neretenitan. — Tamen mi fifaris, kaj mi devos pagi la prezon.

— Nu, estas pli bone tiel, Jimĉjo. Vi estis ĉiam inteligenta junulo, kaj malplaĉas al mi vidi tiun inteligentecon forĵetiĝi. Vi iru do al la Junula Korektejo por ne malpli ol …

— Malfeliĉe, via moŝto, — mi interrompis, — ne eblas. Ho, se mi nur estus kriminta pasintsemajne aŭ pasintmonate! La leĝo estas klara je tiu punkto, kaj mi havas neniun elirvojon. Hodiaŭ estas mia naskiĝtago. Mia deksepa naskiĝtago.

Tio bone pensigis lin. La gardistoj rigardadis, dum li komputilumis informcele. La ĵurnalisto de la Klariono de Paradizeto samtempe klavumadis ĉe sia portebla terminalo. Jen bona rakonto, kiun li sendis. Ne daŭris longe, ĝis la juĝisto ricevis la respondojn. Li suspiris.

— Prave, ja. La arkivoj diras, ke vi estas dek sep jarojn aĝa hodiaŭ kaj tial estas plenrespondeca. Vi ne plu estas junulo kaj estas pritraktenda kiel plenkreskulo. Tio signifus certan restadon en malliberejo, se mi ne konsiderus la cirkonstancojn. Unua misfaro, evidenta juneco de la akuzito, lia agnosko, ke li misfaris. Ĉi tiu tribunalo rajtas fari esceptojn, provizore prokrasti la punon, kaj devigi la akuziton…

Lia verdikto estis tio, kion mi malplej deziris aŭdi. Tio ne funkciis laŭplane, tute ne. Mi agu. Mi agis. Mia kriego kovris la vortojn de la juĝisto. Plukriante, mi plonĝis antaŭen el la akuzitejo, ŝultroruliĝis akurate sur la planko, kaj estis trans la ĉambro, antaŭ ol la ŝokita ĉeestantaro eĉ povis pensi pri moviĝo.

— Vi ne skribu pli da kalumniaj mensogoj pri mi, vi fia skribaĉulo vi! — mi kriis. Dum mi viprapide forkaptis la terminalon el la manoj de la ĵurnalisto kaj ĵetfrakasis ĝin sur la plankon. Kaj distretis la sescent-spesan maŝinon al neniaĵo. Mi evitis lin, antaŭ ol li povis kapti min, kaj fuĝis al la pordo. La policisto tie kaptis min, kaj faldiĝis, kiam mi piedbatis lin en la stomakon.

Mi verŝajne povus eskapi tiam, sed eskapo ne estis parto de mia plano je tiu momento. Mi fuŝturnadis la pordomanilon, ĝis iu kaptis min, kaj mi baraktadis, ĝis ili subigis min.

Tiun fojon mi estis katenita, kiam mi staris en la akuzitejo; kaj ne plu sonis — Jimĉjo, mia knabo — el la juĝisto. Iu trovis novan maleon por li, kaj li svingis ĝin al mi, kvazaŭ li dezirus frakasi mian kapon per ĝi. Li gruntis kaj provis aspekti malafable.

— James Bolivar diGriz, — li solenis, — mi kondamnas vin al la maksimuma puno por la krimo, kiun vi faris. Deviga punlaborado en la urba malliberejo ĝis la alveno de ligŝipo, kiam vi estos plusendata al la plej proksima korektejo por krimulresanigo. — La maleo klakis. — Forkonduku lin.

Tio estis pli bona. Mi baraktis kontraŭ miaj katenoj kaj malbenis lin, por ke li ne faru lastmomentan kompatan geston. Li ne faris. Du fortaj policistoj kaptis min kaj tiris min el la tribunalĉambro kaj puŝis min, ne tre milde, en la malantaŭon de polickamioneto. Nur post kiam la pordo fermiĝis kaj ŝlosiĝis, mi permesis al mi malstreĉiĝi kaj rideti pro la venko.

Jes, venko; tion mi ja volas diri. La celo de la tuta afero estis kaptiĝi kaj esti sendita al la malliberejo. Mi bezonis praktikan trejnadon.

En mia frenezo tamen estis metodo. Tre frue en mia vivo, verŝajne je la momento de mia “Farĉu-Vin”-sukceso, mi ekkonsideris kriman vivon. Pro multaj kialoj, inter kiuj estis, ke plaĉis al mi esti krimulo. La monaj rekompencoj estas bonaj; neniu alia profesio donas pli da mono por malpli da laboro. Kaj verdire, mi ŝatis la senton de supereco, kiam mi ridindigis la ceteron de la mondo. Iuj dirus, ke tio estas infaneca sento. Eble, sed ĝi ja estas plezura.

Proksimume je la sama tempo, mi frontis al grava problemo. Kiel prepari min por mia estonteco? Sendube, krimado estas pli ol nur ŝteli Farĉu-Vin-bombonojn. Kelkajn respondojn mi vidis klare. Monon mi deziris. La monon de aliaj homoj. Mono estas forŝlosita, do ju pli mi lernos pri seruroj, des pli mi povos preni tiun monon. La unuan fojon en la lernejo, mi eklaboradis. Miaj notoj tiom altiĝis, ke miaj instruistoj ekkredis, ke ankoraŭ restis espero pri mi. Mi sukcesis tiel bone, ke, kiam mi elektis la lernadon de la serurista fako, ili akceptis kun entuziasmo. Ĝi estis trijara kurso, sed mi lernis ĉion lernindan dum tri monatoj. Mi petis permeson fari la finan ekzamenon. Oni rifuzis.

Tiel oni ne faras, ili diris al mi. Mi iru je la sama solena rapido kiel la aliaj, kaj post du jaroj kaj naŭ monatoj, mi ricevos mian diplomon, forlasos la lernejon, kaj eniros la vicojn de la salajrosklavoj.

Ne verŝajne. Mi provis ŝanĝi mian fakon, sed oni informis min, ke tio ne eblas. Mi jam havis la markon “seruristo” metafore stampitan sur mia frunto, kaj ĝi restu tie dum mia tuta vivo. Laŭ ili.

Mi komencis maldiligenti kaj restis for de la lernejo dum tutaj tagoj. Nenion ili povis fari pri tio, krom riproĉi, ĉar mi ĉeestis ĉiujn ekzamenojn kaj ĉiam ricevis la plej altajn notojn. Memkompreneble, ĉar mi plej bone uzis mian praktikan trejnadon. Mi zorge dissemis miajn agadojn, tiel ke la memkontentaj civitanoj ne povis diveni, ke oni trompis ilin. Vendmaŝino donis kelkajn arĝentajn spesojn iun tagon, kaso en parkejo alian tagon. Tiu praktika laboro ne nur perfektigis miajn talentojn, sed ĝi pagis mian edukadon. Ne mian lernejan edukadon, kompreneble — laŭleĝe mi devis resti tie, ĝis mi fariĝis 17jara — sed en mia libertempo.

Ĉar mi ne povis trovi gvidliniojn por prepari min al krima vivo, mi studis ĉiujn faklertaĵojn, kiuj iam povus utili. Mi malkovris la vorton falsado en la vortaro, kio instigis min al la lernado de fotografado kaj presado. Ĉar senarmila batalarto jam utilis al mi, mi daŭrigis miajn studojn, ĝis mi gajnis Nigran Zonon. Kaj mi ankaŭ ne preteratentis la teknikan flankon de mia elektita profesio. Antaŭ ol mi fariĝis 16-jara, mi jam konis ĉion, kion oni sciu pri komputiloj, kaj samtempe fariĝis lerta mikroelektronika teknikisto.

Ĉiuj tiuj aferoj estis sufiĉe kontentigaj en si mem, sed kien mi iru de tie? Mi vere ne sciis. Tiam mi decidis, ke mi donu al mi plenaĝiĝan donacon. Periodon en malliberejo.

Ĉu freneze? Kiel vulpo! Mi devis trovi krimulojn, kaj kie pli bone ol en malliberejo? Lerta cerbumado, oni agnosku. Iri al malliberejo estos kiel hejmirado, por renkonti miajn elektitajn kunulojn, finfine. Mi aŭskultos kaj lernos, kaj kiam mi estos sufiĉe lerninta, mia dirko, la ŝlosilhoko en la plandumo de mia ŝuo, kroĉe malŝlosos mian fuĝpordon. Kiel mi ridetis kaj klukis pro ĝojo.

Des pli stulte, ĉar la afero ne disvolviĝis tiel.

Mia hararo estis fortondita. Mi estis trabanita en antisepsa ŝprucado. Malliberejaj vestoj kaj botoj estis donitaj, tiel mallerte, ke mi havis abundan tempon por transmeti miajn dirkon kaj monkolekton. Oni faris fingropremaĵojn kaj retinofotojn, kaj kondukis min al mia ĉelo. Por konstati kun granda ĝojo, ke mi havis kunĉelanon. Mia edukado finfine povis komenciĝi. Jen la unua tago de la resto de mia krimvivo.

— Bonan posttagmezon, sinjoro, — mi diris. — Mia nomo estas Jim diGriz.

Li alrigardis min kaj minacis.

— Malaperu, knabo. — Li rekomencis purigi siajn piedfingrojn, agadon, kiun mia eniro estis interrompinta.

Tio estis mia unua leciono. La ĝentilaj parolinterŝanĝoj de la ekstera mondo ne validas malantaŭ tiuj muroj. La vivo estas akra, kaj tiaj estas la vortoj. Mi tordis miajn lipojn al rikano kaj reekparolis. Multe pli akre tiun fojon.

— Malaperu mem, piedfromaĝo. Mi 'stas Jim. Kiu vi 'stas?

Mi ne estis certa pri la ĵargono; mi estis lerninta ĝin el malnovaj televidaĵoj, sed mi ja havis la ĝustan voĉtonon, ĉar mi sukcesis kapti lian atenton tiufoje. Li suprenrigardis al mi malrapide, kaj glacia malamego brilis en liaj okuloj.

— Neniu, ja neniu alparolas Vilĉjon la Klingon tiel. Mi tranĉos vin, knabo, tranĉos vin aĉe. Mi ĉizos mian komencliteron sur vian vizaĝon. W de Vilĉjo.

— V, — mi diris. — Vilĉjo komenciĝas per V.

Tio malpacigis lin eĉ pli.

— Mi kapablas literumi, mi ne 'stas idioto! — Li estis brulanta pro kolerego, furioze serĉante sub sia matraco. Li eltiris segilklingon kun videble bone akrigita dorsa rando. Mortiga armileto. Li saltigis ĝin en sia mano, rikanis lastan fojon, kaj plonĝis al mi.

Kompreneble, tiel oni ne atakas Nigran Zonon. Mi flankenpaŝis, frapis lian manradikon, kiam li pasis preter mi, kaj piedbatis la malantaŭon de lia maleolo, tiel ke li kurplonĝis kap-al-mure.

Li restis senkonscia. Kiam li rekonsciiĝis, mi sidis sur mia lito kaj purigis miajn ungojn per lia tranĉilo.

— La nomo 'stas Jim, — mi rikanis malafable. — Nun provu: Jim. — Li rigardis min, lia vizaĝo tordiĝis, kaj li ekploris!

Mi konsterniĝis. Ĉu tio vere okazas?

— Ili ĉiam atakas min. Ankaŭ vi. Ridindigas min. Kaj vi prenis la klingon. Mi laboradis dum monato por tiu tranĉilo, devis pagi dek spesojn por la rompita klingo…

La penso pri tiuj malfacilaĵoj reekplorigis lin. Mi ekvidis tiam, ke li estis nur unu aŭ du jarojn pli aĝa ol mi, kaj multe pli malsekura. Do mia enkonduko en la kriman vivon konsistis el tio, ke mi regajigis lin, alportante malsekan tukon por viŝi lian vizaĝon, redonante al li la tranĉilon, kaj eĉ donante al li oran kvinspeson por ĉesigi lian ploradon. Mi ekpensis, ke krimvivo ne estas tia, kia mi estis imaginta ĝin.

Estis sufiĉe facile ricevi lian vivrakonton; fakte estis malfacile ĉesigi lin, kiam li komencis elverŝi. Li estis plena je memkompato kaj alte taksis la okazon malkovri ĉion al aŭskultanto.

Sufiĉe aĉe, mi opiniis, sed plu silentis, dum liaj tedaj memoraĵoj inundis min. Mallerta en la lernejo, priridata de la aliaj, la malplej altaj notoj. Malforta kaj atakata de la tiranetoj, gajnante rangon nur tiam, kiam li malkovris, hazarde, kun rompita botelo, ke ankaŭ li povis fariĝi tirano per armilo. Post tio, plialtigo de rango, kvankam ne de respekto, per minaco de perforto kaj pli da tiranado. Ĉio ĉi plifortigita per demonstrado de dissekcado de vivantaj birdoj kaj aliaj malgrandaj kaj nedanĝeraj bestetoj. Poste lia rapida falo, post kiam li tranĉvundis knabon, kaj oni kaptis lin. Sendita al la Junulara Korektejo, liberigita, pliaj problemoj, kaj reen al la Junulara Korektejo. Ĝis ĉi tie, kie li staris ĉe la zenito de sia kariero kiel tranĉilhava bubaĉo, sendita enen pro trudpeto de mono per minaco de perforto. De infano, kompreneble. Li estis tro malsekura por provi minaci plenkreskulon.

Kompreneble li ne diris ĉion ĉi, ne la unuan fojon, sed ĝi evidentiĝis post liaj senfinaj plendoj. Mi ignoris lin kaj enfokusigis miajn internajn pensojn. Malbonŝanco tio estis, tute simple. Oni verŝajne metis min kun li por protekti min de la veraj harditaj krimuloj, kiuj plenigis la malliberejon.

La lumo malŝaltiĝis je tiu momento, kaj mi kuŝiĝis sur la lito. Morgaŭ estos mia tago. Mi renkontos la aliajn enulojn, ekzamenos ilin, eltrovos la verajn krimulojn inter ili. Mi amikiĝos kun ili kaj komencos mian superan krimkurson. Tion mi certe faros.

Mi ekdormis ĝoja, malgraŭ la mola ondo de ĝemado el la najbara lito. Nur malbonŝanco, esti ŝovita kun li. Vilĉjo estis escepto. Mia kunĉelano estis fuŝulo, do. Ĉio estos malsama en la mateno.

Mi esperis. Eta dubturmento tenis min maldorma dum momento, sed mi finfine ignoris ĝin. Morgaŭ estos bone, jes ja. Bone. Sendube bone…

Ĉapitro 3

Unue, la plejmulto el ili aspektis same vake kaj stulte kiel mia kunĉelano. Nu, mi povus ja akcepti tion — ke la krimaj socioklasoj kompreneble enhavas la kontraŭsociemulojn kaj mensdifektulojn. — Tamen devas esti pli ol tio! — mi esperis.

Due, ili ĉiuj estis tute junaj. Estis neniu, kiu jam finis siajn dudekajn jarojn. Ĉu ne ekzistas maljunaj krimuloj? Aŭ ĉu krimemo estas misfunkcio de la juneco, rapide kuracata de la socie ĝustigantaj maŝinoj? Devas esti pli ol tio. Devas esti. Mi iom kuraĝiĝis pro tiu penso. Ĉiu el tiuj malliberuloj estas fuŝulo, tio evidentis, fuŝuloj kaj malkompetentuloj. Tio estis ja evidenta, post pripensado de la afero. Se ili bone majstrus sian profesion, ili ne estus ene! Ili utilis nek al la mondo nek al si mem.

Tamen ili utilis al mi. Se ili ne povus provizi min per la kontraŭleĝaj faktoj, kiujn mi bezonis, per ili mi certe povus ekkoni tiujn, kiuj povus fari tion. De ili mi povus trovi spurojn de la krimuloj, kiuj plu restis ekstere, la ankoraŭ nekaptitaj profesiuloj. Tion mi faru. Amikigi ilin kaj ĉerpi la informojn, kiuj necesas. Ne ĉio estis jam perdita.

Post nelonge mi eltrovis la plej bonajn el tiu aĉularo. Malgranda grupo kolektiĝis ĉirkaŭ junulo kun rompita nazo kaj cikatra vizaĝo. Eĉ la gardistoj ŝajne evitis lin. Li pavis multe, kaj la aliaj lasis vakan spacon ĉirkau li, kiam li marŝis tra la korto post la tagmanĝo.

— Kiu estas tiu? — mi demandis Vilĉjon, kiu sidis sur la benko apud mi vigle fosante en sia nazo. Li palpebrumis, ĝis li fine rekonis tiun, kiun mi celis, kaj movis la manojn senespere.

— Gardu vin kontraŭ li, evitu lin, li estas malbonŝanco. Urtiko estas murdisto, mi aŭdis tion, kaj mi ja kredas tion. Li estas ankaŭ ĉampiono pri kotlukto. Vi ne deziras koni lin.

Ja kurioze. Mi jam iomete konis kotlukton, sed mi ĉiam loĝis tro proksime de la urbo por vidi ĝin, dum ĝi okazis. Pro la polico, ĝi neniam okazis tiom proksime, ke mi povus ekscii pri ĝi. Kotlukto estas maleleganta — kaj kontraŭleĝa — sporto, kiun oni ĝuas en malproksimaj urbetoj. En vintro, dum la erinaproj restas en la erinaprejoj, kaj la rikoltaĵoj restas en la tenejoj, la libertempo pezas al la rikoltistoj. Tiam komenciĝas kotlukto. Fremdulo venas kaj defias la lokan ĉampionon, kutime iun tromuskolan plugiston. Oni aranĝas sekretan renkonton en iu fora tenejo, forsendas la virinojn, kaŝe alportas hejmfaritan viskion en plastaj boteloj, faras vetojn — kaj tiam nudpugna batalo komenciĝas. Ĝis la fino, kiam unu el la batalantoj ne povas sin levi de la tero. Ne sporto por naŭziĝemulo aŭ nedrinkemulo. Bona, kamarada, ebria, vira amuzo. Kaj Urtiko estis unu el tiu fortularo. Mi devis pli bone konatiĝi kun Urtiko.

Tion mi sufiĉe facile faris. Mi supozas, ke mi povus tiam simple iri al li kaj alparoli lin, sed miaj pensoj estis ankoraŭ torditaj pro tiuj malbonaj dissendoj, kiujn mi rigardis dum la plejparto de mia tiama vivo. Multaj el ili temis pri banditoj, kiuj ricevis en malliberejo siajn punojn laŭmerite; eble tiel mi elpensis la nunan aventuron. Tamen la ideo estis ankoraŭ solida. Mi povus pruvi tion parolante kun Urtiko.

Por fari tion, mi promenis fajfante ĉirkaŭ la korto, ĝis mi estis proksima al li kaj liaj sekvantoj. Unu el ili malridetis al mi, kaj mi kuris for. Nur por reveni, tuj post kiam li turnis sian dorson, por iri al la flanko de la ĉefkanajlo.

— Ĉu vi estas Urtiko? — mi flustris el la flanko de mia buŝo, kun la kapo turnita for de li. Verŝajne ankaŭ li estis rigardinta la samajn programojn, ĉar li same respondis.

— Jes. Kiu volas scii?

— Mi mem. Mi ĵus eniĝis ĉi tiun kaĝon. Mi havas mesaĝon por vi de ekstere.

— Do, diru.

— Ne ĉi tie, kie tiuj stultuloj povas aŭdi. Ni devas esti solaj.

Li rigardis al mi plej suspekteme sub sia superpenda frunto. Tamen mi sukcesis scivoligi lin. Li murmuris ion al sia sekvantaro, kaj promenis for. Ili restis, sed ili ĵetis murdajn rigardojn al mi, kiam mi promenis samdirekte. Li iris trans la korton ĝis benko — la du sidantoj forkuris de tie, dum li proksimiĝis. Mi sidis apud li, kaj li rigardis min kun malestimo.

— Diru, kion vi devas diri, knabo, kaj ĝi estu ja bona.

— Tio estas por vi, — mi diris, glitigante dudek-spesan moneron trans la benkon al li. — La mesaĝo estas de mi kaj de neniu alia. Mi bezonas iom da helpo kaj mi pretas pagi por ĝi. Jen antaŭpago. Restas ankoraŭ multe en ties fonto.

Li malestime suprenturnis la nazon — sed liaj dikaj fingroj kaptis la moneron kaj metis ĝin en sian poŝon.

— Mi ne estas bonfara organizo, knabo. La sola ulo, kiun mi helpas, estas mi mem. Do, malaperu…

— Aŭskultu min unue. Mi serĉas iun, kiu eliros el la malliberejo kun mi. Post unu semajno. Ĉu tio interesas vin?

Nun mi havis lian atenton. Li turnis sin al mi kaj rigardis min rekte en la vizaĝon, malvarme kaj certe.

— Ne plaĉas ŝercoj, — li diris, — kaj lia mano ekprenis mian brakon kaj tordis. Doloris. Mi povus facile rompi lian tenon, sed mi ne faris. Se ĉi tiu minacado gravas al li, li minacu do.

— Ne ŝerco. Post ok tagoj mi estos ekstere. Ankaŭ vi povas esti tie, se vi volas. Vi decidu mem.

Li kolere rigardis min iom pli — kaj ellasis la brakon. Mi frotis ĝin, dum mi atendis lian respondon. Mi povis vidi, kiel li pesis miajn vortojn, penante decidi.

— Ĉu vi scias, kial mi estas ene? — li fine demandis.

— Mi aŭdis onidirojn.

— Se oni diras, ke mi mortigis ulon, oni diras veron. Estis akcidento. Li havis molan kapon. Ĝi rompiĝis, kiam mi faligis lin. Oni intencis prezenti ĉion kiel bienan laborakcidenton, sed iu bubo vetperdis monamason al mi pro la lukto. Li devis pagi al mi je la sekvanta tago, sed li anstataŭe iris al la polico, ĉar tio multe malpli kostis. Nun oni prenos min al malsanulejo de la Ligo kaj rekonstruos mian kapon. La kapartisto ĉi tie diras, ke mi neniam plu deziros batali post tio. Ne plaĉos tio.

La grandaj pugnoj fermiĝis kaj malfermiĝis dum li parolis, kaj mi ekkomprenis, ke batalado estas por li lia tuta vivo, la ununura afero, kiun li povis fari bone. Ĝi estis io, pro kio aliaj admiris kaj laŭdis lin. Se oni forprenus tiun povon, nu, estus samefike forpreni lian vivon. Mi eksentis ŝprucon de kompato, sed ne permesis, ke tiu sento montriĝu.

— Ĉu vi povas eligi min? — La demando estis serioza.

— Mi povas.

— Do, mi estas tiu, kiun vi serĉis. Vi volas ion de mi, mi scias, neniu en la mondo faras ion por nenio. Knabo, mi faros tion, kion vi volas. Oni kaptos min finfine; ne estas kaŝejo por tiuj, kiujn oni vere serĉas. Tamen mi venĝos min. Mi pritraktos la bubon, kiu metis min ĉi tien. Mi finpritraktos lin. Unu plia batalo. Lin mortigi, kiel min li mortigis.

Mi tremis nereteneble je liaj vortoj, ĉar estis evidente, ke li intencis tion. Tio estis tute klara. — Mi eligos vin, — mi diris. Tamen al tio mi aldiris neparole promeson, ke mi certigos, ke li neniam proksimiĝos al la objekto de sia venĝemo. Mi ne intencis komenci mian kriman karieron kunkulpante murdon.

Urtiko komencis tuj protekti min. Li premis mian manon, fakte premegante ĝin per sia mortiga tenego, kaj kondukis min al siaj sekvantoj.

— Jen Jim, — li diris. — Kondutu bone al li. Kiu ĝenas lin, ĝenas min. — Sekvis amase nesinceraj ridetoj kaj promesoj pri amikeco — sed almenaŭ ili ne malhelpos min. Ŝirmis min tiuj potencaj pugnoj. Unu el tiuj restis sur mia ŝultro, dum ni promenis for. — Kiel vi faros la aferon? — li demandis.

— Mi diros al vi morgaŭ. Mi faras la finajn aranĝojn nun, — mi mensogis. — Ĝis tiam. — Mi ekpromenis en ekzamena rondiro, preskaŭ tiom avida kiom li forlasi tiun aĉejon. Pro malsama motivo; la lia estis venĝo, la mia deprimo. Ili estis fuŝuloj ĉi tie, ĉiuj fuŝuloj, kaj mi preferas senti min kapablulo. Mi volis esti sufiĉe fore de ili, kaj denove en la freŝa aero.

Mi pasigis la sekvantajn dudek kvar horojn trovante la plej bonan vojon el la malliberejo. Mi povis malfermi ĉiujn mekanikajn serurojn en la malliberejo, sufiĉe facile; mia dirko funkciis glate en nia ĉelpordo. La nura problemo estis la elektronika pordego, kiu kondukis al la ekstera korto. Kun sufiĉe da tempo kaj taŭga ilaro mi povus malfermi ankaŭ tion. Sed ne sub la okuloj de la gardistoj, kiuj staris en observejo super ĝi dudek kvar horojn tage. Ĝi estis la vojo evidenta, do la vojo evitenda. Necesis pli bona superrigardo de la malliberejo — do mi devis esplori.

Estis post noktomezo, kiam mi singarde ellitiĝis. Sen ŝuoj. Mi devis esti laŭeble silenta; tri paroj da ŝtrumpetoj devus sufiĉi. Laborante silente, mi ŝovis kromajn vestaĵojn sub la kovrilojn, por ke la lito aspektu okupata, se unu el la gardistoj trarigardus la pordokradon. Vilĉjo ronkegis, dum mi klaketigis la seruron kaj glitis en la koridoron ekstere. Li ne estis la sola, kiu ĝuis sian dormegadon, kaj la muroj resonis pro ronkado kaj spirblovado.

La noktaj lumoj briladis, kaj mi estis sola sur la platformo. Mi rigardis singarde super la rando, kaj vidis, ke la gardisto en la suba etaĝo ellaboris siajn vetojn je la ĉevaloj. Bonege; mi esperis, ke li elektas gajnonton. Silente kiel ombro, mi iris al la ŝtupoj kaj supren al la sekvanta etaĝo. Tiu estis deprime samaspekta kiel tiu sube; nenio krom ĉeloj. Same en la posta etaĝo, kaj en tiu super ĝi. Kiu estis la plej alta etaĝo, do mi ne povis iri pli supren. Mi pretis resekvi mian vojon, kiam kaptis mian atenton metalbrilo ĉe la fora muro. “Kiu nenion riskas, nenion gajnos”, kiel oni diras, kaj do mi muse kuregis preter la kradopordoj kaj la — espereble — dormantaj ĉelanoj al la fora muro. Nu, jen kion mi trovis! Feraj ŝtupetoj en la muro, kiuj malaperis supren en la mallumo. Mi ekprenis la unuan kaj malaperis mem. La plej lasta ŝtupeto estis tuj sub la plafono. Ĝi estis ankaŭ tuj sub klappordo, en la plafono supre. Metala, kun metala rando — kaj ŝlosita, kiel mi konstatis, kiam mi provis suprenŝovi ĝin. Devis esti seruro, sed ĝi ne estis videbla pro la mallumo. Kaj mi devis trovi ĝin. Kroĉinte brakon ĉirkaŭ ŝtupeto, mi komencis fingre palpi la surfacon de la pordo laŭ espereble regula maniero.

Estis nenio. Mi reprovis — per la alia mano, ĉar mia brako sentis sin kvazaŭ tirita el sia ingo — kun sama rezulto. Tamen devis esti seruro. Mi panikiĝis, kaj ne uzis mian cerbon. Devis esti ia seruro aŭ fiksilo. Ĝi ne estis sur la klappordo. Do — ĝi devis esti sur la pordorando. Mi malrapide etendis la manon, palpis laŭlonge ambaŭ flankojn de la pordorando. Kaj tuj trovis ĝin.

Kiel facilaj estas la respondoj, se oni nur faras la ĝustajn demandojn! Mi silente elprenis la dirkon el mia poŝo, kaj glitigis ĝin en la seruron. Sekundojn post tio ĝi klakete malfermiĝis. Sekundojn poste mi suprenŝovis la klappordon, grimpis tra ĝi, fermis ĝin — kaj ekflaris ŝate la freŝan noktan aeron.

Mi estis ekster la malliberejo! Mi staris sur la tegmento, ja, sed mi estis almenaŭ spirite libera. La steloj brilis supre kaj donis sufiĉan lumon por vidi trans la malluma supraĵo. Ĝi estis ebena kaj larĝa, ĉirkaŭita de ĝisgenua mureto, kaj punktita per tuboj kaj aperturoj. Io grandega parte kaŝis la ĉielon, kaj post kiam mi proksimiĝis al ĝi, mi aŭdis la gutadon de akvo. Akvujego, do; nu, kio videblis sube?

Ĉe la antaŭa flanko, mi rigardis suben en bone lumatan korton, gardatan kaj sekuran. Sed kio malantaŭe?

Multe pli interese, kredu min. Jen seninterrompa kvinetaĝa falo al malantaŭa korto, kiun malfortege lumigis ununura ampolo. Tie estis rubujoj, kaj bareloj, kaj peza pordego en la ekstera muro. Ŝlosita, sendube. Tamen ion ŝlositan oni povas malŝlosi. Almenaŭ mi povas. Jen la vojo eksteren.

Jes ja, restis la kvinetaĝa falo, sed oni povos ion aranĝi pri tio. Aŭ eble mi povos trovi alian vojon en la malantaŭan korton. Restis tempo por ellabori ĉiujn permutojn de eskapado, ankoraŭ ses tagoj. Miaj piedoj malvarmiĝis, kaj mi oscedis kaj tremis. Sufiĉis la laboro por unu nokto.

Zorge kaj silente, mi resekvis mian vojon. Senbrue refermis la klappordon super mi, certigis, ke ĝi estis ŝlosita, iris suben laŭ la ŝtupetaro kaj ŝtuparo al mia etaĝo…

Kaj aŭdis la voĉojn antaŭe. Laŭte kaj klare. La plej laŭta estis tiu de mia kara kunĉelano, Vilĉjo. Mi ekrigardis konsternege la malfermitan pordon de mia ĉelo, kaj la pezajn botojn de la gardistoj tie, kaj tuj retroiris kaj rekuris supren laŭ la ŝtuparo. Dum la vortoj de Vilĉjo sonis kiel damnosonorilo en miaj oreloj.

— Mi vekiĝis, kaj li estis for! Mi estis sola! Monstroj manĝis lin aŭ io! Tiam mi ekkriis. Savu min, mi petas! Kio prenis lin, tio iris rekte tra la ŝlosita pordo! Ĝi prenos min poste!

Ĉapitro 4

Tuj poste ĉiuj lumoj ekbrilis, kaj la sirenoj ekhurlis. La malliberuloj ekvekiĝis kaj interkriadis. Post mallonge ili estos ĉe la ĉelpordoj, vidos min, vokos, kaj la gardistoj aperos. Nenia eliro! Tion mi sciis, tamen eblis nur plukuri. Al la plej supra etaĝo, kaj tie laŭlonge de la ĉeloj. Ili ĉiuj nun estis hele lumigataj. Preterkurante ilin, mi estos vidata de la malliberuloj, kaj iu ajn juna malbonfarinto, kiu ekvidus min, certe perfidus min. Jen la fino.

Altkape mi preteriris la unuan ĉelon kaj mallonge enrigardis.

Ĝi estis malplena. Same kiel la aliaj ĉeloj en tiu koridoro. Ankoraŭ mi havis ŝancon! Kiel freneziĝinta simio mi suprenrapidis la ferŝtupetaron kaj ŝovis mian dirkon en la seruron. Voĉoj sube de mi plilaŭtiĝis, kaj aŭdiĝis ankaŭ paŝoj, kiam du gardistoj supreniris la ŝtupojn kun siaj dorsoj al mi. Simple turnante la kapojn ili ekvidus min, kaj sendube tuj, kiam ili atingos la etaĝon.

La seruro klake malfermiĝis, kaj mi puŝis la klappordon kaj suprenrapidis tra la aperturo. Kuŝante sur la tegmento mi refermis la pordon, vidante tra ĝi du grasajn gardistojn, kiuj ĝuste tiam turnis sin al mi.

Ĉu ili vidis la fermon? Mia koro batadis kiel freneza tamburo, kaj mi forte spiris, dum mi atendis la alarmkriojn.

Ili ne aŭdiĝis. Mi estis ankoraŭ libera.

Sed kia libero! Tuj kaptis min deprimo. Mi estis libera kuŝi sur la tegmento kaj forte tremi, dum la ŝvito eksekiĝis, libera kaŭri ĉi tie, ĝis oni trovos min.

Tiel mi kaŭris kaj tremis kaj kompategis min mem dum ĉirkaŭ unu minuto. Poste mi ekstaris kaj skuis min kiel hundo, sentante kreskantan koleron.

— Granda krimulo, — mi flustris laŭtete, nur por certigi, ke mi mem aŭdu ĝin. — Krimvivo. Kaj tuj ĉe la unua granda projekto vi lasas tranĉilsvingantan stultulon malsukcesigi vin. Tio estis leciono por vi, Jim, kiu espereble iam utilos al vi. Ĉiam gardu viajn flankojn kaj vian dorson. Pripensu ĉiujn eblojn. Pripensu la eblon, ke la stultulo vekiĝos. Vi devus esti frapinta lian kapon por certigi, ke li profunde dormu. Sed estas tro malfrue nun; memoru la lecionon bone, kaj nun ĉirkaŭrigardu kaj klopodu savi ion el via rapide detruiĝanta fuĝo.

Miaj ebloj estis limigitaj. Se la gardistoj malfermus la pordon kaj venus sur la tegmenton, ili trovus min. Ĉu estis kaŝejo? Portempe mi povis kaŝi min sur la akvujego, sed se ili venus ĝis sur la tegmento, ili certe rigardus ankaŭ tien. Sed, ĉar mi ne povis malsuprengrimpi la krutajn murojn, tio estis la sola eta espero. Do supren!

Ne estis facile. La akvujego estis el glata metalo, kaj la supro estis iomete super mia atingokapablo. Sed mi devis sukcesi. Mi faris paŝon malantaŭen, ekkuris, saltis, kaj sentis, kiel miaj fingroj kaptis la randon. Mi penis teni min, sed miaj fingroj deglitis, kaj mi refalegis sur la tegmenton. Iu ajn sube devus certe aŭdi tion. Mi esperis, ke mi estis super malplena ĉelo kaj ne super la koridoro.

— Sufiĉe da esperado, sed malsufiĉe da klopodado, Jim, — mi diris, kaj aldonis kelkajn malbenojn por pluinstigi min. Mi devis supreniĝi!

Ĉi-foje mi repaŝis ĝis la fora fino de la tegmento, premante la genukavojn kontraŭ la mureton. Plurfoje mi spiris profunde. Ek!

Mi alkuris rapidege, haltis ĉe la ĝusta loko, kaj eksaltis.

Mia dekstra mano trafis la randon. Mi kaptis ĝin kaj suprentiris min. Mi sukcesis surmeti la alian manon kaj forte plutiris min, skrapiĝante kaj kontuziĝante sur la malglata metalo, kaj fine suprenigis min sur la akvujegon.

Tie mi kuŝis, forte spirante, kaj rigardis en la rigidajn okulojn de morta birdo, nur kelkajn centimetrojn de mia vizaĝo. Mi volis formoviĝi, kiam mi aŭdis la klappordon peze frapanta la tegmenton.

— Puŝu min supren; mi kojnumiĝis!

Pro la sekvanta spiregado kaj grumblado mi estis certa, ke tio estis unu el la grasaj gardistoj, kiujn mi vidis en la suba etaĝo. Plia anhelado kaj ĝemegado anoncis la alvenon de lia dikventra kunulo.

— Mi ne scias, kion ni faru ĉi tie, — plendis la unua.

— Mi scias, — lia kunulo firme respondis. — Ni obeas ordonojn, kio ankoraŭ neniam malutilis al iu ajn.

— Sed la klappordo estis ŝlosita.

— Same kiel la ĉelpordo, tra kiu li iris. Rondrigardu!

La pezaj paŝoj rondiris la tegmenton, poste revenis.

— Neniu ĉi tie. Kaj neniu kaŝejo. Li eĉ ne pendas de la rando; mi kontrolis.

— Restas unu loko, unu loko, kien ni ne rigardis.

Mi sentis brulan rigardon tra la solida metalo. Mia koro denove faris sian tamburimiton. Mi krampis min al la rusta metalo kaj sentis malesperon, kiam la paŝoj alproksimiĝis.

— Li neniel povus surgrimpi. Ĝi estas tro alta. Mi eĉ ne povas atingi la supron.

— Vi eĉ ne povas atingi viajn ŝulaĉojn, kiam vi kliniĝas. Ek, ŝovu min supren. Se vi apogos mian piedon, mi povos atingi kaj ekpreni la supron. Mi devos nur rigardeti.

Li pravis. Nur rigardeti. Kaj mi neniel povis malhelpi tion. Kaptite de malvenka malagemo mi kuŝis tie, aŭdante la gratadon kaj la malbenojn, la tropezecajn ĝemadon kaj skrapadon. La gratado alproksimiĝis, kaj nur kelkajn centimetrojn antaŭ mia vizaĝo aperis granda mano, serĉante palpanta super la rando.

Nun mia subkonscio agigis min, ĉar mi ĵuras, ke neniu logika penso enmiksiĝis. Mia mano antaŭenŝoviĝis kaj puŝis la mortan birdon al la rando, sub la fingrojn — kiuj malleviĝis kaj fermiĝis ĉirkaŭ ĝi.

La rezulto estis ege kontentiga. La birdo malaperis, kune kun la mano, kaj sekvis krioj kaj vokoj, skrapado, kaj du laŭtaj obtuzaj bruoj.

— Kial vi faris tion?

— Mi kaptis tiun aĵon. Aĥ, aj! Mia maleolo rompiĝis.

— Provu ekstari. Tenu mian ŝultron. Saltetu sur la alia piedo, tien …

Estis multe da kriado tien kaj reen tra la pordo, dum mi etendiĝis kun ĝoja sento de malpeziĝo. Ili povus baldaŭ reveni, sed mi gajnis almenaŭ la unuan renkontiĝon.

Dum la sekundoj kaj poste la minutoj pasis, mi eksciis, ke mi estis gajninta ankaŭ la duan. Oni ne plu serĉos sur la tegmento, almenaŭ dumtempe. La sirenoj eksilentis, kaj la agado moviĝis al la suba etaĝo. Estis krioj kaj la bruo de batfermigataj pordoj kaj ekfunkciantaj motoroj, kiam la aŭtoj forveturis en la nokton. Mallonge poste — miraklego! — oni malŝaltis la lumojn. La unua serĉo finiĝis. Mi ekdormetis — kaj tuj saltleviĝis.

— Stultulo! Vi ankoraŭ estas en kaĉo. La serĉo finiĝis, sed vi ankoraŭ ne povas eliĝi el ĉi tiu ejo. Kaj vi povas veti vian lastan speson pri tio, ke ĉe la tagiĝo ili traserĉos ĉiun angulon. Ĉi tien ili venos kun ŝtupetaro. Tial nun estas la tempo por ekmoviĝi.

Kaj mi sciis, kien mi moviĝos: al la lasta loko, kie ili serĉus min ĉi-nokte.

Tra la klappordo lastan fojon, kaj tra la malhela koridoro. Kelkaj enloĝantoj ankoraŭ grumblis pri la noktaj okazaĵoj, sed ili ĉiuj ŝajnis esti jam enlitaj. Silente mi glitis malsupren al ĉelo 567B. Mi malfermis kaj refermis ĝin tute senbrue. Mi iris preter mia forlasita lito al tiu, en kiu mia fiamiko Vilĉjo dormis sian fiulan dormon.

Mia mano premfermis lian buŝon, liaj okuloj malfermiĝis, kaj mi sentis pratempan kaj sadisman ĝojon, kiam mi flustris en lian orelon:

— Vi estas morta, vi rato, morta! Vi vokis la gardistojn, kaj nun vin trafas justa puno…

Lia korpo leviĝis kaj poste malrigidiĝis. Liaj okuloj estis fermitaj. Ĉu mi mortigis lin? Tuj mi bedaŭris mian malbonan ŝerceton. Ne, li ne mortis, sed svenis; li spiris malforte kaj malrapide. Mi alportis mantukon, trempis ĝin en malvarman akvon — kaj bategis lian vizaĝaĉon.

Lia krio fariĝis gargaro, kiam mi ŝovis la mantukon en lian buŝon.

— Mi estas grandanima, Vilĉjo; vi estas vere bonŝanca. Mi ne mortigos vin. — La flustritaj vortoj ŝajnis trankviligi lin, ĉar la tremo en lia korpo malfortiĝis. — Vi helpos min. Se vi faros tion, mi ne traktos vin malbone. Tion mi promesas. Nun pretiĝu por mia demando. Zorge pripensu ĝin. Vi flustros nur tion: la nombron de la ĉelo de Urtiko. Kapjesu, kiam vi estas preta. Bone. Mi forprenas la mantukon. Sed se vi provos ruzaĵon, aŭ se vi diros ion ajn alian, vi mortos. Ek!

—… 231B…

En la sama etaĝo, bone. Mi reenŝovis la mantukon. Poste mi forte premis lokon malantaŭ lia dekstra orelo, aplikante konstantan premon sur la arterio kondukanta al la cerbo. Ses sekundoj igas senkonscia, dek morta. Li skuiĝis kaj refoje svenis. Mi forprenis la dikfingron je sep; mi ja estas bonanima homo.

Mi purigis miajn vizaĝon kaj manojn per la mantuko, kaj poste serĉis miajn ŝuojn kaj surmetis ilin, kaj ankaŭ alian ĉemizon kaj mian jakon.

Post tio mi glutis almenaŭ unu litron da akvo kaj estis denove preta prezenti min al la mondo. Mi fortiris la littukojn, ŝtopis ilin sub mian brakon, kaj foriris.

Piedpinte, plej eble silente, mi glitis al la ĉelo de Urtiko. Mi sentis min imuna, nevenkebla. Mi sciis, ke tio estis kaj malsaĝa kaj danĝera, sed post la teruraj okazaĵoj de la vespero ŝajne ne plu restis timo en mi. La ĉelpordo malfermiĝis je mia singarda tuŝo, kaj simile malfermiĝis la okuloj de Urtiko kiam mi premis lian ŝultron.

— Vestu vin, — mi diris trankvile. — Ni eliras nun.

Mi devis krediti lin per tio: li nenion demandis, sed simple vestis sin, dum mi prenis la tukojn de lia lito.

— Ni bezonas almenaŭ du pliajn, — mi diris.

— Mi prenos tiujn de Edi.

— Li vekiĝos.

— Mi certigos, ke li reekdormos.

Mi aŭdis murmuratan demandon kaj poste fortan baton. Edi reekdormis, kaj Urtiko alportis la littukojn.

— Jen kion ni faros, — mi diris al li. — Mi trovis la vojon al la tegmento. Tien ni iros kaj kunnodos la littukojn. Poste ni subengrimpos laŭ ili kaj forkuros. Ĉu bone?

Bone! Mi neniam antaŭe aŭdis planon pli frenezan. Sed Urtiko ne opiniis tiel!

— Bone. Ek!

Refoje supren — mi jam tediĝis pri tio, kaj ankaŭ laciĝis. Mi suprengrimpis, malfermis la klappordon, kaj ŝovis la littukojn sur la tegmenton, kiam li suprendonis ilin al mi. Li ne diris ion ajn, ĝis mi fermis kaj reŝlosis la pordon.

— Kio okazis? Mi aŭdis, ke vi fuĝis, kaj mi intencis mortigi vin, se oni iam rekondukos vin.

— Tio ne estas tiom simpla. Mi rakontos ĉion al vi, kiam ni estos for. Nun ni eknodu. Kontraŭajn angulojn laŭlonge; ni bezonas ĉiun haveblan longon. Uzu fortikan nodon, kian vi lernis ĉe la JunNuloj. Tiel.

Ni nodadis kiel frenezuloj, ĝis ĉiuj tukoj estis ligitaj; poste ni prenis la finojn kaj firmtiregis la nodojn. Mi ligis unu finon al fortikaspekta tubo kaj ĵetis la tukaron malsupren.

— Mankas almenaŭ ses metroj, — Urtiko raportis, rigardante al la grundo. — Vi iru unue, ĉar vi estas malpli peza. Se ĝi disŝiriĝos ĉe mi, almenaŭ vi havos ŝancon. Ek!

La logiko de tio estis nekontestebla. Mi grimpis sur la mureton kaj ekprenis la unuan tukon. Urtiko premis mian brakon kun surpriza emocio. Poste mi grimpis malsupren.

Ne estis facile. Miaj manoj estis lacaj, kaj la tukaĵo malfacile tenebla. Mi plej eble rapidis, ĉar mi sciis, ke miaj fortoj malpliiĝos.

Post mallonge miaj kruroj baraktis en malpleno; mi estis atinginta la finon. La solida grundo de la korto ŝajnis tre malproksima. Ellasi la tukojn estis malfacile — sed aliflanke tre facile, ĉar mi ne plu povis teni min. Miaj fingroj malfermiĝis kaj mi falis…

… kaj trafis, ruliĝis kaj eksidis sur la tero, anhelante. Mi estis sukcesinta. Alte super mi mi povis vidi la malhelan formon de Urtiko subengrimpantan laŭ la tukŝnurego. Post sekundoj li atingis la teron, alvenante apud mi malpeze kiel kato. Li helpis min ekstari kaj apogetis min, dum mi ŝanceliĝe iris al la elirpordo.

Miaj fingroj tremis, kaj mi ne sukcesis malfermi la seruron. Ni estis maltrankvilige videblaj ĉi tie sub la lumo, kaj se iu gardisto rigardus tra fenestro, ni estus kaptotaj…

Mi enspiris profunde kaj treme kaj refoje enŝovis la dirkon, senhaste kaj atente palpante la internon de la seruro, turnante kaj ŝovante.

Ĝi klake malfermiĝis, kaj ni premis nin tra la aperturo. Urtiko silente fermpuŝis la pordon, poste turniĝis kaj kuris en la nokton, kaj mi tuj post li.

Ni estis liberaj!

Ĉapitro 5

Li malrapidiĝis, haltis, pripensis tion kaj malrapide decidis.

— Vi bone gvidis ĝis nun. Do, kion ni faru?

— Unue, ni lasu spurojn sekveblajn de flarrobotoj. Tien.

Ni forlasis la vojon kaj trairis la herbon malsupren ĝis proksima rivereto. Ĝi estis malprofunda sed ankaŭ malvarma, kaj mi ne povis subpremi tremon kiam ni travadis. La ĉefa ŝoseo troviĝis proksime kaj ni ekiris tien. Ni kaŭris malalte dum peza kamiono tondre preterpasis. Por la momento ne videblis alia trafiko.

— Nun! — mi vokis. — Rekte ĝis la vojo kaj reen paŝante sur viaj propraj spuroj.

Urtiko faris kion mi diris, retroirante kun mi al la rivereto, denove en la frostan akvon.

— Ruze! — li diris. — La flaruloj trovos, kie ni eniris la akvon, kie ni eliris, kaj sekvos nin ĝis la ŝoseo. Tiam ili pensos, ke teraŭto eble kunprenis nin. Do kio nun?

— Ni iru kontraŭflue, restante en la akvo, ĝis la plej proksima bieno. Temas pri erinapra bieno…

— Neniel! Mi malamas tiujn monstrojn. Unu mordis min, kiam mi estis infano.

— Ni ne povas elekti. Se ni farus ion alian, la polico kaptus nin ĉe la tagiĝo. Ankaŭ mi ne povas pretendi, ke mi amas la porkojn, tamen mi edukiĝis en tia bieno, kaj mi scias kiel trakti ilin. Nu, ni moviĝu, antaŭ ol miaj kruroj frostiĝos ĉe la maleoloj.

Estis longa, malvarma, peza marŝado, kaj mi ne povis ĉesigi la tremadon, post kiam ĝi komenciĝis. Tamen nenio estis farebla krom pluiri antaŭen. Miaj dentoj klakis en mia kapo kiel kastanjetoj, jam antaŭ ol ni atingis alian rivereton, kiu vezike fluis tra la kampoj, ĝis ĝi enfluis en tiun, en kiu ni vadis. La steloj ekvelkis; tagiĝo proksimis.

— Jen ĝi, — mi diris. — La rivereto kiun ni serĉas. Tiu hakita arbo estas mia orientilo. Restu tuj malantaŭ mi; ni estas tre proksimaj nun.

Mi etendis brakon kaj eltranĉis malvivan branĉon pendantan super la rivereto, kaj antaŭiris. Ni vadis ĝis ni trafis altan elektrigitan barilon tra la rivereto. Ĝi klare videblis en la kreskanta lumo. Mi uzis la branĉon por levi la malsupron de la barilo, tiel ke Urtiko povis rampi sub ĝi; poste li faris la samon por mi. Stariĝante mi aŭdis la konatan susuron de grandaj pikiloj el malfora kverka bosketo. Granda malhela formo eliĝis el la arboj kaj moviĝis al ni. Mi prenis la branĉon de Urtiko kaj vokis mallaŭte.

— Su-i, su-i… pork' pork' pork'!

Aŭdiĝis grumbla grunto de la proksimiĝanta apro. Urtiko murmuris malbenojn aŭ preĝojn — aŭ ambaŭ — starante malantaŭ mi. Mi refoje vokis, kaj la granda estaĵo alproksimiĝis. Vera belulo, almenaŭ mil kilogramoj, min rigardis per etaj ruĝaj okuloj. Mi antaŭenpaŝis kaj malrapide levis la branĉon, kaj aŭdis Urtikon ĝemi malantaŭ mi. La porko tute ne moviĝis, kiam mi pikis la bastonon malantaŭ ĝian orelon, disigis la longajn pikilojn kaj diligente ekgratis la haŭton.

— Kion vi faras? Ĝi mortigos nin! — Urtiko plorkriis.

— Kompreneble ne, — mi diris, gratante pli forte. — Ĉu vi aŭdas? — La erinapro plezure duonfermis la okulojn kaj feliĉe gruntis. — Mi bone konas ĉi tiujn grandulojn. Bestetaĉoj sin metas sub iliajn pikilojn, kaj ili ne povas forigi ilin. Ili ŝategas bonan graton. Lasu min zorgi pri la alia orelo — estas bone jukantaj lokoj malantaŭ la oreloj — poste ni povos pluiri.

Mi gratis, la porko plezurĝemis feliĉe, kaj dume la tagiĝo trafis nin. Lumo aperis en la biendomo, kaj ni surgenuiĝis malantaŭ la erinapro. La pordo malfermiĝis, iu elĵetis pelvon da akvo, kaj poste ĝi refermiĝis.

— Ni iru al la tenejo, — mi diris. — Tien.

La porko grumblis, kiam mi ĉesis grati. Kiam ni kaŝe transiris la bienon, ĝi trotis post ni esperante pli da gratado. Tio estis bona, ĉar troviĝis multe pli da pikaj porkoj ĉie ĉirkaŭe. Sed ili flankenmoviĝis ĉe la alveno de la reĝporko, kaj ni procesie marŝis ĝis la tenejo.

— Ĝis la, grandulo, — mi diris, forte gratante ĝin lastan fojon. — Estis agrable koni vin. — Urtiko malfermis la pordon de la tenejo kaj ni glite eniris. Ni ĵus reriglis la pordon, kiam la peza ligno tremis pro la premo de nia pezega akompaninto kontraŭ ĝi.

— Vi savis mian vivon, — Urtiko elspiris. — Mi neniam forgesos tion.

— Nura lerteco, — mi diris humile. — Vi ja estas lerta pri pugnoj…

— Kaj vi lertegas pri porkoj!

— Mi ne esprimus tion precize tiel, — mi murmuris. — Nu, ni supreniru al la subtegmento, kie estas varme kaj oni ne vidos nin. Longa tago atendas nin, kaj mi volas kiel eble plej longe tradormi ĝin.

Nu, ja estis aktiva, tiu nokto. Mi tunelis en la fojnon, ternis du fojojn pro la polvo eniranta mian nazon — kaj devas esti, ke mi tuj ekdormis.

La sekva afero, kiun mi konsciis, estis, ke Urtiko skuis min je la ŝultro, kaj sunlumo enfluis tra inter la muraj tabuloj.

— Policanoj ĉi tie, — li flustris.

Mi palpebrumis forviŝante la dormon el miaj okuloj kaj rigardis tra fendo. Verda kaj blanka polica ŝvebaŭto atendis antaŭ la pordo de la biendomo, kaj du uniformitaj mopsonazuloj montris folion al la bienulo. Li skuis la kapon, kaj lia voĉo klaris super la farmejaj sonoj.

— Ne. Neniam mi vidis neniun. Neniam vidis animon dum unu semajno, se vi volas scii. Fakte, estas agrable paroli al vi, homoj. Ĉi tiuj uloj ja aspektas fiaj. Krimuloj, ĉu?

— Paĉjo, ni ne havas la tutan tagon. Eĉ se vi ne vidis ilin, ili povus kaŝi sin en la bieno. Ĉu eble en la tenejo?

— Neniel ili povus fari tion. Estas erinaproj tiuj. La plej koleremaj bestaĉoj en la kreitaro.

— Ni devas rigardi ĉiuokaze. La ordonoj estas serĉi en ĉiu konstruaĵo en la ĉirkaŭaĵo.

La policanoj ekiris al ni, kaj aŭdiĝis akra krio kiel malsana sireno kaj la bato de akraj hufoj. El malantaŭ angulo de la tenejo, kun la pikiloj klakantaj pro kolero, aperis nia amiko de la antaŭa nokto. Ĝi atakis, kaj la policanoj sin ĵetis al sia ŝvebaŭto. La kolera porko karambolis kontraŭ ĝin, sendis ĝin ŝanceliĝanta tra la korto kun granda kavaĵo en la flanko. La bienulo gaje kapjesis.

— Mi diris, ke neniu troviĝas en la tenejo. Eta Laŭrenco, ĉi tie, li ne ŝatas fremdulojn. Tamen vizitu ĉiam, kiam vi estas en la ĉirkaŭaĵo, homoj…

Li devis krii la lastajn vortojn, ĉar la ŝvebaŭto jam sin direktis okcidenten persekutate de la spirblovanta Eta Laŭrenco.

— Jen belega afero, — Urtiko diris mirvoĉe. Mi kapjesis silentan konsenton. Eĉ la plej teda vivo entenas momentojn de pura gloro.

Sufiĉe da amuziĝo; estis tempo eklabori. Mi maĉis pajleron kaj etendiĝis sur la varma fojno. — Erinaproj afablas, kiam oni konas ilin.

— Ŝajnas, ke la polico ne opinias tiel, — li diris.

— Supozeble ne. Tio estis plej bona vidaĵo. Mi ne precize simpatias kun la polico.

— Kiu ja simpatias? Kial oni vin metis en malliberejon, Jimĉjo?

— Pro bankorabo. Ĉu vi iam rabis bankon?

Li fajfis pro admiro kaj skuis la kapon nee.

— Tiu ne estas mia stilo. Mi ne scius kiel komenci. Kotlukto estas mia stilo. Mi ne estis venkita en naŭ jaroj.

— Vagante de loko al loko, vi devas renkonti multajn homojn. Ĉu vi iam renkontis Odorulon Katz? — mi improvizis rapide. — Li kaj mi pritraktis kelkajn bankojn en la provinco Graham.

— Neniam renkontis lin. Neniam eĉ aŭdis pri li. Vi estas la unua bankrabisto, kiun mi renkontas.

— Ĉu? Ja, mi supozas, ke ne estas tiom da ni hodiaŭ. Sed vi devas koni iun rabiston de monŝrankoj aŭ ŝteliston de teraŭtoj?

Mi ricevis nenion por miaj penoj krom alia kapneo.

— La sola tempo, kiam mi renkontas iun kiel vi, estas en la malliberejo. Mi konas kelkajn vetludistojn, ili sekvas la kotluktojn. Sed ili estas ĉiuj du-spesuloj, fiaskuloj. Mi ja konis unu iam, kiu ĵuris, ke li konis La Kurieron, antaŭlonge.

— La Kurieron? — mi diris, rapide palpebrumante, dum mi klopodis pensi, kion mi sciis pri poŝtaj servoj. — Mi ne sendis multe da korespondaĵoj lastatempe…

— Ne tia kuriero. Temas pri La Kuriero. La ulo kutimis rabi bankojn kaj simile. Mi pensis, ke vi jam aŭdis pri li.

— Antaŭ mia tempo, mi supozas.

— Antaŭ ĉies tempo. Tio okazis antaŭ jaroj. La polico neniam kaptis lin, laŭdire. Tiu du-spesulo, kiu fanfaronis, ke li konis La Kurieron, diris, ke li emeritiĝis kaj sin kaŝis. Li verŝajne mensogis, liaspeca du-spesulo.

Urtiko ne sciis pli ol tiom, kaj mi hezitis eltiri tro el li. Nia konversacio velkis, kaj ni ambaŭ dormetis malregule, ĝis mallumiĝis. Ni soifis kaj malsatis sed sciis, ke ni devis kaŝiĝi dum la tago. Mi maĉis mian pajleron kaj penis ne pensi pri grandaj bieroj kaj boteloj de malvarma akvo, sed pensis pri La Kuriero anstataŭe. Estis malmulte por komenci sed ĉio, kion mi havis. Ĉe la sunsubiro mi estis malsata, soifa kaj tute deprimita. El mia vojaĝeto al la malliberejo rezultis danĝera fiasko. Karceroj estas por fuŝuloj. Tio estis preskaŭ ĉio, kion mi malkovris. Kaj por malkovri tiun fakton mi riskis vivon kaj korpon. Neniam plu. Mi silente ĵuris, ke de tiam mi restos for de malliberejoj kaj servistoj de la leĝo. Bonajn krimulojn oni ne kaptas. Kiel La Kuriero, kiu ajn li estas.

Kiam la lasta postsigno de la lumo malaperis el la ĉielo, ni glite malfermis la pordon de la tenejo. Grumbla grunto atingis niajn orelojn, kaj granda formo blokis nian eliron. Urtiko ekspiris kaj mi kaptis lin, antaŭ ol li povus forkuri.

— Prenu bastonon kaj estu utila, — mi diris. — Mi instruos al vi novan scion.

Ni do pene gratis sub la pikiloj de la estaĵo, dum ĝi gruntis pro plezuro. Ĝi trotis post ni kiel dorlothundo, kiam ni fine foriris.

— Ni havigis al ni amikon por la tuta vivo, — mi diris, kiam ni glitis eksteren, kaj mi adiaŭis per la mano al nia porka amiko.

— Tiaj amikoj povas manki al mi por ĉiam. Ĉu vi jam elpensis kion fari nun?

— Tutcerte. Antaŭplananto estas mia kromnomo. Proksime al ĉi tie estas flankvojo, kie oni transŝarĝas varojn el liniotrajnoj al kamionoj. Ni restos for de tie, ĉar la polico certe ĉeestas. Sed ĉiu kamiono iras laŭ la sama vojo al la ŝoseo, kie troviĝas trafikkontrola semaforo. Tie ili devas halti, ĝis la ŝoseaj komputiloj vidas ilin kaj permesas, ke ili daŭrigu la veturon. Ni iras tien…

— Kaj eniras la malantaŭon de iu kamiono!

— Vi lernas. Ni elektas unu irantan okcidenten. Aliokaze ni revenus al la bela urbo Perla Pordego kaj tuj poste al la malliberejo, el kiu ni tiom pene eskapis.

— Antaŭiru, Jim. Vi estas la plej genia knabo, kiun mi iam ajn renkontis. Vi iros al grandaj venkoj.

Tio estis mia esprimita deziro, kaj mi kapjesis konsenton. Mi nur bedaŭris, ke li ne akompanos min. Sed mi ne volis vivi kun la morto de iu fora kamparano en mia konscienco, eĉ se tiu meritas iom da ĝeno. Sed Urtiko planis multe pli ol tio. Mi ne povis partopreni mortigon.

Ni trovis la vojon kaj atendis en la apuda densejo. Du kamionoj brue ruliĝadis kune, kaj la lumoj de tria sekvis. Ni restis ekster videblo. Unue unu kaj poste la dua ekdirektis sin orienten. Kiam la tria malrapidiĝis kaj haltis por turni sin, la semaforoj eklumis okcidenten!

Ni kuris. Mi fuŝe ekpalpis la ŝlosilstangon, sed Urtiko ŝovis min flanken. Li tiris, kaj la pordo malfermiĝis. La kamiono ekmoviĝis, kaj li puŝis min en ĝin. Li devis kuri, kiam ĝi ekturniĝis, sed kaptis la sojlon kaj suprentiris sin per unu levo de tiuj fortegaj brakoj. Ni kune fermis la pordojn sed ne fiksis ilin.

— Ni sukcesis! — li diris triumfe.

— Ni certe sukcesis. Ĉi tiu kamiono iras en la ĝusta direkto por vi, sed mi devas reiri al Perla Pordego, tuj post kiam la persekutado malvigliĝos. Post proksimume unu horo ni pasos tra Predikurbo. Mi forlasos vin tie.

Estis rapida vojaĝo. Mi malsupreniĝis ĉe la unua halto, kaj li premis mian manon.

— Bonŝancon, knabo, — li vokis, kiam la kamiono ekveturis. Mi ne povis deziri al li la samon.

Mi eltiris spesmoneron, dum la kamiono forveturis, kaj mense notis la registran numeron. Tuj post kiam ĝi ne plu videblis, mi min direktis al la lumoj de telefonbudo. Mi sentis min kiel rato, kiam mi premis la butonojn por voki la policon.

Tamen mi vere ne havis elekton.